• Today is: Friday, March 29, 2024

လူဦးေရ တစ္သန္းေက်ာ္ကို ဘာေၾကာင့္ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္ရသလဲ

Zawgyi

ရမၼာေက်ာ္ေစာ

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က စစ္တိုက္လာတဲ့တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ အၿမဲတေစ က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ ပံုေသနည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ ျဖတ္ေလးျဖတ္ စီမံကိန္းပါပဲ။ ဒီျဖတ္ေလးျဖတ္ ပံုေသနည္းနဲ႔ တိုက္ခဲ့တဲ့ အေရွ႕ေျမာက္ေဒသက ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (ဗကပ)နဲ႔ တိုက္ခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲ၊ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုး (KNU) တို႔နဲ႔တိုက္ခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲေတြမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဟာ အသာစီးရခဲ့တဲ့ သာဓကေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ျဖတ္ေလးျဖတ္ဆိုတာကေတာ့ (၁) ရိကၡာျဖတ္၊ (၂) ဘ႑ာေငြျဖတ္၊ (၃) သတင္းအဆက္အသြယ္ျဖတ္၊ (၄) လူထုႏွင့္ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ ဆိုတဲ့ စစ္ေရးဗ်ဴဟာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁။ ရိကၡာျဖတ္
ဒီအခက္အခဲဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္ေနသည့္ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းမဆို အနည္းနဲ႔ အမ်ား ႀကံဳေတြ႔ၾကရတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္း သား လက္နက္ကိုင္ေတြဆီေရာက္မယ့္ စားနပ္ရိကၡာ ေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ေအာင္အတြက္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားတဲ့ ေဒသေတြမွာ ေဒသႏၱရ အမိန္႔၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ၿပီး ထြက္ေပါက္တိုင္းမွာ အေစာင့္အၾကပ္ေတြကို ထူထပ္စြာခ်ထားကာ စစ္ေဆး ေလ့ရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ အခု ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းကို ရိကၡာျဖတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာတာက အဓိက ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘက္က ထြက္သြားမယ့္ ရိကၡာကို အထူးေစာင့္ၾကပ္ၿပီး သတိထားပါလိမ့္မယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အိႏၵိယဘက္က ရရွိႏိုင္ တဲ့ ရိကၡာကို ထည့္တြက္စရာ မလိုလို႔ပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ အိႏၵိယက တိုင္းရင္း သား ျပည္နယ္ေတြဟာ အလြန္တရာ ဆင္းရဲက်ပ္ တည္းၾကၿပီး အဲဒီျပည္နယ္ေတြက ေဒသခံေတြစားဖို႔ ကိုေတာင္ အိႏၵိယ ဗဟိုအစိုးရက ေထာက္ပံ့ေပးထား ရတာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ထိစပ္ ေနတဲ့ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ဟာဆိုရင္ စားနပ္ရိကၡာအတြက္ အိႏၵိယ ဗဟိုအစိုးရကို လံုးလံုး မွီခိုေနရတဲ့ အေနအထား ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္ကလည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဟာ အိႏၵိယအစိုးရနဲ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရးတစ္ရပ္ ကို ထူေထာင္ထားႏိုင္ပါတယ္။ အိႏၵိယအစိုးရနဲ႔ ပဋိပကၡ ျပင္းထန္ေနတဲ့ Naga Land လို အဖြဲ႕အစည္း ေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္သင့္မခံခဲ့သလို ျမန္မာ ႏိုင္ငံထဲမွာ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရတဲ့ အိႏၵိယက တိုင္း ရင္းသားလက္နက္ကိုင္တခ်ိဳ႕ကို အိႏၵိယအစိုးရဆီကို ေတာင္ လႊဲေျပာင္းေပးလိုက္ပါေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေနတဲ့ ULA/AA ကိုလည္း အိႏၵိယက အကူအညီမေပးဖို႔ ႏွစ္ဖက္ စလံုးက အေပးအယူနဲ႔ သေဘာတူထားပံုလည္း ရပါ တယ္။
ဆိုေတာ့ ULA/AA ဟာ ရိကၡာရစရာလမ္း ေၾကာင္းအေနနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္ထဲကပဲ ရႏိုင္ေျခရွိတယ္လို႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က တြက္ဆ ထားပံုရတယ္။ အဲဒီအတြက္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပေအာင္ လုပ္ေနသလို တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားရာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားကိုလည္း ညမထြက္ရအမိန္႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီျဖတ္ေလးျဖတ္ ဗ်ဴဟာထဲက ရိကၡာျဖတ္ဆိုတဲ့အပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္က အသာစီးရေနသေယာင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

၂။ ဘ႑ာေငြျဖတ္
ဒီကိစၥကေတာ့ ထင္သေလာက္ မလြယ္ကူပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အရင္အေတြ႕အႀကံဳေတြအရ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားရဲ႕ အဓိက ဝင္ေငြစီးေၾကာင္းမွာ တြင္းထြက္ပစၥည္း၊ သစ္ေတာ ထြက္ပစၥည္းမ်ားကဲ့သို႔ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို ေရာင္းခ်ၿပီး ရပ္တည္ၾကရတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္က ဒီေန႔ ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္ (AA) နဲ႔ ကြားျခားေနလို႔ပါပဲ။ ဟိုအရင္ က ဗကပ အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ေတြရဲ႕ ဝင္ေငြလမ္းေၾကာင္းကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က သိရွိခဲ့ၾကတယ္။
ဥပမာ – ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ အဓိက ေထာက္ပံ့ေရးလမ္းေၾကာင္းဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အာဏာရ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီပဲ ဆိုတာကို သိေနခဲ့တယ္။ ေနာက္ တစ္ခါ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြရဲ႕ အဓိက ဝင္ေငြစီးေၾကာင္းဟာလည္း သဘာဝသယံဇာတကို ေရာင္းခ်လို႔ ရတဲ့ေငြနဲ႔ ေမွာင္ခိုစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ မ်ားဆီကရေနတဲ့ အခြန္အခေတြဆိုတာ သိေနခဲ့ျပန္ တယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီေန႔ႀကံဳေတြ႔ေနရတာက ရကၡိဳင့္တပ္ ေတာ္ (AA) ရဲ႕ ဝင္ေငြလမ္းေၾကာင္းဟာ ထင္သာ ျမင္သာမရွိတဲ့ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ေနတာပါပဲ။ အစတုန္း က တပ္မေတာ္က စြပ္စြဲသလို မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္း ဝယ္ေဖာက္ကားရာက ရေနတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ႔ ၂၀၁၅ ေနာက္ပိုင္းမွာ AA နဲ႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တို႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားၿပီးတိုင္း ေမာင္ေတာခ႐ိုင္မွာ မူးယစ္ ေဆးဝါး ဖမ္းဆီးေရးကို အင္တိုက္အားတိုက္ လုပ္ ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဖမ္းဆီးမိတဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးေတြ လည္း အမ်ားအျပားရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ေဆာင္ ခ်က္ေတြ ၾကားထဲကေန ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္ AA ဟာ အင္အားႀကီးထြားလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဧရာဝတီ သတင္းဌာနနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးေတြမွာ ေအေအရဲ႕ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တို႔က သူတို႔ရဲ႕ ဝင္ေငြလမ္းေၾကာင္းကို ေျပာျပဖို႔ ျငင္းဆိုခဲ့ ၾကပါတယ္။ ဒါကလည္း နည္းပရိယာယ္ပါးနပ္မႈ ျဖစ္ ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေစ လက္နက္ ကိုင္ၿပီး တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကသူတိုင္း ေငြကုန္ေၾကးက် မ်ားမွာလည္း အမွန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကာလတန္ဖိုးအရ က်ည္ဆန္တစ္ေတာင့္ရဲ႕ တန္ဖိုးဟာ စစ္ေဘးေရွာင္ ေတြ တေန႔တာအတြက္ ရေနတဲ့ ေထာက္ပံ့စရိတ္ ၃၀ဝ ထက္ ၅ ဆေလာက္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း စစ္ဆင္ေရးဗ်ဴဟာအရ ဘ႑ာေငြျဖတ္ေတာက္ေရး ဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑က ရွိေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္မွာေတာ့ ဘ႑ာေငြ ျဖတ္ေတာက္ ေရးဟာ တပ္မေတာ္က ယူဆထားတာ ထက္ ခက္ခဲႏိုင္ ၿပီး လံုးလံုး လ်ားလ်ား ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ဖို႔ဆို တာေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
(၃)သတင္းအဆက္ အသြယ္ ျဖတ္
စစ္ပြဲရဲ႕ သေဘာတရားအရ သတင္းအခ်က္ အလက္ ဦးတဲ့လူက တိုက္ပြဲမွာ အသာရေလ့ ရွိၾကပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ သတင္း အခ်က္အလက္ အမွားမ်ားကို လႊင့္တတ္ၾကပါတယ္။ ေခတ္စကားနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဂ်င္းထည့္တယ္လို႔ ဆိုရမွာေပါ့။ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ သတင္းေတြကို အျပန္အလွန္ ၾကားျဖတ္နားေထာင္ၾကတာမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ သတင္းေပး၊ သူလွ်ိဳေမြးကာ အျပန္အလွန္ သတင္းႏိႈက္ယူတာမ်ိဳးေတြ ရွိတတ္ၾကပါ တယ္။ ဟိုအရင္က ျမန္မာျပည္မွာ မိုဘိုင္းဖုန္း သံုးစြဲရ ခက္တာေၾကာင့္ စကားေျပာစက္၊ ၿဂိဳလ္တုဖုန္းမ်ား ကိုသာ သံုးစြဲခဲ့ၾကရာက ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ လူတိုင္း မွာ ဖုန္းကိုယ္စီ ရွိေနၾကပါတယ္။ တေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ သတင္းအခ်က္အလက္ ဖလွယ္ရာမွာ လည္း ပိုၿပီးေတာ့ ျမန္ဆန္လာပါတယ္။ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြ သံုးစြဲမႈမ်ားလာတာနဲ႔အတူ ထိန္းခ်ဳပ္ရ ခက္ခဲလာတာ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း ပိုၿပီးေတာ့ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ရေအာင္ အခုဆိုရင္ မိုဘိုင္းလ္ဆင္းကတ္ ေတြကို မွတ္ပံုတင္ခိုင္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ရခက္တာက ဆိုရွယ္ မီဒီယာေခၚ လူမႈကြန္ရက္ အသံုးျပဳမႈပါပဲ။ လူမႈကြန္ရက္ သံုးစြဲမႈက မိုဘိုင္ဖုန္း အသံုးျပဳမႈထက္ တြင္က်ယ္လာပါ တယ္။ ဧရိယာ က်ယ္ျပန္႔မႈကလည္း က်ယ္ဝန္းပါ တယ္။ ကမၻာတစ္ဝွမ္း ဘယ္ေနရာကမဆို အင္တာ နက္အသံုးျပဳလို႔ရရင္ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ခါစက ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အခက္အခဲက အဲဒီ လူမႈ ကြန္ရက္ေၾကာင့္ ထိခိုက္ဆံုး႐ံႈးမႈ မ်ားေနရတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္မ်ိဳးပါပဲ။ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ တျခား တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားနဲ႔ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲကာလမ်ားက လူမႈကြန္ရက္ အသံုးျပဳမႈနဲ႔ မိုဘိုင္းဖုန္း သံုးစြဲမႈေတြ မရွိၾကေသးေတာ့ ေတာထဲ ေတာင္ထဲမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြကို သတင္းအခ်က္အလက္ ျဖတ္ထား ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိ ရခိုင္စစ္ေျမျပင္မွာ ရင္ဆိုင္ရတာက ဟိုတုန္းက အေနအထားမ်ိဳး မဟုတ္ ေတာ့။
ဘယ္ရြာကိုျဖင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ေရာက္ရွိေန ၿပီ၊ လူအင္အားက ဘယ္ေလာက္၊ ဘယ္ဖက္ကို ဦးတည္ထြက္ခြာေနတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြကအစ လူမႈ ကြန္ရက္မွာ ေရးတင္ေနၾကတဲ့အခါ စစ္ေရးသေဘာအရ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကားမႈေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကားမႈေတြနဲ႔အတူ စစ္ေျမျပင္မွာ ထိခိုက္ က်ဆံုးမႈေတြ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ သတင္း အခ်က္အလက္ ေပါက္ၾကားမႈနဲ႔ တိုက္ပြဲရလာဒ္က တိုက္႐ိုက္ အခ်ိဳးက်တတ္ပါတယ္။ ဒါကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားရင္းက ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္တဲ့အထိ ျဖစ္လာရတာပါပဲ။
တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ ဧရိယာျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ေျမာက္ ပိုင္း ရွစ္ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္တို႔မွာ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္ျခင္းမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ ပထမ သူတို႔နဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘူးလို႔ ေျပာထား ေပမယ့္ ၁ ႏွစ္နီးပါးၾကာလာခ်ိန္မွာေတာ့ စစ္ေရး ဆိုင္ရာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ေတြ မေပါက္ၾကားဖို႔ ပိတ္ရတယ္ ဆိုတာကို ဝန္ခံထားပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕အေနနဲ႔လည္း အင္တာနက္ ျဖတ္ေလာက္ေအာင္ အေၾကာင္းျပခ်က္ မရွိတဲ့ အေနအထားပါ။ အမုန္းစကား မျပန္႔ပြားရေအာင္ ျဖတ္ေတာက္တာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ တပ္မေတာ္ဘက္က အေၾကာင္းျပေပမယ့္ ဒါဟာလည္း ခိုင္လံုမႈ မရွိလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အမုန္းစကား ေျပာသူ အားလံုးဟာ အဲဒီ ကိုးၿမိဳ႕နယ္မွာ ေနထိုင္တဲ့ သူေတြခ်ည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အဓိကကေတာ့ စစ္ေရး ဗ်ဴဟာအရ AA ကို သတင္းအဆက္အသြယ္ ျဖတ္လို ျခင္းသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင္ေတြ မၾကာခဏ ဆိုသလို အြန္လိုင္းမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာတာကိုေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီလို အင္တာနက္ျဖတ္ထားေပမယ့္ ဆက္ သြယ္ေရးကြန္ရက္ အလံုးစံုပ်က္မသြားဘူးလို႔ ဆိုရပါ လိမ့္မယ္။ ရခိုင္ႏွင့္ခ်င္းျပည္နယ္က လူဦးေရ တစ္သန္း ေလာက္ကို အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္ထားတာဟာ အခုဆိုရင္ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ လည္း စစ္ေရးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြဟာ ေပါက္ ၾကားေနဆဲျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ထင္ရွားရွား ျမင္ ေတြ႕ေနရဆဲပါ။

(၄) လူထုႏွင္႕ အဆက္အသြယ္ျဖတ္
ေျပာက္က်ားစစ္၊ ေတာ္လွန္စစ္၊ တန္ျပန္ေျပာက္ က်ားစစ္ ဘယ္လိုစစ္ပဲျဖစ္ပါေစ ေဒသခံျပည္သူနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တို႔ တစ္သားတည္းျဖစ္ေနရင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔လည္း ေသာင္းက်န္းသူႏွိမ္ႏွင္းေရး၊ တန္ျပန္ေျပာက္က်ားစစ္ကို ဆင္ႏႊဲတဲ့အခါ ေဒသခံ ျပည္သူေတြ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈရွိမွ ထိေရာက္မႈရွိသလို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြအေနနဲ႔လည္း ေဒသခံ ျပည္သူေတြကို စည္း႐ံုးႏိုင္မွ ေနရာေဒသကို အေျခကုပ္ ရယူႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ျဖတ္ေလးျဖတ္ထဲက လူထုနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ဆိုတာက ေဒသခံလူထုနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ တို႔ရဲ႕ ဆက္ႏြယ္မႈကို ျဖတ္ေတာက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါကလည္း ထင္သေလာက္လြယ္တဲ့ အေန အထားမဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုရင္ တစ္ဖက္တပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ လူထုအေပၚလႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ ေဒသခံျပည္သူေတြအေပၚ ဆက္ဆံမႈနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ သက္ဆိုင္ေနလို႔ပါပဲ။ ျပည္သူက သပ္သပ္ AA က သပ္သပ္ ျဖစ္သြားရင္ ေခ်မႈန္းရ လြယ္ ကူမယ္၊ ထိုးစစ္ဆင္ရတာ ထိေရာက္မႈရွိမယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္း ေဒသခံျပည္သူေတြက တပ္မေတာ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ ေတြအေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ က်ဆင္းေနတာေၾကာင့္ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ အခက္ေတြ႔ေနရပံုလည္း ေပၚပါ တယ္။ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းက မြတ္ဆလင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာမွာ ပံုရိပ္က်ဆင္းေနဆဲမွာ ရခိုင္စစ္ေျမျပင္မွာ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ က်ဴးလြန္လာတာဟာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ပံုရိပ္ကို ပိုၿပီးေတာ့ က်ဆင္းေစမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္လူငယ္ေတြကို ဖမ္းဆီး၊ ႏွိပ္စက္၊ သတ္ျဖတ္ျပ႐ံုနဲ႔ စစ္ဆင္ေရးႀကီးတစ္ခုလံုး မေအာင္ျမင္ႏိုင္သလို တစ္ဖက္တပ္ဖြဲ႕ကို အင္အားျဖည့္ေပးသလိုေတာင္ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။
ၿခံဳငံုၿပီး သံုးသပ္ရရင္ေတာ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ တိုက္လာခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲတစ္ေလွ်ာက္မွာ ဒီ ျဖတ္ ေလးျဖတ္ ပံုေသနည္းက အသံုးတည့္ခဲ့ေပမဲ့ ရခိုင္ စစ္ေျမျပင္မွာေတာ့ ထင္သေလာက္ ထိေရာက္မႈ မရွိဘူးလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္မႈဂယက္
ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ရွစ္ၿမိဳ႕နယ္အပါအဝင္ ပလက္ဝ ၿမိဳ႕နယ္တို႔မွာ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနက ျဖတ္ေတာက္ခိုင္းလို႔ ေအာ္ပေရတာေတြအေနနဲ႔ ျဖတ္ ေတာက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖတ္ေတာက္ထား တဲ့ ဧရိယာထဲမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ လူဦးေရ တစ္သန္း ေက်ာ္ဟာလည္း သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို သိခြင့္ မရၾကေတာ့ပါဘူး။ ဒီအေပၚမွာလည္း ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ နယ္စည္မျခား သတင္း ေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ (RSF)လို အဖြဲ႔ေတြအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥယန္ဟီးလီကလည္း လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ျပည္တြင္းျပည္ပ တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္ ဒါကို ေထာက္ျပ ေဝဖန္မႈေတြလည္း ရွိေနဆဲပါ။
ဒီေန႔ေခတ္မွာ စစ္ပြဲျဖစ္တဲ့ ဧရိယာတစ္ဝိုက္ကို အင္တာနက္ ဝန္ေဆာင္မႈ ျဖတ္ေတာက္တယ္ဆိုတာ အမွန္တကယ္ေတာ့ ေခတ္မမီေတာ့တဲ့ အေတြးအေခၚ သာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြၾကားမွာ အရပ္သားတခ်ိဳ႕ ပတ္သက္တာမ်ိဳး ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဝါးလံုးရွည္နဲ႔ ရမ္းတာမ်ိဳးကေတာ့ မျဖစ္သင့္တဲ့ အေနအထားပါ။ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ ဧရိယာမွာ အင္တာနက္လိုင္း ျဖတ္ ေတာက္ျခင္းဟာ စစ္ေရးသေဘာတရားအရ ျဖတ္ ေတာက္တာဆိုေပမယ့္ အမွန္တကယ္ ထိခိုက္နစ္နာမႈ ကို ခံစားေနရတာက ျပည္သူတစ္သန္းေက်ာ္သာ ျဖစ္ပါ တယ္။
ယခု ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္ မႈကေန တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ထိေရာက္တဲ့ အက်ိဳး အျမတ္ ဘယ္အတိုင္းတာထိ ရရွိခဲ့သလဲဆိုတာ ျပန္လည္ သံုးသပ္ၿပီး သတင္းအခ်က္အလက္ ငတ္ေနၾကတဲ့ ျပည္သူ တစ္သန္းေက်ာ္အေရးကို ထည့္သြင္းစဥ္းစား ခ်ိန္တန္ၿပီလို႔ အႀကံျပဳလိုက္ပါတယ္။
ရမၼာေက်ာ္ေစာ

လူဦးေရ တစ္သန္းေက်ာ္ကို ဘာေၾကာင့္ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္ရသလဲ၊

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က စစ္တိုက္လာတဲ့တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ အၿမဲတေစ က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ ပံုေသနည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ ျဖတ္ေလးျဖတ္ စီမံကိန္းပါပဲ။ ဒီျဖတ္ေလးျဖတ္ ပံုေသနည္းနဲ႔ တိုက္ခဲ့တဲ့ အေရွ႕ေျမာက္ေဒသက ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (ဗကပ)နဲ႔ တိုက္ခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲ၊ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုး (KNU) တို႔နဲ႔တိုက္ခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲေတြမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဟာ အသာစီးရခဲ့တဲ့ သာဓကေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ျဖတ္ေလးျဖတ္ဆိုတာကေတာ့ (၁) ရိကၡာျဖတ္၊ (၂) ဘ႑ာေငြျဖတ္၊ (၃) သတင္းအဆက္အသြယ္ျဖတ္၊ (၄) လူထုႏွင့္ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ ဆိုတဲ့ စစ္ေရးဗ်ဴဟာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁။ ရိကၡာျဖတ္
ဒီအခက္အခဲဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္ေနသည့္ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းမဆို အနည္းနဲ႔ အမ်ား ႀကံဳေတြ႔ၾကရတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္း သား လက္နက္ကိုင္ေတြဆီေရာက္မယ့္ စားနပ္ရိကၡာ ေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ေအာင္အတြက္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားတဲ့ ေဒသေတြမွာ ေဒသႏၱရ အမိန္႔၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ၿပီး ထြက္ေပါက္တိုင္းမွာ အေစာင့္အၾကပ္ေတြကို ထူထပ္စြာခ်ထားကာ စစ္ေဆး ေလ့ရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ အခု ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းကို ရိကၡာျဖတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာတာက အဓိက ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘက္က ထြက္သြားမယ့္ ရိကၡာကို အထူးေစာင့္ၾကပ္ၿပီး သတိထားပါလိမ့္မယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အိႏၵိယဘက္က ရရွိႏိုင္ တဲ့ ရိကၡာကို ထည့္တြက္စရာ မလိုလို႔ပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ အိႏၵိယက တိုင္းရင္း သား ျပည္နယ္ေတြဟာ အလြန္တရာ ဆင္းရဲက်ပ္ တည္းၾကၿပီး အဲဒီျပည္နယ္ေတြက ေဒသခံေတြစားဖို႔ ကိုေတာင္ အိႏၵိယ ဗဟိုအစိုးရက ေထာက္ပံ့ေပးထား ရတာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ထိစပ္ ေနတဲ့ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ဟာဆိုရင္ စားနပ္ရိကၡာအတြက္ အိႏၵိယ ဗဟိုအစိုးရကို လံုးလံုး မွီခိုေနရတဲ့ အေနအထား ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္ကလည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဟာ အိႏၵိယအစိုးရနဲ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရးတစ္ရပ္ ကို ထူေထာင္ထားႏိုင္ပါတယ္။ အိႏၵိယအစိုးရနဲ႔ ပဋိပကၡ ျပင္းထန္ေနတဲ့ Naga Land လို အဖြဲ႕အစည္း ေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္သင့္မခံခဲ့သလို ျမန္မာ ႏိုင္ငံထဲမွာ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရတဲ့ အိႏၵိယက တိုင္း ရင္းသားလက္နက္ကိုင္တခ်ိဳ႕ကို အိႏၵိယအစိုးရဆီကို ေတာင္ လႊဲေျပာင္းေပးလိုက္ပါေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေနတဲ့ ULA/AA ကိုလည္း အိႏၵိယက အကူအညီမေပးဖို႔ ႏွစ္ဖက္ စလံုးက အေပးအယူနဲ႔ သေဘာတူထားပံုလည္း ရပါ တယ္။
ဆိုေတာ့ ULA/AA ဟာ ရိကၡာရစရာလမ္း ေၾကာင္းအေနနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္ထဲကပဲ ရႏိုင္ေျခရွိတယ္လို႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က တြက္ဆ ထားပံုရတယ္။ အဲဒီအတြက္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပေအာင္ လုပ္ေနသလို တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားရာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားကိုလည္း ညမထြက္ရအမိန္႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီျဖတ္ေလးျဖတ္ ဗ်ဴဟာထဲက ရိကၡာျဖတ္ဆိုတဲ့အပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္က အသာစီးရေနသေယာင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

၂။ ဘ႑ာေငြျဖတ္
ဒီကိစၥကေတာ့ ထင္သေလာက္ မလြယ္ကူပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အရင္အေတြ႕အႀကံဳေတြအရ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားရဲ႕ အဓိက ဝင္ေငြစီးေၾကာင္းမွာ တြင္းထြက္ပစၥည္း၊ သစ္ေတာ ထြက္ပစၥည္းမ်ားကဲ့သို႔ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို ေရာင္းခ်ၿပီး ရပ္တည္ၾကရတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္က ဒီေန႔ ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္ (AA) နဲ႔ ကြားျခားေနလို႔ပါပဲ။ ဟိုအရင္ က ဗကပ အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ေတြရဲ႕ ဝင္ေငြလမ္းေၾကာင္းကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က သိရွိခဲ့ၾကတယ္။
ဥပမာ – ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ အဓိက ေထာက္ပံ့ေရးလမ္းေၾကာင္းဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အာဏာရ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီပဲ ဆိုတာကို သိေနခဲ့တယ္။ ေနာက္ တစ္ခါ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြရဲ႕ အဓိက ဝင္ေငြစီးေၾကာင္းဟာလည္း သဘာဝသယံဇာတကို ေရာင္းခ်လို႔ ရတဲ့ေငြနဲ႔ ေမွာင္ခိုစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ မ်ားဆီကရေနတဲ့ အခြန္အခေတြဆိုတာ သိေနခဲ့ျပန္ တယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီေန႔ႀကံဳေတြ႔ေနရတာက ရကၡိဳင့္တပ္ ေတာ္ (AA) ရဲ႕ ဝင္ေငြလမ္းေၾကာင္းဟာ ထင္သာ ျမင္သာမရွိတဲ့ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ေနတာပါပဲ။ အစတုန္း က တပ္မေတာ္က စြပ္စြဲသလို မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္း ဝယ္ေဖာက္ကားရာက ရေနတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ႔ ၂၀၁၅ ေနာက္ပိုင္းမွာ AA နဲ႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တို႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားၿပီးတိုင္း ေမာင္ေတာခ႐ိုင္မွာ မူးယစ္ ေဆးဝါး ဖမ္းဆီးေရးကို အင္တိုက္အားတိုက္ လုပ္ ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဖမ္းဆီးမိတဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးေတြ လည္း အမ်ားအျပားရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ေဆာင္ ခ်က္ေတြ ၾကားထဲကေန ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္ AA ဟာ အင္အားႀကီးထြားလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဧရာဝတီ သတင္းဌာနနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးေတြမွာ ေအေအရဲ႕ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တို႔က သူတို႔ရဲ႕ ဝင္ေငြလမ္းေၾကာင္းကို ေျပာျပဖို႔ ျငင္းဆိုခဲ့ ၾကပါတယ္။ ဒါကလည္း နည္းပရိယာယ္ပါးနပ္မႈ ျဖစ္ ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေစ လက္နက္ ကိုင္ၿပီး တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကသူတိုင္း ေငြကုန္ေၾကးက် မ်ားမွာလည္း အမွန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကာလတန္ဖိုးအရ က်ည္ဆန္တစ္ေတာင့္ရဲ႕ တန္ဖိုးဟာ စစ္ေဘးေရွာင္ ေတြ တေန႔တာအတြက္ ရေနတဲ့ ေထာက္ပံ့စရိတ္ ၃၀ဝ ထက္ ၅ ဆေလာက္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း စစ္ဆင္ေရးဗ်ဴဟာအရ ဘ႑ာေငြျဖတ္ေတာက္ေရး ဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑က ရွိေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္မွာေတာ့ ဘ႑ာေငြ ျဖတ္ေတာက္ ေရးဟာ တပ္မေတာ္က ယူဆထားတာ ထက္ ခက္ခဲႏိုင္ ၿပီး လံုးလံုး လ်ားလ်ား ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ဖို႔ဆို တာေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
(၃)သတင္းအဆက္ အသြယ္ ျဖတ္
စစ္ပြဲရဲ႕ သေဘာတရားအရ သတင္းအခ်က္ အလက္ ဦးတဲ့လူက တိုက္ပြဲမွာ အသာရေလ့ ရွိၾကပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ သတင္း အခ်က္အလက္ အမွားမ်ားကို လႊင့္တတ္ၾကပါတယ္။ ေခတ္စကားနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဂ်င္းထည့္တယ္လို႔ ဆိုရမွာေပါ့။ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ သတင္းေတြကို အျပန္အလွန္ ၾကားျဖတ္နားေထာင္ၾကတာမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ သတင္းေပး၊ သူလွ်ိဳေမြးကာ အျပန္အလွန္ သတင္းႏိႈက္ယူတာမ်ိဳးေတြ ရွိတတ္ၾကပါ တယ္။ ဟိုအရင္က ျမန္မာျပည္မွာ မိုဘိုင္းဖုန္း သံုးစြဲရ ခက္တာေၾကာင့္ စကားေျပာစက္၊ ၿဂိဳလ္တုဖုန္းမ်ား ကိုသာ သံုးစြဲခဲ့ၾကရာက ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ လူတိုင္း မွာ ဖုန္းကိုယ္စီ ရွိေနၾကပါတယ္။ တေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ သတင္းအခ်က္အလက္ ဖလွယ္ရာမွာ လည္း ပိုၿပီးေတာ့ ျမန္ဆန္လာပါတယ္။ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြ သံုးစြဲမႈမ်ားလာတာနဲ႔အတူ ထိန္းခ်ဳပ္ရ ခက္ခဲလာတာ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း ပိုၿပီးေတာ့ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ရေအာင္ အခုဆိုရင္ မိုဘိုင္းလ္ဆင္းကတ္ ေတြကို မွတ္ပံုတင္ခိုင္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ရခက္တာက ဆိုရွယ္ မီဒီယာေခၚ လူမႈကြန္ရက္ အသံုးျပဳမႈပါပဲ။ လူမႈကြန္ရက္ သံုးစြဲမႈက မိုဘိုင္ဖုန္း အသံုးျပဳမႈထက္ တြင္က်ယ္လာပါ တယ္။ ဧရိယာ က်ယ္ျပန္႔မႈကလည္း က်ယ္ဝန္းပါ တယ္။ ကမၻာတစ္ဝွမ္း ဘယ္ေနရာကမဆို အင္တာ နက္အသံုးျပဳလို႔ရရင္ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ခါစက ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အခက္အခဲက အဲဒီ လူမႈ ကြန္ရက္ေၾကာင့္ ထိခိုက္ဆံုး႐ံႈးမႈ မ်ားေနရတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္မ်ိဳးပါပဲ။ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ တျခား တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားနဲ႔ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲကာလမ်ားက လူမႈကြန္ရက္ အသံုးျပဳမႈနဲ႔ မိုဘိုင္းဖုန္း သံုးစြဲမႈေတြ မရွိၾကေသးေတာ့ ေတာထဲ ေတာင္ထဲမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြကို သတင္းအခ်က္အလက္ ျဖတ္ထား ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိ ရခိုင္စစ္ေျမျပင္မွာ ရင္ဆိုင္ရတာက ဟိုတုန္းက အေနအထားမ်ိဳး မဟုတ္ ေတာ့။
ဘယ္ရြာကိုျဖင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ေရာက္ရွိေန ၿပီ၊ လူအင္အားက ဘယ္ေလာက္၊ ဘယ္ဖက္ကို ဦးတည္ထြက္ခြာေနတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြကအစ လူမႈ ကြန္ရက္မွာ ေရးတင္ေနၾကတဲ့အခါ စစ္ေရးသေဘာအရ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကားမႈေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကားမႈေတြနဲ႔အတူ စစ္ေျမျပင္မွာ ထိခိုက္ က်ဆံုးမႈေတြ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ သတင္း အခ်က္အလက္ ေပါက္ၾကားမႈနဲ႔ တိုက္ပြဲရလာဒ္က တိုက္႐ိုက္ အခ်ိဳးက်တတ္ပါတယ္။ ဒါကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားရင္းက ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္တဲ့အထိ ျဖစ္လာရတာပါပဲ။
တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ ဧရိယာျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ေျမာက္ ပိုင္း ရွစ္ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္တို႔မွာ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္ျခင္းမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ ပထမ သူတို႔နဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘူးလို႔ ေျပာထား ေပမယ့္ ၁ ႏွစ္နီးပါးၾကာလာခ်ိန္မွာေတာ့ စစ္ေရး ဆိုင္ရာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ေတြ မေပါက္ၾကားဖို႔ ပိတ္ရတယ္ ဆိုတာကို ဝန္ခံထားပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕အေနနဲ႔လည္း အင္တာနက္ ျဖတ္ေလာက္ေအာင္ အေၾကာင္းျပခ်က္ မရွိတဲ့ အေနအထားပါ။ အမုန္းစကား မျပန္႔ပြားရေအာင္ ျဖတ္ေတာက္တာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ တပ္မေတာ္ဘက္က အေၾကာင္းျပေပမယ့္ ဒါဟာလည္း ခိုင္လံုမႈ မရွိလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အမုန္းစကား ေျပာသူ အားလံုးဟာ အဲဒီ ကိုးၿမိဳ႕နယ္မွာ ေနထိုင္တဲ့ သူေတြခ်ည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အဓိကကေတာ့ စစ္ေရး ဗ်ဴဟာအရ AA ကို သတင္းအဆက္အသြယ္ ျဖတ္လို ျခင္းသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင္ေတြ မၾကာခဏ ဆိုသလို အြန္လိုင္းမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာတာကိုေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီလို အင္တာနက္ျဖတ္ထားေပမယ့္ ဆက္ သြယ္ေရးကြန္ရက္ အလံုးစံုပ်က္မသြားဘူးလို႔ ဆိုရပါ လိမ့္မယ္။ ရခိုင္ႏွင့္ခ်င္းျပည္နယ္က လူဦးေရ တစ္သန္း ေလာက္ကို အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္ထားတာဟာ အခုဆိုရင္ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ လည္း စစ္ေရးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြဟာ ေပါက္ ၾကားေနဆဲျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ထင္ရွားရွား ျမင္ ေတြ႕ေနရဆဲပါ။

(၄) လူထုႏွင္႕ အဆက္အသြယ္ျဖတ္
ေျပာက္က်ားစစ္၊ ေတာ္လွန္စစ္၊ တန္ျပန္ေျပာက္ က်ားစစ္ ဘယ္လိုစစ္ပဲျဖစ္ပါေစ ေဒသခံျပည္သူနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တို႔ တစ္သားတည္းျဖစ္ေနရင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔လည္း ေသာင္းက်န္းသူႏွိမ္ႏွင္းေရး၊ တန္ျပန္ေျပာက္က်ားစစ္ကို ဆင္ႏႊဲတဲ့အခါ ေဒသခံ ျပည္သူေတြ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈရွိမွ ထိေရာက္မႈရွိသလို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြအေနနဲ႔လည္း ေဒသခံ ျပည္သူေတြကို စည္း႐ံုးႏိုင္မွ ေနရာေဒသကို အေျခကုပ္ ရယူႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ျဖတ္ေလးျဖတ္ထဲက လူထုနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ဆိုတာက ေဒသခံလူထုနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ တို႔ရဲ႕ ဆက္ႏြယ္မႈကို ျဖတ္ေတာက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါကလည္း ထင္သေလာက္လြယ္တဲ့ အေန အထားမဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုရင္ တစ္ဖက္တပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ လူထုအေပၚလႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ ေဒသခံျပည္သူေတြအေပၚ ဆက္ဆံမႈနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ သက္ဆိုင္ေနလို႔ပါပဲ။ ျပည္သူက သပ္သပ္ AA က သပ္သပ္ ျဖစ္သြားရင္ ေခ်မႈန္းရ လြယ္ ကူမယ္၊ ထိုးစစ္ဆင္ရတာ ထိေရာက္မႈရွိမယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္း ေဒသခံျပည္သူေတြက တပ္မေတာ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ ေတြအေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ က်ဆင္းေနတာေၾကာင့္ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ အခက္ေတြ႔ေနရပံုလည္း ေပၚပါ တယ္။ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းက မြတ္ဆလင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာမွာ ပံုရိပ္က်ဆင္းေနဆဲမွာ ရခိုင္စစ္ေျမျပင္မွာ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ က်ဴးလြန္လာတာဟာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ပံုရိပ္ကို ပိုၿပီးေတာ့ က်ဆင္းေစမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္လူငယ္ေတြကို ဖမ္းဆီး၊ ႏွိပ္စက္၊ သတ္ျဖတ္ျပ႐ံုနဲ႔ စစ္ဆင္ေရးႀကီးတစ္ခုလံုး မေအာင္ျမင္ႏိုင္သလို တစ္ဖက္တပ္ဖြဲ႕ကို အင္အားျဖည့္ေပးသလိုေတာင္ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။
ၿခံဳငံုၿပီး သံုးသပ္ရရင္ေတာ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ တိုက္လာခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲတစ္ေလွ်ာက္မွာ ဒီ ျဖတ္ ေလးျဖတ္ ပံုေသနည္းက အသံုးတည့္ခဲ့ေပမဲ့ ရခိုင္ စစ္ေျမျပင္မွာေတာ့ ထင္သေလာက္ ထိေရာက္မႈ မရွိဘူးလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္မႈဂယက္
ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ရွစ္ၿမိဳ႕နယ္အပါအဝင္ ပလက္ဝ ၿမိဳ႕နယ္တို႔မွာ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနက ျဖတ္ေတာက္ခိုင္းလို႔ ေအာ္ပေရတာေတြအေနနဲ႔ ျဖတ္ ေတာက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖတ္ေတာက္ထား တဲ့ ဧရိယာထဲမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ လူဦးေရ တစ္သန္း ေက်ာ္ဟာလည္း သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို သိခြင့္ မရၾကေတာ့ပါဘူး။ ဒီအေပၚမွာလည္း ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ နယ္စည္မျခား သတင္း ေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ (RSF)လို အဖြဲ႔ေတြအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥယန္ဟီးလီကလည္း လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ျပည္တြင္းျပည္ပ တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္ ဒါကို ေထာက္ျပ ေဝဖန္မႈေတြလည္း ရွိေနဆဲပါ။
ဒီေန႔ေခတ္မွာ စစ္ပြဲျဖစ္တဲ့ ဧရိယာတစ္ဝိုက္ကို အင္တာနက္ ဝန္ေဆာင္မႈ ျဖတ္ေတာက္တယ္ဆိုတာ အမွန္တကယ္ေတာ့ ေခတ္မမီေတာ့တဲ့ အေတြးအေခၚ သာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြၾကားမွာ အရပ္သားတခ်ိဳ႕ ပတ္သက္တာမ်ိဳး ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဝါးလံုးရွည္နဲ႔ ရမ္းတာမ်ိဳးကေတာ့ မျဖစ္သင့္တဲ့ အေနအထားပါ။ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ ဧရိယာမွာ အင္တာနက္လိုင္း ျဖတ္ ေတာက္ျခင္းဟာ စစ္ေရးသေဘာတရားအရ ျဖတ္ ေတာက္တာဆိုေပမယ့္ အမွန္တကယ္ ထိခိုက္နစ္နာမႈ ကို ခံစားေနရတာက ျပည္သူတစ္သန္းေက်ာ္သာ ျဖစ္ပါ တယ္။
ယခု ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္ မႈကေန တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ထိေရာက္တဲ့ အက်ိဳး အျမတ္ ဘယ္အတိုင္းတာထိ ရရွိခဲ့သလဲဆိုတာ ျပန္လည္ သံုးသပ္ၿပီး သတင္းအခ်က္အလက္ ငတ္ေနၾကတဲ့ ျပည္သူ တစ္သန္းေက်ာ္အေရးကို ထည့္သြင္းစဥ္းစား ခ်ိန္တန္ၿပီလို႔ အႀကံျပဳလိုက္ပါတယ္။
ရမၼာေက်ာ္ေစာ

လူဦးေရ တစ္သန္းေက်ာ္ကို ဘာေၾကာင့္ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္ရသလဲ၊

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က စစ္တိုက္လာတဲ့တစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ အၿမဲတေစ က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ ပံုေသနည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ ျဖတ္ေလးျဖတ္ စီမံကိန္းပါပဲ။ ဒီျဖတ္ေလးျဖတ္ ပံုေသနည္းနဲ႔ တိုက္ခဲ့တဲ့ အေရွ႕ေျမာက္ေဒသက ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (ဗကပ)နဲ႔ တိုက္ခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲ၊ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုး (KNU) တို႔နဲ႔တိုက္ခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲေတြမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဟာ အသာစီးရခဲ့တဲ့ သာဓကေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ျဖတ္ေလးျဖတ္ဆိုတာကေတာ့ (၁) ရိကၡာျဖတ္၊ (၂) ဘ႑ာေငြျဖတ္၊ (၃) သတင္းအဆက္အသြယ္ျဖတ္၊ (၄) လူထုႏွင့္ အဆက္အသြယ္ျဖတ္ ဆိုတဲ့ စစ္ေရးဗ်ဴဟာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁။ ရိကၡာျဖတ္
ဒီအခက္အခဲဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္ေနသည့္ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းမဆို အနည္းနဲ႔ အမ်ား ႀကံဳေတြ႔ၾကရတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္း သား လက္နက္ကိုင္ေတြဆီေရာက္မယ့္ စားနပ္ရိကၡာ ေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ေအာင္အတြက္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားတဲ့ ေဒသေတြမွာ ေဒသႏၱရ အမိန္႔၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ၿပီး ထြက္ေပါက္တိုင္းမွာ အေစာင့္အၾကပ္ေတြကို ထူထပ္စြာခ်ထားကာ စစ္ေဆး ေလ့ရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ အခု ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းကို ရိကၡာျဖတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာတာက အဓိက ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘက္က ထြက္သြားမယ့္ ရိကၡာကို အထူးေစာင့္ၾကပ္ၿပီး သတိထားပါလိမ့္မယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အိႏၵိယဘက္က ရရွိႏိုင္ တဲ့ ရိကၡာကို ထည့္တြက္စရာ မလိုလို႔ပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ အိႏၵိယက တိုင္းရင္း သား ျပည္နယ္ေတြဟာ အလြန္တရာ ဆင္းရဲက်ပ္ တည္းၾကၿပီး အဲဒီျပည္နယ္ေတြက ေဒသခံေတြစားဖို႔ ကိုေတာင္ အိႏၵိယ ဗဟိုအစိုးရက ေထာက္ပံ့ေပးထား ရတာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ထိစပ္ ေနတဲ့ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ဟာဆိုရင္ စားနပ္ရိကၡာအတြက္ အိႏၵိယ ဗဟိုအစိုးရကို လံုးလံုး မွီခိုေနရတဲ့ အေနအထား ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္ကလည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဟာ အိႏၵိယအစိုးရနဲ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရးတစ္ရပ္ ကို ထူေထာင္ထားႏိုင္ပါတယ္။ အိႏၵိယအစိုးရနဲ႔ ပဋိပကၡ ျပင္းထန္ေနတဲ့ Naga Land လို အဖြဲ႕အစည္း ေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္သင့္မခံခဲ့သလို ျမန္မာ ႏိုင္ငံထဲမွာ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရတဲ့ အိႏၵိယက တိုင္း ရင္းသားလက္နက္ကိုင္တခ်ိဳ႕ကို အိႏၵိယအစိုးရဆီကို ေတာင္ လႊဲေျပာင္းေပးလိုက္ပါေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေနတဲ့ ULA/AA ကိုလည္း အိႏၵိယက အကူအညီမေပးဖို႔ ႏွစ္ဖက္ စလံုးက အေပးအယူနဲ႔ သေဘာတူထားပံုလည္း ရပါ တယ္။
ဆိုေတာ့ ULA/AA ဟာ ရိကၡာရစရာလမ္း ေၾကာင္းအေနနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္ထဲကပဲ ရႏိုင္ေျခရွိတယ္လို႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က တြက္ဆ ထားပံုရတယ္။ အဲဒီအတြက္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပေအာင္ လုပ္ေနသလို တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားရာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားကိုလည္း ညမထြက္ရအမိန္႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီျဖတ္ေလးျဖတ္ ဗ်ဴဟာထဲက ရိကၡာျဖတ္ဆိုတဲ့အပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္က အသာစီးရေနသေယာင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။

၂။ ဘ႑ာေငြျဖတ္
ဒီကိစၥကေတာ့ ထင္သေလာက္ မလြယ္ကူပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အရင္အေတြ႕အႀကံဳေတြအရ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ားရဲ႕ အဓိက ဝင္ေငြစီးေၾကာင္းမွာ တြင္းထြက္ပစၥည္း၊ သစ္ေတာ ထြက္ပစၥည္းမ်ားကဲ့သို႔ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို ေရာင္းခ်ၿပီး ရပ္တည္ၾကရတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္က ဒီေန႔ ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္ (AA) နဲ႔ ကြားျခားေနလို႔ပါပဲ။ ဟိုအရင္ က ဗကပ အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ေတြရဲ႕ ဝင္ေငြလမ္းေၾကာင္းကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က သိရွိခဲ့ၾကတယ္။
ဥပမာ – ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ အဓိက ေထာက္ပံ့ေရးလမ္းေၾကာင္းဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အာဏာရ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီပဲ ဆိုတာကို သိေနခဲ့တယ္။ ေနာက္ တစ္ခါ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြရဲ႕ အဓိက ဝင္ေငြစီးေၾကာင္းဟာလည္း သဘာဝသယံဇာတကို ေရာင္းခ်လို႔ ရတဲ့ေငြနဲ႔ ေမွာင္ခိုစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ မ်ားဆီကရေနတဲ့ အခြန္အခေတြဆိုတာ သိေနခဲ့ျပန္ တယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီေန႔ႀကံဳေတြ႔ေနရတာက ရကၡိဳင့္တပ္ ေတာ္ (AA) ရဲ႕ ဝင္ေငြလမ္းေၾကာင္းဟာ ထင္သာ ျမင္သာမရွိတဲ့ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ေနတာပါပဲ။ အစတုန္း က တပ္မေတာ္က စြပ္စြဲသလို မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္း ဝယ္ေဖာက္ကားရာက ရေနတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ႔ ၂၀၁၅ ေနာက္ပိုင္းမွာ AA နဲ႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တို႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားၿပီးတိုင္း ေမာင္ေတာခ႐ိုင္မွာ မူးယစ္ ေဆးဝါး ဖမ္းဆီးေရးကို အင္တိုက္အားတိုက္ လုပ္ ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဖမ္းဆီးမိတဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးေတြ လည္း အမ်ားအျပားရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ေဆာင္ ခ်က္ေတြ ၾကားထဲကေန ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္ AA ဟာ အင္အားႀကီးထြားလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဧရာဝတီ သတင္းဌာနနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးေတြမွာ ေအေအရဲ႕ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တို႔က သူတို႔ရဲ႕ ဝင္ေငြလမ္းေၾကာင္းကို ေျပာျပဖို႔ ျငင္းဆိုခဲ့ ၾကပါတယ္။ ဒါကလည္း နည္းပရိယာယ္ပါးနပ္မႈ ျဖစ္ ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေစ လက္နက္ ကိုင္ၿပီး တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကသူတိုင္း ေငြကုန္ေၾကးက် မ်ားမွာလည္း အမွန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကာလတန္ဖိုးအရ က်ည္ဆန္တစ္ေတာင့္ရဲ႕ တန္ဖိုးဟာ စစ္ေဘးေရွာင္ ေတြ တေန႔တာအတြက္ ရေနတဲ့ ေထာက္ပံ့စရိတ္ ၃၀ဝ ထက္ ၅ ဆေလာက္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း စစ္ဆင္ေရးဗ်ဴဟာအရ ဘ႑ာေငြျဖတ္ေတာက္ေရး ဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑က ရွိေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္မွာေတာ့ ဘ႑ာေငြ ျဖတ္ေတာက္ ေရးဟာ တပ္မေတာ္က ယူဆထားတာ ထက္ ခက္ခဲႏိုင္ ၿပီး လံုးလံုး လ်ားလ်ား ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ဖို႔ဆို တာေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
(၃)သတင္းအဆက္ အသြယ္ ျဖတ္
စစ္ပြဲရဲ႕ သေဘာတရားအရ သတင္းအခ်က္ အလက္ ဦးတဲ့လူက တိုက္ပြဲမွာ အသာရေလ့ ရွိၾကပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ သတင္း အခ်က္အလက္ အမွားမ်ားကို လႊင့္တတ္ၾကပါတယ္။ ေခတ္စကားနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဂ်င္းထည့္တယ္လို႔ ဆိုရမွာေပါ့။ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ သတင္းေတြကို အျပန္အလွန္ ၾကားျဖတ္နားေထာင္ၾကတာမ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ သတင္းေပး၊ သူလွ်ိဳေမြးကာ အျပန္အလွန္ သတင္းႏိႈက္ယူတာမ်ိဳးေတြ ရွိတတ္ၾကပါ တယ္။ ဟိုအရင္က ျမန္မာျပည္မွာ မိုဘိုင္းဖုန္း သံုးစြဲရ ခက္တာေၾကာင့္ စကားေျပာစက္၊ ၿဂိဳလ္တုဖုန္းမ်ား ကိုသာ သံုးစြဲခဲ့ၾကရာက ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ လူတိုင္း မွာ ဖုန္းကိုယ္စီ ရွိေနၾကပါတယ္။ တေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ သတင္းအခ်က္အလက္ ဖလွယ္ရာမွာ လည္း ပိုၿပီးေတာ့ ျမန္ဆန္လာပါတယ္။ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြ သံုးစြဲမႈမ်ားလာတာနဲ႔အတူ ထိန္းခ်ဳပ္ရ ခက္ခဲလာတာ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း ပိုၿပီးေတာ့ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ရေအာင္ အခုဆိုရင္ မိုဘိုင္းလ္ဆင္းကတ္ ေတြကို မွတ္ပံုတင္ခိုင္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ရခက္တာက ဆိုရွယ္ မီဒီယာေခၚ လူမႈကြန္ရက္ အသံုးျပဳမႈပါပဲ။ လူမႈကြန္ရက္ သံုးစြဲမႈက မိုဘိုင္ဖုန္း အသံုးျပဳမႈထက္ တြင္က်ယ္လာပါ တယ္။ ဧရိယာ က်ယ္ျပန္႔မႈကလည္း က်ယ္ဝန္းပါ တယ္။ ကမၻာတစ္ဝွမ္း ဘယ္ေနရာကမဆို အင္တာ နက္အသံုးျပဳလို႔ရရင္ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ခါစက ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အခက္အခဲက အဲဒီ လူမႈ ကြန္ရက္ေၾကာင့္ ထိခိုက္ဆံုး႐ံႈးမႈ မ်ားေနရတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္မ်ိဳးပါပဲ။ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ တျခား တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားနဲ႔ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲကာလမ်ားက လူမႈကြန္ရက္ အသံုးျပဳမႈနဲ႔ မိုဘိုင္းဖုန္း သံုးစြဲမႈေတြ မရွိၾကေသးေတာ့ ေတာထဲ ေတာင္ထဲမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြကို သတင္းအခ်က္အလက္ ျဖတ္ထား ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိ ရခိုင္စစ္ေျမျပင္မွာ ရင္ဆိုင္ရတာက ဟိုတုန္းက အေနအထားမ်ိဳး မဟုတ္ ေတာ့။
ဘယ္ရြာကိုျဖင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ေရာက္ရွိေန ၿပီ၊ လူအင္အားက ဘယ္ေလာက္၊ ဘယ္ဖက္ကို ဦးတည္ထြက္ခြာေနတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြကအစ လူမႈ ကြန္ရက္မွာ ေရးတင္ေနၾကတဲ့အခါ စစ္ေရးသေဘာအရ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကားမႈေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ ေပါက္ၾကားမႈေတြနဲ႔အတူ စစ္ေျမျပင္မွာ ထိခိုက္ က်ဆံုးမႈေတြ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ သတင္း အခ်က္အလက္ ေပါက္ၾကားမႈနဲ႔ တိုက္ပြဲရလာဒ္က တိုက္႐ိုက္ အခ်ိဳးက်တတ္ပါတယ္။ ဒါကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားရင္းက ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္တဲ့အထိ ျဖစ္လာရတာပါပဲ။
တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ ဧရိယာျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ေျမာက္ ပိုင္း ရွစ္ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္တို႔မွာ အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္ျခင္းမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ ပထမ သူတို႔နဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘူးလို႔ ေျပာထား ေပမယ့္ ၁ ႏွစ္နီးပါးၾကာလာခ်ိန္မွာေတာ့ စစ္ေရး ဆိုင္ရာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ေတြ မေပါက္ၾကားဖို႔ ပိတ္ရတယ္ ဆိုတာကို ဝန္ခံထားပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕အေနနဲ႔လည္း အင္တာနက္ ျဖတ္ေလာက္ေအာင္ အေၾကာင္းျပခ်က္ မရွိတဲ့ အေနအထားပါ။ အမုန္းစကား မျပန္႔ပြားရေအာင္ ျဖတ္ေတာက္တာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ တပ္မေတာ္ဘက္က အေၾကာင္းျပေပမယ့္ ဒါဟာလည္း ခိုင္လံုမႈ မရွိလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အမုန္းစကား ေျပာသူ အားလံုးဟာ အဲဒီ ကိုးၿမိဳ႕နယ္မွာ ေနထိုင္တဲ့ သူေတြခ်ည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အဓိကကေတာ့ စစ္ေရး ဗ်ဴဟာအရ AA ကို သတင္းအဆက္အသြယ္ ျဖတ္လို ျခင္းသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင္ေတြ မၾကာခဏ ဆိုသလို အြန္လိုင္းမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာတာကိုေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီလို အင္တာနက္ျဖတ္ထားေပမယ့္ ဆက္ သြယ္ေရးကြန္ရက္ အလံုးစံုပ်က္မသြားဘူးလို႔ ဆိုရပါ လိမ့္မယ္။ ရခိုင္ႏွင့္ခ်င္းျပည္နယ္က လူဦးေရ တစ္သန္း ေလာက္ကို အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္ထားတာဟာ အခုဆိုရင္ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ လည္း စစ္ေရးဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြဟာ ေပါက္ ၾကားေနဆဲျဖစ္တယ္ဆိုတာ ထင္ထင္ရွားရွား ျမင္ ေတြ႕ေနရဆဲပါ။

(၄) လူထုႏွင္႕ အဆက္အသြယ္ျဖတ္
ေျပာက္က်ားစစ္၊ ေတာ္လွန္စစ္၊ တန္ျပန္ေျပာက္ က်ားစစ္ ဘယ္လိုစစ္ပဲျဖစ္ပါေစ ေဒသခံျပည္သူနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တို႔ တစ္သားတည္းျဖစ္ေနရင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔လည္း ေသာင္းက်န္းသူႏွိမ္ႏွင္းေရး၊ တန္ျပန္ေျပာက္က်ားစစ္ကို ဆင္ႏႊဲတဲ့အခါ ေဒသခံ ျပည္သူေတြ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈရွိမွ ထိေရာက္မႈရွိသလို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြအေနနဲ႔လည္း ေဒသခံ ျပည္သူေတြကို စည္း႐ံုးႏိုင္မွ ေနရာေဒသကို အေျခကုပ္ ရယူႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ျဖတ္ေလးျဖတ္ထဲက လူထုနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ဆိုတာက ေဒသခံလူထုနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ တို႔ရဲ႕ ဆက္ႏြယ္မႈကို ျဖတ္ေတာက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါကလည္း ထင္သေလာက္လြယ္တဲ့ အေန အထားမဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုရင္ တစ္ဖက္တပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ လူထုအေပၚလႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ၊ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ ေဒသခံျပည္သူေတြအေပၚ ဆက္ဆံမႈနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ သက္ဆိုင္ေနလို႔ပါပဲ။ ျပည္သူက သပ္သပ္ AA က သပ္သပ္ ျဖစ္သြားရင္ ေခ်မႈန္းရ လြယ္ ကူမယ္၊ ထိုးစစ္ဆင္ရတာ ထိေရာက္မႈရွိမယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္း ေဒသခံျပည္သူေတြက တပ္မေတာ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ ေတြအေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ က်ဆင္းေနတာေၾကာင့္ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ အခက္ေတြ႔ေနရပံုလည္း ေပၚပါ တယ္။ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းက မြတ္ဆလင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာမွာ ပံုရိပ္က်ဆင္းေနဆဲမွာ ရခိုင္စစ္ေျမျပင္မွာ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ က်ဴးလြန္လာတာဟာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ပံုရိပ္ကို ပိုၿပီးေတာ့ က်ဆင္းေစမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္လူငယ္ေတြကို ဖမ္းဆီး၊ ႏွိပ္စက္၊ သတ္ျဖတ္ျပ႐ံုနဲ႔ စစ္ဆင္ေရးႀကီးတစ္ခုလံုး မေအာင္ျမင္ႏိုင္သလို တစ္ဖက္တပ္ဖြဲ႕ကို အင္အားျဖည့္ေပးသလိုေတာင္ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။
ၿခံဳငံုၿပီး သံုးသပ္ရရင္ေတာ့ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အေနနဲ႔ တိုက္လာခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲတစ္ေလွ်ာက္မွာ ဒီ ျဖတ္ ေလးျဖတ္ ပံုေသနည္းက အသံုးတည့္ခဲ့ေပမဲ့ ရခိုင္ စစ္ေျမျပင္မွာေတာ့ ထင္သေလာက္ ထိေရာက္မႈ မရွိဘူးလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္မႈဂယက္
ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ရွစ္ၿမိဳ႕နယ္အပါအဝင္ ပလက္ဝ ၿမိဳ႕နယ္တို႔မွာ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနက ျဖတ္ေတာက္ခိုင္းလို႔ ေအာ္ပေရတာေတြအေနနဲ႔ ျဖတ္ ေတာက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖတ္ေတာက္ထား တဲ့ ဧရိယာထဲမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ လူဦးေရ တစ္သန္း ေက်ာ္ဟာလည္း သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို သိခြင့္ မရၾကေတာ့ပါဘူး။ ဒီအေပၚမွာလည္း ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ နယ္စည္မျခား သတင္း ေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ (RSF)လို အဖြဲ႔ေတြအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥယန္ဟီးလီကလည္း လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ျပည္တြင္းျပည္ပ တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္ ဒါကို ေထာက္ျပ ေဝဖန္မႈေတြလည္း ရွိေနဆဲပါ။
ဒီေန႔ေခတ္မွာ စစ္ပြဲျဖစ္တဲ့ ဧရိယာတစ္ဝိုက္ကို အင္တာနက္ ဝန္ေဆာင္မႈ ျဖတ္ေတာက္တယ္ဆိုတာ အမွန္တကယ္ေတာ့ ေခတ္မမီေတာ့တဲ့ အေတြးအေခၚ သာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြၾကားမွာ အရပ္သားတခ်ိဳ႕ ပတ္သက္တာမ်ိဳး ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဝါးလံုးရွည္နဲ႔ ရမ္းတာမ်ိဳးကေတာ့ မျဖစ္သင့္တဲ့ အေနအထားပါ။ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ ဧရိယာမွာ အင္တာနက္လိုင္း ျဖတ္ ေတာက္ျခင္းဟာ စစ္ေရးသေဘာတရားအရ ျဖတ္ ေတာက္တာဆိုေပမယ့္ အမွန္တကယ္ ထိခိုက္နစ္နာမႈ ကို ခံစားေနရတာက ျပည္သူတစ္သန္းေက်ာ္သာ ျဖစ္ပါ တယ္။
ယခု ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္ မႈကေန တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ထိေရာက္တဲ့ အက်ိဳး အျမတ္ ဘယ္အတိုင္းတာထိ ရရွိခဲ့သလဲဆိုတာ ျပန္လည္ သံုးသပ္ၿပီး သတင္းအခ်က္အလက္ ငတ္ေနၾကတဲ့ ျပည္သူ တစ္သန္းေက်ာ္အေရးကို ထည့္သြင္းစဥ္းစား ခ်ိန္တန္ၿပီလို႔ အႀကံျပဳလိုက္ပါတယ္။

 

Unicode

ရမ္မာကျော်စော

မြန်မာ့တပ်မတော်က စစ်တိုက်လာတဲ့တစ်လျှောက်လုံးမှာ အမြဲတစေ ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ ပုံသေနည်း ရှိပါတယ်။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုတော့ ဖြတ်လေးဖြတ် စီမံကိန်းပါပဲ။ ဒီဖြတ်လေးဖြတ် ပုံသေနည်းနဲ့ တိုက်ခဲ့တဲ့ အရှေ့မြောက်ဒေသက ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (ဗကပ)နဲ့ တိုက်ခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲ၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) တို့နဲ့တိုက်ခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ မြန်မာ့တပ်မတော် ဟာ အသာစီးရခဲ့တဲ့ သာဓကတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီ ဖြတ်လေးဖြတ်ဆိုတာကတော့ (၁) ရိက္ခာဖြတ်၊ (၂) ဘဏ္ဍာငွေဖြတ်၊ (၃) သတင်းအဆက်အသွယ်ဖြတ်၊ (၄) လူထုနှင့် အဆက်အသွယ်ဖြတ် ဆိုတဲ့ စစ်ရေးဗျူဟာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
၁။ ရိက္ခာဖြတ်
ဒီအခက်အခဲဟာ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဆန့်ကျင် တိုက်ခိုက်နေသည့် ဘယ်အဖွဲ့အစည်းမဆို အနည်းနဲ့ အများ ကြုံတွေ့ကြရတဲ့ ပြဿနာဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းရင်း သား လက်နက်ကိုင်တွေဆီရောက်မယ့် စားနပ်ရိက္ခာ တွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး ဖြတ်တောက်နိုင်အောင်အတွက် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့ ဒေသတွေမှာ ဒေသန္တရ အမိန့်၊ ညွှန်ကြားချက်တွေ ထုတ်ပြန်ပြီး ထွက်ပေါက်တိုင်းမှာ အစောင့်အကြပ်တွေကို ထူထပ်စွာချထားကာ စစ်ဆေး လေ့ရှိပါတယ်။ နောက်တစ်ခါ အခု ရခိုင်မြောက်ပိုင်းကို ရိက္ခာဖြတ်ဖို့ ကြိုးစားလာတာက အဓိက ရခိုင်ပြည်နယ် ဘက်က ထွက်သွားမယ့် ရိက္ခာကို အထူးစောင့်ကြပ်ပြီး သတိထားပါလိမ့်မယ်။
ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အိန္ဒိယဘက်က ရရှိနိုင် တဲ့ ရိက္ခာကို ထည့်တွက်စရာ မလိုလို့ပါပဲ။ မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေတဲ့ အိန္ဒိယက တိုင်းရင်း သား ပြည်နယ်တွေဟာ အလွန်တရာ ဆင်းရဲကျပ် တည်းကြပြီး အဲဒီပြည်နယ်တွေက ဒေသခံတွေစားဖို့ ကိုတောင် အိန္ဒိယ ဗဟိုအစိုးရက ထောက်ပံ့ပေးထား ရတာဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ထိစပ် နေတဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဟာဆိုရင် စားနပ်ရိက္ခာအတွက် အိန္ဒိယ ဗဟိုအစိုးရကို လုံးလုံး မှီခိုနေရတဲ့ အနေအထား ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်တစ်ချက်ကလည်း မြန်မာ့တပ်မတော် ဟာ အိန္ဒိယအစိုးရနဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေးတစ်ရပ် ကို ထူထောင်ထားနိုင်ပါတယ်။ အိန္ဒိယအစိုးရနဲ့ ပဋိပက္ခ ပြင်းထန်နေတဲ့ Naga Land လို အဖွဲ့အစည်း တွေကို မြန်မာနိုင်ငံက လက်သင့်မခံခဲ့သလို မြန်မာ နိုင်ငံထဲမှာ ထောင်ဒဏ်ကျခံနေရတဲ့ အိန္ဒိယက တိုင်း ရင်းသားလက်နက်ကိုင်တချို့ကို အိန္ဒိယအစိုးရဆီကို တောင် လွှဲပြောင်းပေးလိုက်ပါသေးတယ်။ ပြီးတော့ မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေတဲ့ ULA/AA ကိုလည်း အိန္ဒိယက အကူအညီမပေးဖို့ နှစ်ဖက် စလုံးက အပေးအယူနဲ့ သဘောတူထားပုံလည်း ရပါ တယ်။
ဆိုတော့ ULA/AA ဟာ ရိက္ခာရစရာလမ်း ကြောင်းအနေနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ရခိုင်ပြည်ထဲကပဲ ရနိုင်ခြေရှိတယ်လို့ မြန်မာ့တပ်မတော်က တွက်ဆ ထားပုံရတယ်။ အဲဒီအတွက်လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ဆက်ဆံရေး အဆင်ပြေအောင် လုပ်နေသလို တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားရာ မြို့နယ်များကိုလည်း ညမထွက်ရအမိန့် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီဖြတ်လေးဖြတ် ဗျူဟာထဲက ရိက္ခာဖြတ်ဆိုတဲ့အပိုင်းမှာ တပ်မတော်က အသာစီးရနေသယောင် ဖြစ်နေပါတယ်။

၂။ ဘဏ္ဍာငွေဖြတ်
ဒီကိစ္စကတော့ ထင်သလောက် မလွယ်ကူပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အရင်အတွေ့အကြုံတွေအရ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များရဲ့ အဓိက ဝင်ငွေစီးကြောင်းမှာ တွင်းထွက်ပစ္စည်း၊ သစ်တော ထွက်ပစ္စည်းများကဲ့သို့ သဘာဝသယံဇာတများကို ရောင်းချပြီး ရပ်တည်ကြရတယ်ဆိုတဲ့ အမြင်က ဒီနေ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA) နဲ့ ကွားခြားနေလို့ပါပဲ။ ဟိုအရင် က ဗကပ အပါအဝင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ တွေရဲ့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းကို မြန်မာ့တပ်မတော်က သိရှိခဲ့ကြတယ်။
ဥပမာ – ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ အဓိက ထောက်ပံ့ရေးလမ်းကြောင်းဟာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အာဏာရ ကွန်မြူနစ်ပါတီပဲ ဆိုတာကို သိနေခဲ့တယ်။ နောက် တစ်ခါ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ အဓိက ဝင်ငွေစီးကြောင်းဟာလည်း သဘာဝသယံဇာတကို ရောင်းချလို့ ရတဲ့ငွေနဲ့ မှောင်ခိုစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် များဆီကရနေတဲ့ အခွန်အခတွေဆိုတာ သိနေခဲ့ပြန် တယ်။
ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့ကြုံတွေ့နေရတာက ရက္ခိုင့်တပ် တော် (AA) ရဲ့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းဟာ ထင်သာ မြင်သာမရှိတဲ့ လမ်းကြောင်းဖြစ်နေတာပါပဲ။ အစတုန်း က တပ်မတော်က စွပ်စွဲသလို မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်း ဝယ်ဖောက်ကားရာက ရနေတယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ့ ၂၀၁၅ နောက်ပိုင်းမှာ AA နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားပြီးတိုင်း မောင်တောခရိုင်မှာ မူးယစ် ဆေးဝါး ဖမ်းဆီးရေးကို အင်တိုက်အားတိုက် လုပ် ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဖမ်းဆီးမိတဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေ လည်း အများအပြားရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလို လုပ်ဆောင် ချက်တွေ ကြားထဲကနေ ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA ဟာ အင်အားကြီးထွားလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဧရာဝတီ သတင်းဌာနနဲ့ အင်တာဗျူးတွေမှာ အေအေရဲ့ စစ်ဦးစီးချုပ်၊ ဒုတိယစစ်ဦးစီးချုပ်တို့က သူတို့ရဲ့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းကို ပြောပြဖို့ ငြင်းဆိုခဲ့ ကြပါတယ်။ ဒါကလည်း နည်းပရိယာယ်ပါးနပ်မှု ဖြစ် ကောင်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်စေ လက်နက် ကိုင်ပြီး တိုက်ပွဲဝင်နေကြသူတိုင်း ငွေကုန်ကြေးကျ များမှာလည်း အမှန်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကာလတန်ဖိုးအရ ကျည်ဆန်တစ်တောင့်ရဲ့ တန်ဖိုးဟာ စစ်ဘေးရှောင် တွေ တနေ့တာအတွက် ရနေတဲ့ ထောက်ပံ့စရိတ် ၃၀ဝ ထက် ၅ ဆလောက် ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း စစ်ဆင်ရေးဗျူဟာအရ ဘဏ္ဍာငွေဖြတ်တောက်ရေး ဟာ အရေးကြီးတဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ရှိနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချက်မှာတော့ ဘဏ္ဍာငွေ ဖြတ်တောက် ရေးဟာ တပ်မတော်က ယူဆထားတာ ထက် ခက်ခဲနိုင် ပြီး လုံးလုံး လျားလျား ဖြတ်တောက်နိုင်ဖို့ဆို တာတော့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။
(၃)သတင်းအဆက် အသွယ် ဖြတ်
စစ်ပွဲရဲ့ သဘောတရားအရ သတင်းအချက် အလက် ဦးတဲ့လူက တိုက်ပွဲမှာ အသာရလေ့ ရှိကြပါ တယ်။ ဒါကြောင့်လည်း တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် သတင်း အချက်အလက် အမှားများကို လွှင့်တတ်ကြပါတယ်။ ခေတ်စကားနဲ့ ပြောမယ်ဆိုရင် ဂျင်းထည့်တယ်လို့ ဆိုရမှာပေါ့။ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် သတင်းတွေကို အပြန်အလှန် ကြားဖြတ်နားထောင်ကြတာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။ နောက်တစ်ခါ သတင်းပေး၊ သူလျှိုမွေးကာ အပြန်အလှန် သတင်းနှိုက်ယူတာမျိုးတွေ ရှိတတ်ကြပါ တယ်။ ဟိုအရင်က မြန်မာပြည်မှာ မိုဘိုင်းဖုန်း သုံးစွဲရ ခက်တာကြောင့် စကားပြောစက်၊ ဂြိုလ်တုဖုန်းများ ကိုသာ သုံးစွဲခဲ့ကြရာက ဒီနေ့ခေတ်မှာတော့ လူတိုင်း မှာ ဖုန်းကိုယ်စီ ရှိနေကြပါတယ်။ တယောက်နဲ့ တစ်ယောက် သတင်းအချက်အလက် ဖလှယ်ရာမှာ လည်း ပိုပြီးတော့ မြန်ဆန်လာပါတယ်။ မိုဘိုင်းဖုန်းတွေ သုံးစွဲမှုများလာတာနဲ့အတူ ထိန်းချုပ်ရ ခက်ခဲလာတာ လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်လည်း ပိုပြီးတော့ ထိန်းချုပ်လို့ရအောင် အခုဆိုရင် မိုဘိုင်းလ်ဆင်းကတ် တွေကို မှတ်ပုံတင်ခိုင်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ထပ် ထိန်းချုပ်ရခက်တာက ဆိုရှယ် မီဒီယာခေါ် လူမှုကွန်ရက် အသုံးပြုမှုပါပဲ။ လူမှုကွန်ရက် သုံးစွဲမှုက မိုဘိုင်ဖုန်း အသုံးပြုမှုထက် တွင်ကျယ်လာပါ တယ်။ ဧရိယာ ကျယ်ပြန့်မှုကလည်း ကျယ်ဝန်းပါ တယ်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ဘယ်နေရာကမဆို အင်တာ နက်အသုံးပြုလို့ရရင် တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ခါစက ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ မြန်မာ့ တပ်မတော် ရင်ဆိုင်ရတဲ့ အခက်အခဲက အဲဒီ လူမှု ကွန်ရက်ကြောင့် ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှု များနေရတယ်ဆိုတဲ့ အမြင်မျိုးပါပဲ။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် တခြား တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနဲ့ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲကာလများက လူမှုကွန်ရက် အသုံးပြုမှုနဲ့ မိုဘိုင်းဖုန်း သုံးစွဲမှုတွေ မရှိကြသေးတော့ တောထဲ တောင်ထဲမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက် ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကို သတင်းအချက်အလက် ဖြတ်ထား နိုင်ခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်ရှိ ရခိုင်စစ်မြေပြင်မှာ ရင်ဆိုင်ရတာက ဟိုတုန်းက အနေအထားမျိုး မဟုတ် တော့။
ဘယ်ရွာကိုဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော် ရောက်ရှိနေ ပြီ၊ လူအင်အားက ဘယ်လောက်၊ ဘယ်ဖက်ကို ဦးတည်ထွက်ခွာနေတယ် ဆိုတာမျိုးတွေကအစ လူမှု ကွန်ရက်မှာ ရေးတင်နေကြတဲ့အခါ စစ်ရေးသဘောအရ လျှို့ဝှက်ချက် ပေါက်ကြားမှုတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ လျှို့ဝှက်ချက် ပေါက်ကြားမှုတွေနဲ့အတူ စစ်မြေပြင်မှာ ထိခိုက် ကျဆုံးမှုတွေ မြင့်တက်လာပါတယ်။ သတင်း အချက်အလက် ပေါက်ကြားမှုနဲ့ တိုက်ပွဲရလာဒ်က တိုက်ရိုက် အချိုးကျတတ်ပါတယ်။ ဒါကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားရင်းက ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်တဲ့အထိ ဖြစ်လာရတာပါပဲ။
တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ ဧရိယာဖြစ်တဲ့ ရခိုင်မြောက် ပိုင်း ရှစ်မြို့နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်တို့မှာ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ခြင်းမှာ မြန်မာ့တပ်မတော် အနေနဲ့ ပထမ သူတို့နဲ့ မသက်ဆိုင်ဘူးလို့ ပြောထား ပေမယ့် ၁ နှစ်နီးပါးကြာလာချိန်မှာတော့ စစ်ရေး ဆိုင်ရာ လျှို့ဝှက်ချက်တွေ မပေါက်ကြားဖို့ ပိတ်ရတယ် ဆိုတာကို ဝန်ခံထားပါတယ်။ အစိုးရအဖွဲ့အနေနဲ့လည်း အင်တာနက် ဖြတ်လောက်အောင် အကြောင်းပြချက် မရှိတဲ့ အနေအထားပါ။ အမုန်းစကား မပြန့်ပွားရအောင် ဖြတ်တောက်တာသာ ဖြစ်တယ်လို့ တပ်မတော်ဘက်က အကြောင်းပြပေမယ့် ဒါဟာလည်း ခိုင်လုံမှု မရှိလို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ အမုန်းစကား ပြောသူ အားလုံးဟာ အဲဒီ ကိုးမြို့နယ်မှာ နေထိုင်တဲ့ သူတွေချည်း မဟုတ်ပါဘူး။ အဓိကကတော့ စစ်ရေး ဗျူဟာအရ AA ကို သတင်းအဆက်အသွယ် ဖြတ်လို ခြင်းသာ ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ထင်ရှားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လည်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင်တွေ မကြာခဏ ဆိုသလို အွန်လိုင်းမှာ ပျံ့နှံ့လာတာကိုတွေ့နေရပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီလို အင်တာနက်ဖြတ်ထားပေမယ့် ဆက် သွယ်ရေးကွန်ရက် အလုံးစုံပျက်မသွားဘူးလို့ ဆိုရပါ လိမ့်မယ်။ ရခိုင်နှင့်ချင်းပြည်နယ်က လူဦးရေ တစ်သန်း လောက်ကို အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ထားတာဟာ အခုဆိုရင် ၁ နှစ်ကျော်လာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ သို့သော် လည်း စစ်ရေးဆိုင်ရာ အချက်အလက်တွေဟာ ပေါက် ကြားနေဆဲဖြစ်တယ်ဆိုတာ ထင်ထင်ရှားရှား မြင် တွေ့နေရဆဲပါ။

(၄) လူထုနှင့် အဆက်အသွယ်ဖြတ်
ပြောက်ကျားစစ်၊ တော်လှန်စစ်၊ တန်ပြန်ပြောက် ကျားစစ် ဘယ်လိုစစ်ပဲဖြစ်ပါစေ ဒေသခံပြည်သူနဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တို့ တစ်သားတည်းဖြစ်နေရင် ရည်ရွယ်ချက် အောင်မြင်တယ်လို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တပ်မတော်အနေနဲ့လည်း သောင်းကျန်းသူနှိမ်နှင်းရေး၊ တန်ပြန်ပြောက်ကျားစစ်ကို ဆင်နွှဲတဲ့အခါ ဒေသခံ ပြည်သူတွေ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုရှိမှ ထိရောက်မှုရှိသလို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေအနေနဲ့လည်း ဒေသခံ ပြည်သူတွေကို စည်းရုံးနိုင်မှ နေရာဒေသကို အခြေကုပ် ရယူနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ဖြတ်လေးဖြတ်ထဲက လူထုနဲ့ အဆက်အသွယ် ဖြတ်ဆိုတာက ဒေသခံလူထုနဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ တို့ရဲ့ ဆက်နွယ်မှုကို ဖြတ်တောက်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါကလည်း ထင်သလောက်လွယ်တဲ့ အနေ အထားမဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် လဲဆိုရင် တစ်ဖက်တပ်ဖွဲ့ရဲ့ လူထုအပေါ်လွှမ်းမိုးနိုင်မှု၊ မြန်မာ့တပ်မတော်ရဲ့ ဒေသခံပြည်သူတွေအပေါ် ဆက်ဆံမှုနဲ့ တိုက်ရိုက် သက်ဆိုင်နေလို့ပါပဲ။ ပြည်သူက သပ်သပ် AA က သပ်သပ် ဖြစ်သွားရင် ချေမှုန်းရ လွယ် ကူမယ်၊ ထိုးစစ်ဆင်ရတာ ထိရောက်မှုရှိမယ်။ ဒါပေမဲ့ လည်း ဒေသခံပြည်သူတွေက တပ်မတော်ရဲ့ လုပ်ရပ် တွေအပေါ်မှာ ယုံကြည်မှု ကျဆင်းနေတာကြောင့် တပ်မတော်အနေနဲ့ အခက်တွေ့နေရပုံလည်း ပေါ်ပါ တယ်။ တပ်မတော်အနေနဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက မွတ်ဆလင်အရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာမှာ ပုံရိပ်ကျဆင်းနေဆဲမှာ ရခိုင်စစ်မြေပြင်မှာ လူ့အခွင့်ရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ ကျူးလွန်လာတာဟာ တပ်မတော်ရဲ့ ပုံရိပ်ကို ပိုပြီးတော့ ကျဆင်းစေမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရခိုင်လူငယ်တွေကို ဖမ်းဆီး၊ နှိပ်စက်၊ သတ်ဖြတ်ပြရုံနဲ့ စစ်ဆင်ရေးကြီးတစ်ခုလုံး မအောင်မြင်နိုင်သလို တစ်ဖက်တပ်ဖွဲ့ကို အင်အားဖြည့်ပေးသလိုတောင် ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။
ခြုံငုံပြီး သုံးသပ်ရရင်တော့ မြန်မာ့တပ်မတော် အနေနဲ့ တိုက်လာခဲ့တဲ့ စစ်ပွဲတစ်လျှောက်မှာ ဒီ ဖြတ် လေးဖြတ် ပုံသေနည်းက အသုံးတည့်ခဲ့ပေမဲ့ ရခိုင် စစ်မြေပြင်မှာတော့ ထင်သလောက် ထိရောက်မှု မရှိဘူးလို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အင်တာနက်ဖြတ်တောက်မှုဂယက်
ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ရှစ်မြို့နယ်အပါအဝင် ပလက်ဝ မြို့နယ်တို့မှာ ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖြတ်တောက်ခိုင်းလို့ အော်ပရေတာတွေအနေနဲ့ ဖြတ် တောက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလို ဖြတ်တောက်ထား တဲ့ ဧရိယာထဲမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ လူဦးရေ တစ်သန်း ကျော်ဟာလည်း သတင်းအချက်အလက်တွေကို သိခွင့် မရကြတော့ပါဘူး။ ဒီအပေါ်မှာလည်း နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေ ဖြစ်ကြတဲ့ နယ်စည်မခြား သတင်း ထောက်များအဖွဲ့ (RSF)လို အဖွဲ့တွေအပြင် မြန်မာနိုင်ငံ ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်ရေး ကိုယ်စားလှယ် မစ္စယန်ဟီးလီကလည်း လူ့အခွင့်ရေး ချိုးဖောက်တာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ တခြားအဖွဲ့အစည်းတွေကလည် ဒါကို ထောက်ပြ ဝေဖန်မှုတွေလည်း ရှိနေဆဲပါ။
ဒီနေ့ခေတ်မှာ စစ်ပွဲဖြစ်တဲ့ ဧရိယာတစ်ဝိုက်ကို အင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှု ဖြတ်တောက်တယ်ဆိုတာ အမှန်တကယ်တော့ ခေတ်မမီတော့တဲ့ အတွေးအခေါ် သာ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကြားမှာ အရပ်သားတချို့ ပတ်သက်တာမျိုး ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဝါးလုံးရှည်နဲ့ ရမ်းတာမျိုးကတော့ မဖြစ်သင့်တဲ့ အနေအထားပါ။ တပ်မတော်အနေနဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ ဧရိယာမှာ အင်တာနက်လိုင်း ဖြတ် တောက်ခြင်းဟာ စစ်ရေးသဘောတရားအရ ဖြတ် တောက်တာဆိုပေမယ့် အမှန်တကယ် ထိခိုက်နစ်နာမှု ကို ခံစားနေရတာက ပြည်သူတစ်သန်းကျော်သာ ဖြစ်ပါ တယ်။
ယခု ၁ နှစ်ကျော်ကြာ အင်တာနက်ဖြတ်တောက် မှုကနေ တပ်မတော်အနေနဲ့ ထိရောက်တဲ့ အကျိုး အမြတ် ဘယ်အတိုင်းတာထိ ရရှိခဲ့သလဲဆိုတာ ပြန်လည် သုံးသပ်ပြီး သတင်းအချက်အလက် ငတ်နေကြတဲ့ ပြည်သူ တစ်သန်းကျော်အရေးကို ထည့်သွင်းစဉ်းစား ချိန်တန်ပြီလို့ အကြံပြုလိုက်ပါတယ်။
ရမ္မာကျော်စော

လူဦးရေ တစ်သန်းကျော်ကို ဘာကြောင့် အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ရသလဲ၊

မြန်မာ့တပ်မတော်က စစ်တိုက်လာတဲ့တစ်လျှောက်လုံးမှာ အမြဲတစေ ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ ပုံသေနည်း ရှိပါတယ်။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုတော့ ဖြတ်လေးဖြတ် စီမံကိန်းပါပဲ။ ဒီဖြတ်လေးဖြတ် ပုံသေနည်းနဲ့ တိုက်ခဲ့တဲ့ အရှေ့မြောက်ဒေသက ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (ဗကပ)နဲ့ တိုက်ခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲ၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) တို့နဲ့တိုက်ခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ မြန်မာ့တပ်မတော် ဟာ အသာစီးရခဲ့တဲ့ သာဓကတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီ ဖြတ်လေးဖြတ်ဆိုတာကတော့ (၁) ရိက္ခာဖြတ်၊ (၂) ဘဏ္ဍာငွေဖြတ်၊ (၃) သတင်းအဆက်အသွယ်ဖြတ်၊ (၄) လူထုနှင့် အဆက်အသွယ်ဖြတ် ဆိုတဲ့ စစ်ရေးဗျူဟာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
၁။ ရိက္ခာဖြတ်
ဒီအခက်အခဲဟာ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဆန့်ကျင် တိုက်ခိုက်နေသည့် ဘယ်အဖွဲ့အစည်းမဆို အနည်းနဲ့ အများ ကြုံတွေ့ကြရတဲ့ ပြဿနာဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းရင်း သား လက်နက်ကိုင်တွေဆီရောက်မယ့် စားနပ်ရိက္ခာ တွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး ဖြတ်တောက်နိုင်အောင်အတွက် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့ ဒေသတွေမှာ ဒေသန္တရ အမိန့်၊ ညွှန်ကြားချက်တွေ ထုတ်ပြန်ပြီး ထွက်ပေါက်တိုင်းမှာ အစောင့်အကြပ်တွေကို ထူထပ်စွာချထားကာ စစ်ဆေး လေ့ရှိပါတယ်။ နောက်တစ်ခါ အခု ရခိုင်မြောက်ပိုင်းကို ရိက္ခာဖြတ်ဖို့ ကြိုးစားလာတာက အဓိက ရခိုင်ပြည်နယ် ဘက်က ထွက်သွားမယ့် ရိက္ခာကို အထူးစောင့်ကြပ်ပြီး သတိထားပါလိမ့်မယ်။
ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အိန္ဒိယဘက်က ရရှိနိုင် တဲ့ ရိက္ခာကို ထည့်တွက်စရာ မလိုလို့ပါပဲ။ မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေတဲ့ အိန္ဒိယက တိုင်းရင်း သား ပြည်နယ်တွေဟာ အလွန်တရာ ဆင်းရဲကျပ် တည်းကြပြီး အဲဒီပြည်နယ်တွေက ဒေသခံတွေစားဖို့ ကိုတောင် အိန္ဒိယ ဗဟိုအစိုးရက ထောက်ပံ့ပေးထား ရတာဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ထိစပ် နေတဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဟာဆိုရင် စားနပ်ရိက္ခာအတွက် အိန္ဒိယ ဗဟိုအစိုးရကို လုံးလုံး မှီခိုနေရတဲ့ အနေအထား ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်တစ်ချက်ကလည်း မြန်မာ့တပ်မတော် ဟာ အိန္ဒိယအစိုးရနဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေးတစ်ရပ် ကို ထူထောင်ထားနိုင်ပါတယ်။ အိန္ဒိယအစိုးရနဲ့ ပဋိပက္ခ ပြင်းထန်နေတဲ့ Naga Land လို အဖွဲ့အစည်း တွေကို မြန်မာနိုင်ငံက လက်သင့်မခံခဲ့သလို မြန်မာ နိုင်ငံထဲမှာ ထောင်ဒဏ်ကျခံနေရတဲ့ အိန္ဒိယက တိုင်း ရင်းသားလက်နက်ကိုင်တချို့ကို အိန္ဒိယအစိုးရဆီကို တောင် လွှဲပြောင်းပေးလိုက်ပါသေးတယ်။ ပြီးတော့ မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေတဲ့ ULA/AA ကိုလည်း အိန္ဒိယက အကူအညီမပေးဖို့ နှစ်ဖက် စလုံးက အပေးအယူနဲ့ သဘောတူထားပုံလည်း ရပါ တယ်။
ဆိုတော့ ULA/AA ဟာ ရိက္ခာရစရာလမ်း ကြောင်းအနေနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ရခိုင်ပြည်ထဲကပဲ ရနိုင်ခြေရှိတယ်လို့ မြန်မာ့တပ်မတော်က တွက်ဆ ထားပုံရတယ်။ အဲဒီအတွက်လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ဆက်ဆံရေး အဆင်ပြေအောင် လုပ်နေသလို တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားရာ မြို့နယ်များကိုလည်း ညမထွက်ရအမိန့် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီဖြတ်လေးဖြတ် ဗျူဟာထဲက ရိက္ခာဖြတ်ဆိုတဲ့အပိုင်းမှာ တပ်မတော်က အသာစီးရနေသယောင် ဖြစ်နေပါတယ်။

၂။ ဘဏ္ဍာငွေဖြတ်
ဒီကိစ္စကတော့ ထင်သလောက် မလွယ်ကူပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အရင်အတွေ့အကြုံတွေအရ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များရဲ့ အဓိက ဝင်ငွေစီးကြောင်းမှာ တွင်းထွက်ပစ္စည်း၊ သစ်တော ထွက်ပစ္စည်းများကဲ့သို့ သဘာဝသယံဇာတများကို ရောင်းချပြီး ရပ်တည်ကြရတယ်ဆိုတဲ့ အမြင်က ဒီနေ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA) နဲ့ ကွားခြားနေလို့ပါပဲ။ ဟိုအရင် က ဗကပ အပါအဝင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ တွေရဲ့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းကို မြန်မာ့တပ်မတော်က သိရှိခဲ့ကြတယ်။
ဥပမာ – ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ အဓိက ထောက်ပံ့ရေးလမ်းကြောင်းဟာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အာဏာရ ကွန်မြူနစ်ပါတီပဲ ဆိုတာကို သိနေခဲ့တယ်။ နောက် တစ်ခါ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ အဓိက ဝင်ငွေစီးကြောင်းဟာလည်း သဘာဝသယံဇာတကို ရောင်းချလို့ ရတဲ့ငွေနဲ့ မှောင်ခိုစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် များဆီကရနေတဲ့ အခွန်အခတွေဆိုတာ သိနေခဲ့ပြန် တယ်။
ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့ကြုံတွေ့နေရတာက ရက္ခိုင့်တပ် တော် (AA) ရဲ့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းဟာ ထင်သာ မြင်သာမရှိတဲ့ လမ်းကြောင်းဖြစ်နေတာပါပဲ။ အစတုန်း က တပ်မတော်က စွပ်စွဲသလို မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်း ဝယ်ဖောက်ကားရာက ရနေတယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ့ ၂၀၁၅ နောက်ပိုင်းမှာ AA နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားပြီးတိုင်း မောင်တောခရိုင်မှာ မူးယစ် ဆေးဝါး ဖမ်းဆီးရေးကို အင်တိုက်အားတိုက် လုပ် ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဖမ်းဆီးမိတဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေ လည်း အများအပြားရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလို လုပ်ဆောင် ချက်တွေ ကြားထဲကနေ ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA ဟာ အင်အားကြီးထွားလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဧရာဝတီ သတင်းဌာနနဲ့ အင်တာဗျူးတွေမှာ အေအေရဲ့ စစ်ဦးစီးချုပ်၊ ဒုတိယစစ်ဦးစီးချုပ်တို့က သူတို့ရဲ့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းကို ပြောပြဖို့ ငြင်းဆိုခဲ့ ကြပါတယ်။ ဒါကလည်း နည်းပရိယာယ်ပါးနပ်မှု ဖြစ် ကောင်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်စေ လက်နက် ကိုင်ပြီး တိုက်ပွဲဝင်နေကြသူတိုင်း ငွေကုန်ကြေးကျ များမှာလည်း အမှန်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကာလတန်ဖိုးအရ ကျည်ဆန်တစ်တောင့်ရဲ့ တန်ဖိုးဟာ စစ်ဘေးရှောင် တွေ တနေ့တာအတွက် ရနေတဲ့ ထောက်ပံ့စရိတ် ၃၀ဝ ထက် ၅ ဆလောက် ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း စစ်ဆင်ရေးဗျူဟာအရ ဘဏ္ဍာငွေဖြတ်တောက်ရေး ဟာ အရေးကြီးတဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ရှိနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချက်မှာတော့ ဘဏ္ဍာငွေ ဖြတ်တောက် ရေးဟာ တပ်မတော်က ယူဆထားတာ ထက် ခက်ခဲနိုင် ပြီး လုံးလုံး လျားလျား ဖြတ်တောက်နိုင်ဖို့ဆို တာတော့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။
(၃)သတင်းအဆက် အသွယ် ဖြတ်
စစ်ပွဲရဲ့ သဘောတရားအရ သတင်းအချက် အလက် ဦးတဲ့လူက တိုက်ပွဲမှာ အသာရလေ့ ရှိကြပါ တယ်။ ဒါကြောင့်လည်း တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် သတင်း အချက်အလက် အမှားများကို လွှင့်တတ်ကြပါတယ်။ ခေတ်စကားနဲ့ ပြောမယ်ဆိုရင် ဂျင်းထည့်တယ်လို့ ဆိုရမှာပေါ့။ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် သတင်းတွေကို အပြန်အလှန် ကြားဖြတ်နားထောင်ကြတာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။ နောက်တစ်ခါ သတင်းပေး၊ သူလျှိုမွေးကာ အပြန်အလှန် သတင်းနှိုက်ယူတာမျိုးတွေ ရှိတတ်ကြပါ တယ်။ ဟိုအရင်က မြန်မာပြည်မှာ မိုဘိုင်းဖုန်း သုံးစွဲရ ခက်တာကြောင့် စကားပြောစက်၊ ဂြိုလ်တုဖုန်းများ ကိုသာ သုံးစွဲခဲ့ကြရာက ဒီနေ့ခေတ်မှာတော့ လူတိုင်း မှာ ဖုန်းကိုယ်စီ ရှိနေကြပါတယ်။ တယောက်နဲ့ တစ်ယောက် သတင်းအချက်အလက် ဖလှယ်ရာမှာ လည်း ပိုပြီးတော့ မြန်ဆန်လာပါတယ်။ မိုဘိုင်းဖုန်းတွေ သုံးစွဲမှုများလာတာနဲ့အတူ ထိန်းချုပ်ရ ခက်ခဲလာတာ လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်လည်း ပိုပြီးတော့ ထိန်းချုပ်လို့ရအောင် အခုဆိုရင် မိုဘိုင်းလ်ဆင်းကတ် တွေကို မှတ်ပုံတင်ခိုင်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ထပ် ထိန်းချုပ်ရခက်တာက ဆိုရှယ် မီဒီယာခေါ် လူမှုကွန်ရက် အသုံးပြုမှုပါပဲ။ လူမှုကွန်ရက် သုံးစွဲမှုက မိုဘိုင်ဖုန်း အသုံးပြုမှုထက် တွင်ကျယ်လာပါ တယ်။ ဧရိယာ ကျယ်ပြန့်မှုကလည်း ကျယ်ဝန်းပါ တယ်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ဘယ်နေရာကမဆို အင်တာ နက်အသုံးပြုလို့ရရင် တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ခါစက ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ မြန်မာ့ တပ်မတော် ရင်ဆိုင်ရတဲ့ အခက်အခဲက အဲဒီ လူမှု ကွန်ရက်ကြောင့် ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှု များနေရတယ်ဆိုတဲ့ အမြင်မျိုးပါပဲ။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် တခြား တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနဲ့ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲကာလများက လူမှုကွန်ရက် အသုံးပြုမှုနဲ့ မိုဘိုင်းဖုန်း သုံးစွဲမှုတွေ မရှိကြသေးတော့ တောထဲ တောင်ထဲမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက် ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကို သတင်းအချက်အလက် ဖြတ်ထား နိုင်ခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်ရှိ ရခိုင်စစ်မြေပြင်မှာ ရင်ဆိုင်ရတာက ဟိုတုန်းက အနေအထားမျိုး မဟုတ် တော့။
ဘယ်ရွာကိုဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော် ရောက်ရှိနေ ပြီ၊ လူအင်အားက ဘယ်လောက်၊ ဘယ်ဖက်ကို ဦးတည်ထွက်ခွာနေတယ် ဆိုတာမျိုးတွေကအစ လူမှု ကွန်ရက်မှာ ရေးတင်နေကြတဲ့အခါ စစ်ရေးသဘောအရ လျှို့ဝှက်ချက် ပေါက်ကြားမှုတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ လျှို့ဝှက်ချက် ပေါက်ကြားမှုတွေနဲ့အတူ စစ်မြေပြင်မှာ ထိခိုက် ကျဆုံးမှုတွေ မြင့်တက်လာပါတယ်။ သတင်း အချက်အလက် ပေါက်ကြားမှုနဲ့ တိုက်ပွဲရလာဒ်က တိုက်ရိုက် အချိုးကျတတ်ပါတယ်။ ဒါကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားရင်းက ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်တဲ့အထိ ဖြစ်လာရတာပါပဲ။
တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ ဧရိယာဖြစ်တဲ့ ရခိုင်မြောက် ပိုင်း ရှစ်မြို့နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်တို့မှာ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ခြင်းမှာ မြန်မာ့တပ်မတော် အနေနဲ့ ပထမ သူတို့နဲ့ မသက်ဆိုင်ဘူးလို့ ပြောထား ပေမယ့် ၁ နှစ်နီးပါးကြာလာချိန်မှာတော့ စစ်ရေး ဆိုင်ရာ လျှို့ဝှက်ချက်တွေ မပေါက်ကြားဖို့ ပိတ်ရတယ် ဆိုတာကို ဝန်ခံထားပါတယ်။ အစိုးရအဖွဲ့အနေနဲ့လည်း အင်တာနက် ဖြတ်လောက်အောင် အကြောင်းပြချက် မရှိတဲ့ အနေအထားပါ။ အမုန်းစကား မပြန့်ပွားရအောင် ဖြတ်တောက်တာသာ ဖြစ်တယ်လို့ တပ်မတော်ဘက်က အကြောင်းပြပေမယ့် ဒါဟာလည်း ခိုင်လုံမှု မရှိလို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ အမုန်းစကား ပြောသူ အားလုံးဟာ အဲဒီ ကိုးမြို့နယ်မှာ နေထိုင်တဲ့ သူတွေချည်း မဟုတ်ပါဘူး။ အဓိကကတော့ စစ်ရေး ဗျူဟာအရ AA ကို သတင်းအဆက်အသွယ် ဖြတ်လို ခြင်းသာ ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ထင်ရှားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လည်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင်တွေ မကြာခဏ ဆိုသလို အွန်လိုင်းမှာ ပျံ့နှံ့လာတာကိုတွေ့နေရပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီလို အင်တာနက်ဖြတ်ထားပေမယ့် ဆက် သွယ်ရေးကွန်ရက် အလုံးစုံပျက်မသွားဘူးလို့ ဆိုရပါ လိမ့်မယ်။ ရခိုင်နှင့်ချင်းပြည်နယ်က လူဦးရေ တစ်သန်း လောက်ကို အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ထားတာဟာ အခုဆိုရင် ၁ နှစ်ကျော်လာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ သို့သော် လည်း စစ်ရေးဆိုင်ရာ အချက်အလက်တွေဟာ ပေါက် ကြားနေဆဲဖြစ်တယ်ဆိုတာ ထင်ထင်ရှားရှား မြင် တွေ့နေရဆဲပါ။

(၄) လူထုနှင့် အဆက်အသွယ်ဖြတ်
ပြောက်ကျားစစ်၊ တော်လှန်စစ်၊ တန်ပြန်ပြောက် ကျားစစ် ဘယ်လိုစစ်ပဲဖြစ်ပါစေ ဒေသခံပြည်သူနဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တို့ တစ်သားတည်းဖြစ်နေရင် ရည်ရွယ်ချက် အောင်မြင်တယ်လို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တပ်မတော်အနေနဲ့လည်း သောင်းကျန်းသူနှိမ်နှင်းရေး၊ တန်ပြန်ပြောက်ကျားစစ်ကို ဆင်နွှဲတဲ့အခါ ဒေသခံ ပြည်သူတွေ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုရှိမှ ထိရောက်မှုရှိသလို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေအနေနဲ့လည်း ဒေသခံ ပြည်သူတွေကို စည်းရုံးနိုင်မှ နေရာဒေသကို အခြေကုပ် ရယူနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ဖြတ်လေးဖြတ်ထဲက လူထုနဲ့ အဆက်အသွယ် ဖြတ်ဆိုတာက ဒေသခံလူထုနဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ တို့ရဲ့ ဆက်နွယ်မှုကို ဖြတ်တောက်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါကလည်း ထင်သလောက်လွယ်တဲ့ အနေ အထားမဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် လဲဆိုရင် တစ်ဖက်တပ်ဖွဲ့ရဲ့ လူထုအပေါ်လွှမ်းမိုးနိုင်မှု၊ မြန်မာ့တပ်မတော်ရဲ့ ဒေသခံပြည်သူတွေအပေါ် ဆက်ဆံမှုနဲ့ တိုက်ရိုက် သက်ဆိုင်နေလို့ပါပဲ။ ပြည်သူက သပ်သပ် AA က သပ်သပ် ဖြစ်သွားရင် ချေမှုန်းရ လွယ် ကူမယ်၊ ထိုးစစ်ဆင်ရတာ ထိရောက်မှုရှိမယ်။ ဒါပေမဲ့ လည်း ဒေသခံပြည်သူတွေက တပ်မတော်ရဲ့ လုပ်ရပ် တွေအပေါ်မှာ ယုံကြည်မှု ကျဆင်းနေတာကြောင့် တပ်မတော်အနေနဲ့ အခက်တွေ့နေရပုံလည်း ပေါ်ပါ တယ်။ တပ်မတော်အနေနဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက မွတ်ဆလင်အရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာမှာ ပုံရိပ်ကျဆင်းနေဆဲမှာ ရခိုင်စစ်မြေပြင်မှာ လူ့အခွင့်ရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ ကျူးလွန်လာတာဟာ တပ်မတော်ရဲ့ ပုံရိပ်ကို ပိုပြီးတော့ ကျဆင်းစေမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရခိုင်လူငယ်တွေကို ဖမ်းဆီး၊ နှိပ်စက်၊ သတ်ဖြတ်ပြရုံနဲ့ စစ်ဆင်ရေးကြီးတစ်ခုလုံး မအောင်မြင်နိုင်သလို တစ်ဖက်တပ်ဖွဲ့ကို အင်အားဖြည့်ပေးသလိုတောင် ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။
ခြုံငုံပြီး သုံးသပ်ရရင်တော့ မြန်မာ့တပ်မတော် အနေနဲ့ တိုက်လာခဲ့တဲ့ စစ်ပွဲတစ်လျှောက်မှာ ဒီ ဖြတ် လေးဖြတ် ပုံသေနည်းက အသုံးတည့်ခဲ့ပေမဲ့ ရခိုင် စစ်မြေပြင်မှာတော့ ထင်သလောက် ထိရောက်မှု မရှိဘူးလို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အင်တာနက်ဖြတ်တောက်မှုဂယက်
ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ရှစ်မြို့နယ်အပါအဝင် ပလက်ဝ မြို့နယ်တို့မှာ ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖြတ်တောက်ခိုင်းလို့ အော်ပရေတာတွေအနေနဲ့ ဖြတ် တောက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလို ဖြတ်တောက်ထား တဲ့ ဧရိယာထဲမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ လူဦးရေ တစ်သန်း ကျော်ဟာလည်း သတင်းအချက်အလက်တွေကို သိခွင့် မရကြတော့ပါဘူး။ ဒီအပေါ်မှာလည်း နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေ ဖြစ်ကြတဲ့ နယ်စည်မခြား သတင်း ထောက်များအဖွဲ့ (RSF)လို အဖွဲ့တွေအပြင် မြန်မာနိုင်ငံ ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်ရေး ကိုယ်စားလှယ် မစ္စယန်ဟီးလီကလည်း လူ့အခွင့်ရေး ချိုးဖောက်တာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ တခြားအဖွဲ့အစည်းတွေကလည် ဒါကို ထောက်ပြ ဝေဖန်မှုတွေလည်း ရှိနေဆဲပါ။
ဒီနေ့ခေတ်မှာ စစ်ပွဲဖြစ်တဲ့ ဧရိယာတစ်ဝိုက်ကို အင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှု ဖြတ်တောက်တယ်ဆိုတာ အမှန်တကယ်တော့ ခေတ်မမီတော့တဲ့ အတွေးအခေါ် သာ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကြားမှာ အရပ်သားတချို့ ပတ်သက်တာမျိုး ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဝါးလုံးရှည်နဲ့ ရမ်းတာမျိုးကတော့ မဖြစ်သင့်တဲ့ အနေအထားပါ။ တပ်မတော်အနေနဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ ဧရိယာမှာ အင်တာနက်လိုင်း ဖြတ် တောက်ခြင်းဟာ စစ်ရေးသဘောတရားအရ ဖြတ် တောက်တာဆိုပေမယ့် အမှန်တကယ် ထိခိုက်နစ်နာမှု ကို ခံစားနေရတာက ပြည်သူတစ်သန်းကျော်သာ ဖြစ်ပါ တယ်။
ယခု ၁ နှစ်ကျော်ကြာ အင်တာနက်ဖြတ်တောက် မှုကနေ တပ်မတော်အနေနဲ့ ထိရောက်တဲ့ အကျိုး အမြတ် ဘယ်အတိုင်းတာထိ ရရှိခဲ့သလဲဆိုတာ ပြန်လည် သုံးသပ်ပြီး သတင်းအချက်အလက် ငတ်နေကြတဲ့ ပြည်သူ တစ်သန်းကျော်အရေးကို ထည့်သွင်းစဉ်းစား ချိန်တန်ပြီလို့ အကြံပြုလိုက်ပါတယ်။
ရမ္မာကျော်စော

လူဦးရေ တစ်သန်းကျော်ကို ဘာကြောင့် အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ရသလဲ၊

မြန်မာ့တပ်မတော်က စစ်တိုက်လာတဲ့တစ်လျှောက်လုံးမှာ အမြဲတစေ ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ ပုံသေနည်း ရှိပါတယ်။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုတော့ ဖြတ်လေးဖြတ် စီမံကိန်းပါပဲ။ ဒီဖြတ်လေးဖြတ် ပုံသေနည်းနဲ့ တိုက်ခဲ့တဲ့ အရှေ့မြောက်ဒေသက ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (ဗကပ)နဲ့ တိုက်ခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲ၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) တို့နဲ့တိုက်ခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ မြန်မာ့တပ်မတော် ဟာ အသာစီးရခဲ့တဲ့ သာဓကတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီ ဖြတ်လေးဖြတ်ဆိုတာကတော့ (၁) ရိက္ခာဖြတ်၊ (၂) ဘဏ္ဍာငွေဖြတ်၊ (၃) သတင်းအဆက်အသွယ်ဖြတ်၊ (၄) လူထုနှင့် အဆက်အသွယ်ဖြတ် ဆိုတဲ့ စစ်ရေးဗျူဟာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
၁။ ရိက္ခာဖြတ်
ဒီအခက်အခဲဟာ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဆန့်ကျင် တိုက်ခိုက်နေသည့် ဘယ်အဖွဲ့အစည်းမဆို အနည်းနဲ့ အများ ကြုံတွေ့ကြရတဲ့ ပြဿနာဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းရင်း သား လက်နက်ကိုင်တွေဆီရောက်မယ့် စားနပ်ရိက္ခာ တွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး ဖြတ်တောက်နိုင်အောင်အတွက် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့ ဒေသတွေမှာ ဒေသန္တရ အမိန့်၊ ညွှန်ကြားချက်တွေ ထုတ်ပြန်ပြီး ထွက်ပေါက်တိုင်းမှာ အစောင့်အကြပ်တွေကို ထူထပ်စွာချထားကာ စစ်ဆေး လေ့ရှိပါတယ်။ နောက်တစ်ခါ အခု ရခိုင်မြောက်ပိုင်းကို ရိက္ခာဖြတ်ဖို့ ကြိုးစားလာတာက အဓိက ရခိုင်ပြည်နယ် ဘက်က ထွက်သွားမယ့် ရိက္ခာကို အထူးစောင့်ကြပ်ပြီး သတိထားပါလိမ့်မယ်။
ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အိန္ဒိယဘက်က ရရှိနိုင် တဲ့ ရိက္ခာကို ထည့်တွက်စရာ မလိုလို့ပါပဲ။ မြန်မာနိုင်ငံ နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေတဲ့ အိန္ဒိယက တိုင်းရင်း သား ပြည်နယ်တွေဟာ အလွန်တရာ ဆင်းရဲကျပ် တည်းကြပြီး အဲဒီပြည်နယ်တွေက ဒေသခံတွေစားဖို့ ကိုတောင် အိန္ဒိယ ဗဟိုအစိုးရက ထောက်ပံ့ပေးထား ရတာဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ထိစပ် နေတဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဟာဆိုရင် စားနပ်ရိက္ခာအတွက် အိန္ဒိယ ဗဟိုအစိုးရကို လုံးလုံး မှီခိုနေရတဲ့ အနေအထား ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်တစ်ချက်ကလည်း မြန်မာ့တပ်မတော် ဟာ အိန္ဒိယအစိုးရနဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေးတစ်ရပ် ကို ထူထောင်ထားနိုင်ပါတယ်။ အိန္ဒိယအစိုးရနဲ့ ပဋိပက္ခ ပြင်းထန်နေတဲ့ Naga Land လို အဖွဲ့အစည်း တွေကို မြန်မာနိုင်ငံက လက်သင့်မခံခဲ့သလို မြန်မာ နိုင်ငံထဲမှာ ထောင်ဒဏ်ကျခံနေရတဲ့ အိန္ဒိယက တိုင်း ရင်းသားလက်နက်ကိုင်တချို့ကို အိန္ဒိယအစိုးရဆီကို တောင် လွှဲပြောင်းပေးလိုက်ပါသေးတယ်။ ပြီးတော့ မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေတဲ့ ULA/AA ကိုလည်း အိန္ဒိယက အကူအညီမပေးဖို့ နှစ်ဖက် စလုံးက အပေးအယူနဲ့ သဘောတူထားပုံလည်း ရပါ တယ်။
ဆိုတော့ ULA/AA ဟာ ရိက္ခာရစရာလမ်း ကြောင်းအနေနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ရခိုင်ပြည်ထဲကပဲ ရနိုင်ခြေရှိတယ်လို့ မြန်မာ့တပ်မတော်က တွက်ဆ ထားပုံရတယ်။ အဲဒီအတွက်လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ ဆက်ဆံရေး အဆင်ပြေအောင် လုပ်နေသလို တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားရာ မြို့နယ်များကိုလည်း ညမထွက်ရအမိန့် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီဖြတ်လေးဖြတ် ဗျူဟာထဲက ရိက္ခာဖြတ်ဆိုတဲ့အပိုင်းမှာ တပ်မတော်က အသာစီးရနေသယောင် ဖြစ်နေပါတယ်။

၂။ ဘဏ္ဍာငွေဖြတ်
ဒီကိစ္စကတော့ ထင်သလောက် မလွယ်ကူပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အရင်အတွေ့အကြုံတွေအရ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များရဲ့ အဓိက ဝင်ငွေစီးကြောင်းမှာ တွင်းထွက်ပစ္စည်း၊ သစ်တော ထွက်ပစ္စည်းများကဲ့သို့ သဘာဝသယံဇာတများကို ရောင်းချပြီး ရပ်တည်ကြရတယ်ဆိုတဲ့ အမြင်က ဒီနေ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA) နဲ့ ကွားခြားနေလို့ပါပဲ။ ဟိုအရင် က ဗကပ အပါအဝင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ တွေရဲ့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းကို မြန်မာ့တပ်မတော်က သိရှိခဲ့ကြတယ်။
ဥပမာ – ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ အဓိက ထောက်ပံ့ရေးလမ်းကြောင်းဟာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အာဏာရ ကွန်မြူနစ်ပါတီပဲ ဆိုတာကို သိနေခဲ့တယ်။ နောက် တစ်ခါ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ အဓိက ဝင်ငွေစီးကြောင်းဟာလည်း သဘာဝသယံဇာတကို ရောင်းချလို့ ရတဲ့ငွေနဲ့ မှောင်ခိုစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် များဆီကရနေတဲ့ အခွန်အခတွေဆိုတာ သိနေခဲ့ပြန် တယ်။
ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့ကြုံတွေ့နေရတာက ရက္ခိုင့်တပ် တော် (AA) ရဲ့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းဟာ ထင်သာ မြင်သာမရှိတဲ့ လမ်းကြောင်းဖြစ်နေတာပါပဲ။ အစတုန်း က တပ်မတော်က စွပ်စွဲသလို မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်း ဝယ်ဖောက်ကားရာက ရနေတယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ့ ၂၀၁၅ နောက်ပိုင်းမှာ AA နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားပြီးတိုင်း မောင်တောခရိုင်မှာ မူးယစ် ဆေးဝါး ဖမ်းဆီးရေးကို အင်တိုက်အားတိုက် လုပ် ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဖမ်းဆီးမိတဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေ လည်း အများအပြားရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလို လုပ်ဆောင် ချက်တွေ ကြားထဲကနေ ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA ဟာ အင်အားကြီးထွားလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဧရာဝတီ သတင်းဌာနနဲ့ အင်တာဗျူးတွေမှာ အေအေရဲ့ စစ်ဦးစီးချုပ်၊ ဒုတိယစစ်ဦးစီးချုပ်တို့က သူတို့ရဲ့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းကို ပြောပြဖို့ ငြင်းဆိုခဲ့ ကြပါတယ်။ ဒါကလည်း နည်းပရိယာယ်ပါးနပ်မှု ဖြစ် ကောင်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်စေ လက်နက် ကိုင်ပြီး တိုက်ပွဲဝင်နေကြသူတိုင်း ငွေကုန်ကြေးကျ များမှာလည်း အမှန်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကာလတန်ဖိုးအရ ကျည်ဆန်တစ်တောင့်ရဲ့ တန်ဖိုးဟာ စစ်ဘေးရှောင် တွေ တနေ့တာအတွက် ရနေတဲ့ ထောက်ပံ့စရိတ် ၃၀ဝ ထက် ၅ ဆလောက် ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း စစ်ဆင်ရေးဗျူဟာအရ ဘဏ္ဍာငွေဖြတ်တောက်ရေး ဟာ အရေးကြီးတဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ရှိနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချက်မှာတော့ ဘဏ္ဍာငွေ ဖြတ်တောက် ရေးဟာ တပ်မတော်က ယူဆထားတာ ထက် ခက်ခဲနိုင် ပြီး လုံးလုံး လျားလျား ဖြတ်တောက်နိုင်ဖို့ဆို တာတော့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။
(၃)သတင်းအဆက် အသွယ် ဖြတ်
စစ်ပွဲရဲ့ သဘောတရားအရ သတင်းအချက် အလက် ဦးတဲ့လူက တိုက်ပွဲမှာ အသာရလေ့ ရှိကြပါ တယ်။ ဒါကြောင့်လည်း တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် သတင်း အချက်အလက် အမှားများကို လွှင့်တတ်ကြပါတယ်။ ခေတ်စကားနဲ့ ပြောမယ်ဆိုရင် ဂျင်းထည့်တယ်လို့ ဆိုရမှာပေါ့။ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် သတင်းတွေကို အပြန်အလှန် ကြားဖြတ်နားထောင်ကြတာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။ နောက်တစ်ခါ သတင်းပေး၊ သူလျှိုမွေးကာ အပြန်အလှန် သတင်းနှိုက်ယူတာမျိုးတွေ ရှိတတ်ကြပါ တယ်။ ဟိုအရင်က မြန်မာပြည်မှာ မိုဘိုင်းဖုန်း သုံးစွဲရ ခက်တာကြောင့် စကားပြောစက်၊ ဂြိုလ်တုဖုန်းများ ကိုသာ သုံးစွဲခဲ့ကြရာက ဒီနေ့ခေတ်မှာတော့ လူတိုင်း မှာ ဖုန်းကိုယ်စီ ရှိနေကြပါတယ်။ တယောက်နဲ့ တစ်ယောက် သတင်းအချက်အလက် ဖလှယ်ရာမှာ လည်း ပိုပြီးတော့ မြန်ဆန်လာပါတယ်။ မိုဘိုင်းဖုန်းတွေ သုံးစွဲမှုများလာတာနဲ့အတူ ထိန်းချုပ်ရ ခက်ခဲလာတာ လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်လည်း ပိုပြီးတော့ ထိန်းချုပ်လို့ရအောင် အခုဆိုရင် မိုဘိုင်းလ်ဆင်းကတ် တွေကို မှတ်ပုံတင်ခိုင်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ထပ် ထိန်းချုပ်ရခက်တာက ဆိုရှယ် မီဒီယာခေါ် လူမှုကွန်ရက် အသုံးပြုမှုပါပဲ။ လူမှုကွန်ရက် သုံးစွဲမှုက မိုဘိုင်ဖုန်း အသုံးပြုမှုထက် တွင်ကျယ်လာပါ တယ်။ ဧရိယာ ကျယ်ပြန့်မှုကလည်း ကျယ်ဝန်းပါ တယ်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ဘယ်နေရာကမဆို အင်တာ နက်အသုံးပြုလို့ရရင် တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် ဆက်သွယ်နိုင်ပါတယ်။
တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ခါစက ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ မြန်မာ့ တပ်မတော် ရင်ဆိုင်ရတဲ့ အခက်အခဲက အဲဒီ လူမှု ကွန်ရက်ကြောင့် ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှု များနေရတယ်ဆိုတဲ့ အမြင်မျိုးပါပဲ။ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် တခြား တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနဲ့ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲကာလများက လူမှုကွန်ရက် အသုံးပြုမှုနဲ့ မိုဘိုင်းဖုန်း သုံးစွဲမှုတွေ မရှိကြသေးတော့ တောထဲ တောင်ထဲမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက် ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကို သတင်းအချက်အလက် ဖြတ်ထား နိုင်ခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်ရှိ ရခိုင်စစ်မြေပြင်မှာ ရင်ဆိုင်ရတာက ဟိုတုန်းက အနေအထားမျိုး မဟုတ် တော့။
ဘယ်ရွာကိုဖြင့် မြန်မာ့တပ်မတော် ရောက်ရှိနေ ပြီ၊ လူအင်အားက ဘယ်လောက်၊ ဘယ်ဖက်ကို ဦးတည်ထွက်ခွာနေတယ် ဆိုတာမျိုးတွေကအစ လူမှု ကွန်ရက်မှာ ရေးတင်နေကြတဲ့အခါ စစ်ရေးသဘောအရ လျှို့ဝှက်ချက် ပေါက်ကြားမှုတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ လျှို့ဝှက်ချက် ပေါက်ကြားမှုတွေနဲ့အတူ စစ်မြေပြင်မှာ ထိခိုက် ကျဆုံးမှုတွေ မြင့်တက်လာပါတယ်။ သတင်း အချက်အလက် ပေါက်ကြားမှုနဲ့ တိုက်ပွဲရလာဒ်က တိုက်ရိုက် အချိုးကျတတ်ပါတယ်။ ဒါကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားရင်းက ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်တဲ့အထိ ဖြစ်လာရတာပါပဲ။
တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ ဧရိယာဖြစ်တဲ့ ရခိုင်မြောက် ပိုင်း ရှစ်မြို့နယ်နဲ့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်တို့မှာ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ခြင်းမှာ မြန်မာ့တပ်မတော် အနေနဲ့ ပထမ သူတို့နဲ့ မသက်ဆိုင်ဘူးလို့ ပြောထား ပေမယ့် ၁ နှစ်နီးပါးကြာလာချိန်မှာတော့ စစ်ရေး ဆိုင်ရာ လျှို့ဝှက်ချက်တွေ မပေါက်ကြားဖို့ ပိတ်ရတယ် ဆိုတာကို ဝန်ခံထားပါတယ်။ အစိုးရအဖွဲ့အနေနဲ့လည်း အင်တာနက် ဖြတ်လောက်အောင် အကြောင်းပြချက် မရှိတဲ့ အနေအထားပါ။ အမုန်းစကား မပြန့်ပွားရအောင် ဖြတ်တောက်တာသာ ဖြစ်တယ်လို့ တပ်မတော်ဘက်က အကြောင်းပြပေမယ့် ဒါဟာလည်း ခိုင်လုံမှု မရှိလို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ အမုန်းစကား ပြောသူ အားလုံးဟာ အဲဒီ ကိုးမြို့နယ်မှာ နေထိုင်တဲ့ သူတွေချည်း မဟုတ်ပါဘူး။ အဓိကကတော့ စစ်ရေး ဗျူဟာအရ AA ကို သတင်းအဆက်အသွယ် ဖြတ်လို ခြင်းသာ ဖြစ်တယ်ဆိုတာ ထင်ရှားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လည်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင်တွေ မကြာခဏ ဆိုသလို အွန်လိုင်းမှာ ပျံ့နှံ့လာတာကိုတွေ့နေရပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီလို အင်တာနက်ဖြတ်ထားပေမယ့် ဆက် သွယ်ရေးကွန်ရက် အလုံးစုံပျက်မသွားဘူးလို့ ဆိုရပါ လိမ့်မယ်။ ရခိုင်နှင့်ချင်းပြည်နယ်က လူဦးရေ တစ်သန်း လောက်ကို အင်တာနက်ဖြတ်တောက်ထားတာဟာ အခုဆိုရင် ၁ နှစ်ကျော်လာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ သို့သော် လည်း စစ်ရေးဆိုင်ရာ အချက်အလက်တွေဟာ ပေါက် ကြားနေဆဲဖြစ်တယ်ဆိုတာ ထင်ထင်ရှားရှား မြင် တွေ့နေရဆဲပါ။

(၄) လူထုနှင့် အဆက်အသွယ်ဖြတ်
ပြောက်ကျားစစ်၊ တော်လှန်စစ်၊ တန်ပြန်ပြောက် ကျားစစ် ဘယ်လိုစစ်ပဲဖြစ်ပါစေ ဒေသခံပြည်သူနဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တို့ တစ်သားတည်းဖြစ်နေရင် ရည်ရွယ်ချက် အောင်မြင်တယ်လို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တပ်မတော်အနေနဲ့လည်း သောင်းကျန်းသူနှိမ်နှင်းရေး၊ တန်ပြန်ပြောက်ကျားစစ်ကို ဆင်နွှဲတဲ့အခါ ဒေသခံ ပြည်သူတွေ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုရှိမှ ထိရောက်မှုရှိသလို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေအနေနဲ့လည်း ဒေသခံ ပြည်သူတွေကို စည်းရုံးနိုင်မှ နေရာဒေသကို အခြေကုပ် ရယူနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ဖြတ်လေးဖြတ်ထဲက လူထုနဲ့ အဆက်အသွယ် ဖြတ်ဆိုတာက ဒေသခံလူထုနဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ တို့ရဲ့ ဆက်နွယ်မှုကို ဖြတ်တောက်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒါကလည်း ထင်သလောက်လွယ်တဲ့ အနေ အထားမဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့် လဲဆိုရင် တစ်ဖက်တပ်ဖွဲ့ရဲ့ လူထုအပေါ်လွှမ်းမိုးနိုင်မှု၊ မြန်မာ့တပ်မတော်ရဲ့ ဒေသခံပြည်သူတွေအပေါ် ဆက်ဆံမှုနဲ့ တိုက်ရိုက် သက်ဆိုင်နေလို့ပါပဲ။ ပြည်သူက သပ်သပ် AA က သပ်သပ် ဖြစ်သွားရင် ချေမှုန်းရ လွယ် ကူမယ်၊ ထိုးစစ်ဆင်ရတာ ထိရောက်မှုရှိမယ်။ ဒါပေမဲ့ လည်း ဒေသခံပြည်သူတွေက တပ်မတော်ရဲ့ လုပ်ရပ် တွေအပေါ်မှာ ယုံကြည်မှု ကျဆင်းနေတာကြောင့် တပ်မတော်အနေနဲ့ အခက်တွေ့နေရပုံလည်း ပေါ်ပါ တယ်။ တပ်မတော်အနေနဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက မွတ်ဆလင်အရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာမှာ ပုံရိပ်ကျဆင်းနေဆဲမှာ ရခိုင်စစ်မြေပြင်မှာ လူ့အခွင့်ရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ ကျူးလွန်လာတာဟာ တပ်မတော်ရဲ့ ပုံရိပ်ကို ပိုပြီးတော့ ကျဆင်းစေမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရခိုင်လူငယ်တွေကို ဖမ်းဆီး၊ နှိပ်စက်၊ သတ်ဖြတ်ပြရုံနဲ့ စစ်ဆင်ရေးကြီးတစ်ခုလုံး မအောင်မြင်နိုင်သလို တစ်ဖက်တပ်ဖွဲ့ကို အင်အားဖြည့်ပေးသလိုတောင် ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။
ခြုံငုံပြီး သုံးသပ်ရရင်တော့ မြန်မာ့တပ်မတော် အနေနဲ့ တိုက်လာခဲ့တဲ့ စစ်ပွဲတစ်လျှောက်မှာ ဒီ ဖြတ် လေးဖြတ် ပုံသေနည်းက အသုံးတည့်ခဲ့ပေမဲ့ ရခိုင် စစ်မြေပြင်မှာတော့ ထင်သလောက် ထိရောက်မှု မရှိဘူးလို့ ဆိုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အင်တာနက်ဖြတ်တောက်မှုဂယက်
ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ရှစ်မြို့နယ်အပါအဝင် ပလက်ဝ မြို့နယ်တို့မှာ ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖြတ်တောက်ခိုင်းလို့ အော်ပရေတာတွေအနေနဲ့ ဖြတ် တောက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလို ဖြတ်တောက်ထား တဲ့ ဧရိယာထဲမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ လူဦးရေ တစ်သန်း ကျော်ဟာလည်း သတင်းအချက်အလက်တွေကို သိခွင့် မရကြတော့ပါဘူး။ ဒီအပေါ်မှာလည်း နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေ ဖြစ်ကြတဲ့ နယ်စည်မခြား သတင်း ထောက်များအဖွဲ့ (RSF)လို အဖွဲ့တွေအပြင် မြန်မာနိုင်ငံ ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်ရေး ကိုယ်စားလှယ် မစ္စယန်ဟီးလီကလည်း လူ့အခွင့်ရေး ချိုးဖောက်တာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ တခြားအဖွဲ့အစည်းတွေကလည် ဒါကို ထောက်ပြ ဝေဖန်မှုတွေလည်း ရှိနေဆဲပါ။
ဒီနေ့ခေတ်မှာ စစ်ပွဲဖြစ်တဲ့ ဧရိယာတစ်ဝိုက်ကို အင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှု ဖြတ်တောက်တယ်ဆိုတာ အမှန်တကယ်တော့ ခေတ်မမီတော့တဲ့ အတွေးအခေါ် သာ ဖြစ်ပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေကြားမှာ အရပ်သားတချို့ ပတ်သက်တာမျိုး ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဝါးလုံးရှည်နဲ့ ရမ်းတာမျိုးကတော့ မဖြစ်သင့်တဲ့ အနေအထားပါ။ တပ်မတော်အနေနဲ့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ ဧရိယာမှာ အင်တာနက်လိုင်း ဖြတ် တောက်ခြင်းဟာ စစ်ရေးသဘောတရားအရ ဖြတ် တောက်တာဆိုပေမယ့် အမှန်တကယ် ထိခိုက်နစ်နာမှု ကို ခံစားနေရတာက ပြည်သူတစ်သန်းကျော်သာ ဖြစ်ပါ တယ်။
ယခု ၁ နှစ်ကျော်ကြာ အင်တာနက်ဖြတ်တောက် မှုကနေ တပ်မတော်အနေနဲ့ ထိရောက်တဲ့ အကျိုး အမြတ် ဘယ်အတိုင်းတာထိ ရရှိခဲ့သလဲဆိုတာ ပြန်လည် သုံးသပ်ပြီး သတင်းအချက်အလက် ငတ်နေကြတဲ့ ပြည်သူ တစ်သန်းကျော်အရေးကို ထည့်သွင်းစဉ်းစား ချိန်တန်ပြီလို့ အကြံပြုလိုက်ပါတယ်။