Ethnic News Collection
ထွန်းအောင်ပါ(မွန်ပြည်နယ်လူထုဆုံရက်)
ထွန်းအောင်ပါ(မွန်ပြည်နယ်လူထုဆုံရက်)
ထြန္းေအာင္ပါ(မြန္ျပည္နယ္လူထုဆုံရက္)
မေး။ ။ ပထမဆုံးဆရာရဲ့အမည်၊ ရာထူးရယ်၊ လက်ရှိလုပ်ဆောင်နေတဲ့နေတဲ့အဖွဲ့အစည်းရယ်ကို မိတ်ဆက်ပေးပါဆရာ။
ဖြေ။ ။ ကျွန်တော့်နာမည်က ထွန်းအောင်ပါ။ အရင်ကတော့ ဗြိတိသျှရှေ့ဆောင်လူမှုရေးအသင်းမှာလုပ်တယ်။ အခုလက်ရှိလုပ်နေ တာကတော့ မွန်ပြည်နယ်လူထုဆုံရက်မှာလုပ်တယ်၊ ရာထူးအနေနဲ့ကတော့ညှိနှိုင်းရေးမှူးအကူနဲ့ လုပ်နေပါတယ်။
မေး။ ။ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက တိုင်းရင်းသားပါတီတွေ ရလာဒ်မကောင်းခဲ့ဘူး၊ အဲ့ဒီအပေါ်မှာ ဘယ်လိုမြင်မိလဲ။
ဖြေ။ ။ ၂၀၁၅ တုန်းကတိုင်းရင်းသားပါတီတွေ တချို့နေရာတွေမှာအဆင်ပြေပါတယ်။ မွန်ပြည်နယ်မှာက နေရာလွှမ်းခြုံနိုင်မှု ဧရိယာကျဉ်းလို့သာလျှင် နည်းနည်းလေးကွဲနေတယ်လို့ထင်ရတယ်။ ပြည်မပါတီကြီးတွေက သူတို့မှာက တိုင်းရင်းသားပါတယ်ဆိုတဲ့ အမြင်နဲ့ လွှမ်းခြုံပြီးတော့ ပြောသွားတဲ့အခါကျတော့ မဲကွဲမှုတွေရှိတာပေါ့။ မွန်တိုင်းရင်းသားတွေအနေနဲ့လွှမ်းခြုံပြီးတော့ပြောရရင် မော်လမြိုင်၊ သထုံ၊ ဘီးလင်းမြို့တွေမှာဆိုရင် မွန်လူမျိုးကနည်းတယ်။ ပါတီကြီးတွေကိုပဲ ဦးစားပေးပြီးသွားတဲ့အခါကျတော့ တိုင်းရင်း သားပါတီတွေမဲရမှုအခြေအနေက လျော့သွားတယ်လို့မြင်တယ်။
မေး။ ။ နောက်တခုမေးချင်တာက လက်ရှိအစိုးရသက်တမ်းက ငါးနှစ်ကုန်တော့မယ်၊ ဒီငါးနှစ်သက်တမ်းအတွင်းမှာ အစိုးရရဲ့အား နည်းချက်တွေက ဘာတွေဖြစ်မလဲ၊ သူတို့အနေနဲ့ ဘာတွေလုပ်ခဲ့သင့်လဲ၊ ဘာတွေမလုပ်ခဲ့သင့်ဘူးလဲ၊ ဆရာ့အမြင် သုံးသပ်ပေးပါ။
ဖြေ။ ။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းရှုထောင့်ကနေကြည့်မယ်ဆိုရင် NLD အစိုးရသက်တမ်းမှာ စီမံခန့်ခွဲမှုအပိုင်းကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်နဲ့ဖော်ဆောင်နိုင်မှုအား အရမ်းလျော့နည်းတယ်လို့မြင်တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် အာဏာရှင်အစိုးရလက်ထက်ကနေ ဒီမိုကရေစီအစိုးရကိုပြောင်းလာတဲ့အချိန်မှာ အရင်ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်မှာ ဌာနဆိုင်ရာဝန်ထမ်းတွေကို စီမံခန့်ခွဲမှုပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်နဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်။ ပြည်သူရဲ့လိုအပ်ချက်၊ လုပ်ဆောင်နိုင်မှုစွမ်းရည်တွေကို ဦးသိန်းစိန်အစိုးရငါးနှစ်တာကာလအတွင်းမှာ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လာနိုင်တယ်လို့မြင်တယ်။ အရပ်ဖက်နဲ့အစိုးရပေါင်းပြီးတော့လုပ်ဆောင်တဲ့နေရာမှာဆိုရင် ထဲထဲဝင် ဝင် ပေါင်းပြီးတော့မှ လုပ်ဆောင်ခွင့်ပေးတယ်။ အပြောင်းအလဲတစ်ခုကိုဖွင့်ထုတ်လိုက်တာပေါ့။ ဥပမာပြောရမယ်ဆိုရင် ကားဈေးနှုန်း တွေအများကြီးလျော့လာတယ်၊ ဖုန်းကက်တန်ဖိုးတွေအများကြီးလျော့လာတာတွေပေါ့။ လူထုကနေအော်တယ်၊ သတင်းအချက်အ လက်ပေးတယ်ဆိုရင် တတ်နိုင်သလောက်ပြောင်းလဲပေးတယ်ပေါ့။
ဒီဘက် ၂၀၁၆ NLD အစိုးရသက်တမ်းရောက်လာတဲ့အချိန်မှာ သူရဲ့ပါတီမူဝါဒအနေနဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပြောင်းလဲရေး၊ အမျိုးသား ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကိုပဲအခြေခံပြီးတော့မှာသွားတယ်။ သူ့ရဲ့ vision ကအရမ်းကြီးတဲ့အခါကျတော့ အသေးပိုင်းဖြစ်တဲ့ လူထုရဲ့လို အပ်ချက်တွေကို လုပ်ဆောင်တဲ့အရာ အားနည်းလာတယ်။ နောက်စီမံခန့်ခွဲမှုက ဟိုဖက်ကိုဇောင်ေးပးထားတော့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ ထဲထဲဝင်ဝင်မသိပေမယ့် ဝေဖန်ရရင် ဌာနဆိုင်ရာစီမံခန့်ခွဲနိုင်မှုအားက အရမ်းလျော့လာတယ်။ လူထုကဒီအစိုးရအပေါ်မှာမျှော်လင့်ချက် အကြီးကြီးထားထားတယ်။ ဖြစ်တည်မှုအခြေအနေက အရမ်းကိုနည်းတဲ့အခါကျတော့ သဟဇာတမဖြစ်တော့ဘူး။ တိုင်းရင်းသားကိုယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေက လူထုရဲ့လိုအပ်ချက်တွေကို တင်ပြဆွေးနွေးတယ်၊ အကောင်အထည်ဖော်တာတွေ ပိုပြီးတော့အား ကောင်းလာတဲ့အခါကျတော့ တိုင်းရင်းသားရဲ့ပုံရိပ်တွေက ပိုပြီးတော့တက်လာတယ်၊ အစိုးရရဲ့ပုံရိပ်တွေက ကျလာတယ်လို့ ကျွန်တော် မြင်မိပါတယ်။
မေး။ ။ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလာဒ်က ဘယ်လိုပုံစံမျိုးဖြစ်လာမလဲ။ ဆရာတို့အနေနဲ့ အရပ်ဖက်လူ့အဖွဲ့အစည်းရှုထောင့်ကနေ ဘယ်လိုမျိုးဖြစ်စေချင်သလဲ။ NLD ကပဲအနိုင်ရသွားမလား၊ ဒါမှမဟုတ် ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရပေါ်လာမလား။
ဖြေ။ ။ ကျွန်တော့်စိတ်ရင်းအမှန်နဲ့ဖြစ်စေချင်တဲ့ဆန္ဒက မြန်မာနိုင်ငံကဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုကိုသွားတဲ့အခါ တိုင်းရင်းသားအများစု ရှိတဲ့ပြည်နယ်တွေမှာ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေ အများစုအနိုင်ရပြီးတော့ အစိုးရဖွဲ့ခွင့်တွေရမယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားဒေသရဲ့ရှိရင်းစွဲပုံရိပ် တွေ၊ ယဉ်ကျေးမှုတွေကို ဖော်ဆောင်ခွင့်တွေအများကြီးရလာမယ်။ NLD ကိုမရစေချင်လို့ မဟုတ်ဘူး။ ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ NLD ကို အနိုင်ရစေချင်တယ်။ NLD ကိုစွမ်းရည်မြင့်မားပြီးပြည်သူရဲ့လိုအပ်ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ပေးနိုင်တဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်ဖြစ်လာစေ ချင်တယ်။ ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် တခြားပါတီတွေအနိုင်ရလာမယ်။ ပါတီကြီးတော်တော်များများကိုကြည့်ရင် အနိုင်ရရေးကိုသာ ဦးတည်ပြီး သွားနေကြတာတွေ့ရတယ်။ ပြည်သူရဲ့လိုအပ်ချက်၊ လုပ်ဆောင်မယ့်အရာတွေကိုပြောတာ ပါတီအတော်များများမှာ မတွေ့ရဘူး။ မတွေ့ရတဲ့အခါကျတော့ တိုင်းရင်းသားတွေအနေနဲ့စိတ်ခံစားချက်တွေ ဖြစ်မှာပဲ။ ကိုယ့်ပြည်နယ်ကိုဖန်တီးခွင့်၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေက တဖြည်းဖြည်းနဲ့လျော့နည်းလာတယ်။ နိုင်ငံကြီးတွေကိုကြည့်ရင် လူနည်းစုတွေကို အလေးမထားပဲ လူမျိုးကြီးဝါဒနဲ့လွှမ်းမိုးတဲ့အခါ လူနည်းစုတွေက ဘယ်လောက်ပဲထိန်းသိမ်းထိန်းသိမ်း တဖြည်းဖြည်းနဲ့ လျော့နည်းပပျောက်လာတယ်။ အဲ့လိုမျိုးမဖြစ်အောင် ကျွန်တော် တို့တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးတမ်း အစဉ်အလာတွေကို ဘယ်လိုထိန်းသိမ်းကြမလဲ၊ ဖက်ဒရယ်ကိုအမှန်တကယ် အကောင်အထည်ဖော်ပြီးတော့မှ သဟဇာတဖြစ်စွာနဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်ကိုဖော်ဆောင်လာနိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ မျှတတဲ့အရာတွေဖြစ်လာ မယ်။ အဲ့အတွက်ကြောင့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ တိုင်းရင်းသားပြည်နယ်တွေမှာ တိုင်းရင်းသားတွေကို အနိုင်ရစေချင်တယ်။ ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ဆိုရင် ဖက်ဒရယ်ကိုတကယ်နားလည်ပြီးတော့ ကျင့်သုံးလာနိုင်တဲ့အစိုးရတစ်ရပ်ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင် ပိုကောင်းလာ မယ်လို့ မြင်မိပါတယ်။
မေး။ ။ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရပေါ်လာမယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍက မြင့်မားလာမလား၊ ဆရာဘယ်လိုမြင်မိလဲ။
ဖြေ။ ။ တိုင်းရင်းသားတစ်ခုတည်းကိုရည်ရွယ်တယ်ဆိုရင် မြင့်မားလာနိုင်တယ်လို့ထင်တယ်။ တချို့သောအရာတွေ ကျွန်တော်တို့ မကြိုက်တာက လူထုရဲ့လိုအပ်ချက်၊ တိုင်းပြည်ရဲ့လိုအပ်ချက်၊ စစ်တမ်းတွေကိုကောက်ပြီး အမှန်တကယ်ဖော်ဆောင်ပေးနိုင်တဲ့ပါတီက အရမ်းရှား တယ်။ ပါတီပေါင်း(၁၀၀) နီးပါးရှိပေမယ့် ဒီဟာကိုစစ်တမ်းမကောက်ပဲ နေရာဝင်ထိုင်တဲ့ပါတီတွေရှိမယ်ဆိုရင် ဒီညွှန့်ပေါင်းအ စိုးရက ပြည်သူလူထုလက်ခံတဲ့ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရဖြစ်ပါ့မလားပေါ့၊ အဲဒါကိုစိုးရိမ်တယ်။ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုင်တဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေကိုကိုယ်စား ပြုတဲ့တိုင်းရင်းသားပါတီတွေရှိမယ်။ နောက်ပါတီကြီးတွေရှိမယ်။ ဒီပါတီတွေက ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့ပြီး အကောင်အထည်ဖော်ဆောင် ရွက်မယ်ဆိုရင် အင်အားကောင်းလာနိုင်တယ်။ ဘာမှမလုပ်ပဲ ဒီအတိုင်းဝင်ထိုင်နေတဲ့ပါတီမျိုးကို ကျွန်တော်က မရှိစေချင်ဘူးပေါ့နော်။ နောက်တိုင်းရင်းသားအများစုနဲ့ဖွဲ့စည်းထားတဲ့နိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် တိုင်းရင်းသားပါတီတွေလည်း (State level) စီမံခန့်ခွဲမှုတွေ မှာ သွားပြီးတော့ဆွေးနွေးတဲ့အရာလေးတွေဖြစ်စေချင်တယ်။ အဲ့လိုမဟုတ်ပဲနဲ့ အခွင့်အရေးယူတဲ့ပါတီတွေနေရာရသွားရင် ပိုပြီးနစ်နာ ဆုံးရှုံးသွားမလား၊ ဟိုဖက်ဒီဖက်ဒွန်တွဲပြီးတော့မှ စဉ်းစားမိတဲ့အရာလေးဖြစ်နေတာပေါ့။
မေး။ ။ တချို့ပါတီတွေက မဟာမိတ်ဖွဲ့ကြတယ်။ ပြီးတော့ပြန်ကွဲကြတယ်။ ဒီအပေါ်မှာ ဆရာရဲ့အမြင်လေး သုံးသပ်ပေးပါအုံး။
ဖြေ။ ။ ဒါက ဒီမိုကရေစီအပြောင်းအလဲကာလတစ်ခုကိုသွားနေတဲ့အပေါ် အခြေခံပြီးတော့မှ အလေ့အကျင့်လေးတွေမဖြစ်သေးဘူး။ ကွဲတာတွေ၊ စုစည်းမှုတွေဖြစ်လာတာတွေက အကောင်းရှုထောင့်ဖက်ကကြည့်မယ်ဆိုရင် ကောင်းတယ်။ မကောင်းတဲ့သူအများစုနဲ့ စုပေါင်းထားတဲ့အခါမျိုးကျရင် ဘာမှဖြစ်လာမှာမဟုတ်ဘူး။ ဘာမှညှိနှိုင်းလို့ရမှာ မဟုတ်ဘူး။ အဲလိုမျိုးဆို ကွဲကြတာက ပိုကောင်းမယ်။ ပေါင်းစည်းလာပြီးတော့မှ အတူတကွသွားနိုင်တဲ့အခါမျိုး၊ ရေချိန်မြင့်လာတဲ့အခါမျိုးကျရင် ဥပမာအားဖြင့် မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီကို ပြောရ ရင် မွန်ပါတီတစ်ခုတည်းကိုထည့်လိုက်တာနဲ့ မွန်ကိုကိုယ်စားပြုတာပေါ့။ အဲ့လိုမဟုတ်ပဲ မွန်ပါတီတွေများရင် ဟိုပါတီက ဟိုလူ ဦးဆောင်လို့၊ ဒီပါတီက ဒီလူဦးဆောင်လို့ ဒါဆိုရင် သိပ်အဆင်မပြေဘူး။ အခုလိုပေါင်းစည်းပြီး အများစုအနိုင်ရရင် ကိုယ့်ပြည်နယ်ရဲ့ လူမျိုးစုအပေါ် အကောင်းဆုံးအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လာနိုင်တဲ့အရာတွေ ဖြစ်လာနိုင် တယ်။
မေး။ ။ နောက်ဆုံးအနေနဲ့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေ ဒီထက်အားကောင်းအောင်လုပ်သင့်တယ်လို့ယူဆလား။ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေ အားကောင်းခြင်း၊ မကောင်းခြင်းက ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးနဲ့ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုမှာ ဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင် သလဲပေါ့။
ဖြေ။ ။ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေအားကောင်းလာမှုကို ကြိုဆိုရမယ်၊ အဲ့လိုကြိုဆိုမှပဲ စစ်မှန်တဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးကိုဦးတည်ပြီးတော့မှ တိုင်းရင်းသားတွေကိုကိုယ်စားပြုတဲ့နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်လာနိုင်မယ်။ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေအားမကောင်းရင် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုမှာ အားနည်းတဲ့အရာတွေဖြစ်နေမှာပဲ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် ဒီတိုင်းရင်းသားတွေလက်နက်ကိုင်တယ်ဆိုတာက ကျွန်တော်ကမွန်မဟုတ် ပေမယ့် မွန်ပြည်နယ်မှာနေတဲ့အခါကျတော့ တချို့သောခံစားချက်တွေရှိတာပေါ့။ စီးပွားရေးအနေနဲ့ ဥပမာပြောရရင် ရန်ကုန်မှာ ဓာတ်ဆီ (၄၃၀ကျပ်) ပေးရတဲ့အချိန်မှာ မွန်ပြည်နယ်မှာက ဓာတ်ဆီ (၅၃၀)ကျပ်ဖြစ်တယ်။ ဒါကိုစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ယောက် အနေနဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံးဘယ်မှာပဲဝယ်ဝယ် (၅၀၀) သတ်မှတ်မယ်။ ရန်ကုန်မှာဝယ်လည်း (၅၀၀)၊ နယ်မှာဝယ်လည်း (၅၀၀)၊ တောထဲမှာ ဝယ်လည်း (၅၀၀) ဒါဆိုပိုမမျှတဘူးလား။
စာရွက်ထဲမှာပဲအခွင့်အရေးတန်းတူရှိတယ်၊ လေထဲပါးစပ်ပြောကပဲအခွင့်အရေးတန်းတူကိုပြောနေရင် ငြိမ်းချမ်းရေးကဘယ်တော့မှ ဖြစ်လာမှာမဟုတ်ဘူး။ အဲ့အတွက်ကြောင့်တိုင်းရင်းသားတွေကို တကယ်ရင်ထဲကကြိုဆိုတဲ့အရာဖြစ်ရမယ်။
၂၀၂၀ရွေးကောက်ပွဲကို တိုင်းရင်းသားတွေစိတ်ဝင်စားစေချင်ပါတယ်။ မျှော်လင့်ချက်မပြည့်ဝတဲ့အခါကျတော့လူထုတွေရဲ့ ဒီမိုကရေစီ စံနှုန်းကိုရေရှည်သွားမယ့်ခရီးမှာ ကျဆုံးပြီးတော့မှ လိုချင်တဲ့ပန်းတိုင်မရောက်ပဲဖြစ်သွားမှာစိုးလို့ ဆက်သွားကြပါ၊ အကောင်အထည် ဖော်ကြပါ။ ကိုယ့်ရဲ့ယုံကြည်မှုကိုအကောင်အထည်ဖော်ကြပါလို့တိုက်တွန်းချင်တယ်။ တဖြည်းဖြည်းနဲ့စိတ်ရှည်ပြီးတော့သွားကြပါ၊ အကောင်အထည်ဖော်ကြပါလို့တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။
ေမး။ ။ ပထမဆံုးဆရာရဲ႕အမည္၊ ရာထူးရယ္၊ လက္ရွိလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ေနတဲ့အဖြဲ႕အစည္းရယ္ကို မိတ္ဆက္ေပးပါဆရာ။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ့္နာမည္က ထြန္းေအာင္ပါ။ အရင္ကေတာ့ ၿဗိတိသွ်ေရွ႕ေဆာင္လူမႈေရးအသင္းမွာလုပ္တယ္။ အခုလက္ရွိလုပ္ေန တာကေတာ့ မြန္ျပည္နယ္လူထုဆံုရက္မွာလုပ္တယ္၊ ရာထူးအေနနဲ႔ကေတာ့ညွိႏႈိင္းေရးမွဴးအကူနဲ႔ လုပ္ေနပါတယ္။
ေမး။ ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက တိုင္းရင္းသားပါတီေတြ ရလာဒ္မေကာင္းခဲ့ဘူး၊ အဲ့ဒီအေပၚမွာ ဘယ္လိုျမင္မိလဲ။
ေျဖ။ ။ ၂၀၁၅ တုန္းကတိုင္းရင္းသားပါတီေတြ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာအဆင္ေျပပါတယ္။ မြန္ျပည္နယ္မွာက ေနရာလႊမ္းၿခံဳႏိုင္မႈ ဧရိယာက်ဥ္းလို႔သာလွ်င္ နည္းနည္းေလးကြဲေနတယ္လို႔ထင္ရတယ္။ ျပည္မပါတီႀကီးေတြက သူတို႔မွာက တိုင္းရင္းသားပါတယ္ဆိုတဲ့ အျမင္နဲ႔ လႊမ္းၿခံဳၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ မဲကြဲမႈေတြရွိတာေပါ့။ မြန္တုိင္းရင္းသားေတြအေနနဲ႔လႊမ္းၿခံဳၿပီးေတာ့ေျပာရရင္ ေမာ္လၿမိဳင္၊ သထံု၊ ဘီးလင္းၿမိဳ႕ေတြမွာဆိုရင္ မြန္လူမ်ိဳးကနည္းတယ္။ ပါတီႀကီးေတြကိုပဲ ဦးစားေပးၿပီးသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ တိုင္းရင္း သားပါတီေတြမဲရမႈအေျခအေနက ေလ်ာ့သြားတယ္လို႔ျမင္တယ္။
ေမး။ ။ ေနာက္တခုေမးခ်င္တာက လက္ရွိအစိုးရသက္တမ္းက ငါးႏွစ္ကုန္ေတာ့မယ္၊ ဒီငါးႏွစ္သက္တမ္းအတြင္းမွာ အစိုးရရဲ႕အား နည္းခ်က္ေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲ၊ သူတို႔အေနနဲ႔ ဘာေတြလုပ္ခဲ့သင့္လဲ၊ ဘာေတြမလုပ္ခဲ့သင့္ဘူးလဲ၊ ဆရာ့အျမင္ သံုးသပ္ေပးပါ။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းရႈေထာင့္ကေနၾကည့္မယ္ဆုိရင္ NLD အစိုးရသက္တမ္းမွာ စီမံခန္႔ခြဲမႈအပိုင္းကို ပိုင္ပိုင္ႏုိင္ႏိုင္နဲ႔ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မႈအား အရမ္းေလ်ာ့နည္းတယ္လို႔ျမင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ အာဏာရွင္အစိုးရလက္ထက္ကေန ဒီမိုကေရစီအစိုးရကိုေျပာင္းလာတဲ့အခ်ိန္မွာ အရင္ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္မွာ ဌာနဆိုင္ရာဝန္ထမ္းေတြကို စီမံခန္႔ခြဲမႈပိုင္ပိုင္ႏုိင္ႏိုင္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တယ္။ ျပည္သူရဲ႕လိုအပ္ခ်က္၊ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မႈစြမ္းရည္ေတြကို ဦးသိန္းစိန္အစိုးရငါးႏွစ္တာကာလအတြင္းမွာ ရဲရဲဝ့ံဝံ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္လာႏုိင္တယ္လို႔ျမင္တယ္။ အရပ္ဖက္နဲ႔အစိုးရေပါင္းၿပီးေတာ့လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာဆိုရင္ ထဲထဲဝင္ ဝင္ ေပါင္းၿပီးေတာ့မွ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ေပးတယ္။ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုကိုဖြင့္ထုတ္လိုက္တာေပါ့။ ဥပမာေျပာရမယ္ဆုိရင္ ကားေစ်းႏႈန္း ေတြအမ်ားႀကီးေလ်ာ့လာတယ္၊ ဖုန္းကက္တန္ဖိုးေတြအမ်ားႀကီးေလ်ာ့လာတာေတြေပါ့။ လူထုကေနေအာ္တယ္၊ သတင္းအခ်က္အ လက္ေပးတယ္ဆိုရင္ တတ္ႏုိင္သေလာက္ေျပာင္းလဲေပးတယ္ေပါ့။
ဒီဘက္ ၂၀၁၆ NLD အစိုးရသက္တမ္းေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ သူရဲ႕ပါတီမူဝါဒအေနနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေျပာင္းလဲေရး၊ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကိုပဲအေျခခံၿပီးေတာ့မွာသြားတယ္။ သူ႕ရဲ႕ vision ကအရမ္းႀကီးတဲ့အခါက်ေတာ့ အေသးပိုင္းျဖစ္တဲ့ လူထုရဲ႕လို အပ္ခ်က္ေတြကို လုပ္ေဆာင္တဲ့အရာ အားနည္းလာတယ္။ ေနာက္စီမံခန္႔ခြဲမႈက ဟိုဖက္ကိုေဇာင္ေးပးထားေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ထဲထဲဝင္ဝင္မသိေပမယ့္ ေဝဖန္ရရင္ ဌာနဆုိင္ရာစီမံခန္႔ခြဲႏုိင္မႈအားက အရမ္းေလ်ာ့လာတယ္။ လူထုကဒီအစိုးရအေပၚမွာေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အႀကီးႀကီးထားထားတယ္။ ျဖစ္တည္မႈအေျခအေနက အရမ္းကိုနည္းတဲ့အခါက်ေတာ့ သဟဇာတမျဖစ္ေတာ့ဘူး။ တိုင္းရင္းသားကိုယ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက လူထုရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ေတြကို တင္ျပေဆြးေႏြးတယ္၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္တာေတြ ပိုၿပီးေတာ့အား ေကာင္းလာတဲ့အခါက်ေတာ့ တိုင္းရင္းသားရဲ႕ပံုရိပ္ေတြက ပိုၿပီးေတာ့တက္လာတယ္၊ အစိုးရရဲ႕ပံုရိပ္ေတြက က်လာတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ျမင္မိပါတယ္။
ေမး။ ။ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္က ဘယ္လုိပံုစံမ်ိဳးျဖစ္လာမလဲ။ ဆရာတုိ႔အေနနဲ႔ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရႈေထာင့္ကေန ဘယ္လုိမ်ိဳးျဖစ္ေစခ်င္သလဲ။ NLD ကပဲအႏိုင္ရသြားမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရေပၚလာမလား။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ရင္းအမွန္နဲ႔ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ဆႏၵက ျမန္မာႏုိင္ငံကဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကိုသြားတဲ့အခါ တိုင္းရင္းသားအမ်ားစု ရွိတဲ့ျပည္နယ္ေတြမွာ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြ အမ်ားစုအႏုိင္ရၿပီးေတာ့ အစိုးရဖဲြ႕ခြင့္ေတြရမယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားေဒသရဲ႕ရွိရင္းစြဲပံုရိပ္ ေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ခြင့္ေတြအမ်ားႀကီးရလာမယ္။ NLD ကိုမရေစခ်င္လုိ႔ မဟုတ္ဘူး။ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ NLD ကို အႏုိင္ရေစခ်င္တယ္။ NLD ကိုစြမ္းရည္ျမင့္မားၿပီးျပည္သူရဲ႕လုိအပ္ခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးႏုိင္တဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္ျဖစ္လာေစ ခ်င္တယ္။ ဒီလိုမွမဟုတ္ရင္ တျခားပါတီေတြအႏုိင္ရလာမယ္။ ပါတီႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုၾကည့္ရင္ အႏုိင္ရေရးကိုသာ ဦးတည္ၿပီး သြားေနၾကတာေတြ႕ရတယ္။ ျပည္သူရဲ႕လိုအပ္ခ်က္၊ လုပ္ေဆာင္မယ့္အရာေတြကိုေျပာတာ ပါတီအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မေတြ႕ရဘူး။ မေတြ႕ရတဲ့အခါက်ေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြအေနနဲ႔စိတ္ခံစားခ်က္ေတြ ျဖစ္မွာပဲ။ ကိုယ့္ျပည္နယ္ကိုဖန္တီးခြင့္၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ေလ်ာ့နည္းလာတယ္။ ႏုိင္ငံႀကီးေတြကိုၾကည့္ရင္ လူနည္းစုေတြကို အေလးမထားပဲ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒနဲ႔လႊမ္းမိုးတဲ့အခါ လူနည္းစုေတြက ဘယ္ေလာက္ပဲထိန္းသိမ္းထိန္းသိမ္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေလ်ာ့နည္းပေပ်ာက္လာတယ္။ အဲ့လိုမ်ိဳးမျဖစ္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးတမ္း အစဥ္အလာေတြကို ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းၾကမလဲ၊ ဖက္ဒရယ္ကိုအမွန္တကယ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ၿပီးေတာ့မွ သဟဇာတျဖစ္စြာနဲ႔ အစိုးရတစ္ရပ္ကိုေဖာ္ေဆာင္လာႏိုင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ မွ်တတဲ့အရာေတြျဖစ္လာ မယ္။ အဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တုိင္းရင္းသားျပည္နယ္ေတြမွာ တုိင္းရင္းသားေတြကို အႏုိင္ရေစခ်င္တယ္။ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ဆိုရင္ ဖက္ဒရယ္ကိုတကယ္နားလည္ၿပီးေတာ့ က်င့္သံုးလာႏုိင္တဲ့အစိုးရတစ္ရပ္ျဖစ္လာမယ္ဆိုရင္ ပိုေကာင္းလာ မယ္လုိ႔ ျမင္မိပါတယ္။
ေမး။ ။ ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရေပၚလာမယ္ဆုိရင္ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕အခန္းက႑က ျမင့္မားလာမလား၊ ဆရာဘယ္လိုျမင္မိလဲ။
ေျဖ။ ။ တိုင္းရင္းသားတစ္ခုတည္းကိုရည္ရြယ္တယ္ဆုိရင္ ျမင့္မားလာႏုိင္တယ္လို႔ထင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေသာအရာေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မႀကိဳက္တာက လူထုရဲ႕လုိအပ္ခ်က္၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕လိုအပ္ခ်က္၊ စစ္တမ္းေတြကိုေကာက္ၿပီး အမွန္တကယ္ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္တဲ့ပါတီက အရမ္းရွား တယ္။ ပါတီေပါင္း(၁၀၀) နီးပါးရွိေပမယ့္ ဒီဟာကိုစစ္တမ္းမေကာက္ပဲ ေနရာဝင္ထုိင္တဲ့ပါတီေတြရွိမယ္ဆိုရင္ ဒီညႊန္႔ေပါင္းအ စိုးရက ျပည္သူလူထုလက္ခံတဲ့ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရျဖစ္ပါ့မလားေပါ့၊ အဲဒါကိုစိုးရိမ္တယ္။ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထုိင္တဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြကိုကိုယ္စား ျပဳတဲ့တုိင္းရင္းသားပါတီေတြရွိမယ္။ ေနာက္ပါတီႀကီးေတြရွိမယ္။ ဒီပါတီေတြက ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရဖြဲ႕ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ ရြက္မယ္ဆိုရင္ အင္အားေကာင္းလာႏုိင္တယ္။ ဘာမွမလုပ္ပဲ ဒီအတုိင္းဝင္ထုိင္ေနတဲ့ပါတီမ်ိဳးကို ကၽြန္ေတာ္က မရွိေစခ်င္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ေနာက္တိုင္းရင္းသားအမ်ားစုနဲ႔ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြလည္း (State level) စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြ မွာ သြားၿပီးေတာ့ေဆြးေႏြးတဲ့အရာေလးေတြျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ အဲ့လိုမဟုတ္ပဲနဲ႔ အခြင့္အေရးယူတဲ့ပါတီေတြေနရာရသြားရင္ ပိုၿပီးနစ္နာ ဆံုးရႈံးသြားမလား၊ ဟိုဖက္ဒီဖက္ဒြန္တြဲၿပီးေတာ့မွ စဥ္းစားမိတဲ့အရာေလးျဖစ္ေနတာေပါ့။
ေမး။ ။ တခ်ိဳ႕ပါတီေတြက မဟာမိတ္ဖြဲ႕ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ျပန္ကြဲၾကတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ဆရာရဲ႕အျမင္ေလး သံုးသပ္ေပးပါအံုး။
ေျဖ။ ။ ဒါက ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲကာလတစ္ခုကိုသြားေနတဲ့အေပၚ အေျခခံၿပီးေတာ့မွ အေလ့အက်င့္ေလးေတြမျဖစ္ေသးဘူး။ ကြဲတာေတြ၊ စုစည္းမႈေတြျဖစ္လာတာေတြက အေကာင္းရႈေထာင့္ဖက္ကၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ေကာင္းတယ္။ မေကာင္းတဲ့သူအမ်ားစုနဲ႔ စုေပါင္းထားတဲ့အခါမ်ိဳးက်ရင္ ဘာမွျဖစ္လာမွာမဟုတ္ဘူး။ ဘာမွညွိႏႈိင္းလို႔ရမွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲလိုမ်ိဳးဆို ကြဲၾကတာက ပိုေကာင္းမယ္။ ေပါင္းစည္းလာၿပီးေတာ့မွ အတူတကြသြားႏုိင္တဲ့အခါမ်ိဳး၊ ေရခ်ိန္ျမင့္လာတဲ့အခါမ်ိဳးက်ရင္ ဥပမာအားျဖင့္ မြန္ညီညြတ္ေရးပါတီကို ေျပာရ ရင္ မြန္ပါတီတစ္ခုတည္းကိုထည့္လိုက္တာနဲ႔ မြန္ကိုကိုယ္စားျပဳတာေပါ့။ အဲ့လိုမဟုတ္ပဲ မြန္ပါတီေတြမ်ားရင္ ဟုိပါတီက ဟုိလူ ဦးေဆာင္လို႔၊ ဒီပါတီက ဒီလူဦးေဆာင္လို႔ ဒါဆုိရင္ သိပ္အဆင္မေျပဘူး။ အခုလိုေပါင္းစည္းၿပီး အမ်ားစုအႏုိင္ရရင္ ကိုယ့္ျပည္နယ္ရဲ႕ လူမ်ိဳးစုအေပၚ အေကာင္းဆံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္လာႏုိင္တဲ့အရာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ တယ္။
ေမး။ ။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြ ဒီထက္အားေကာင္းေအာင္လုပ္သင့္တယ္လို႔ယူဆလား။ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြ အားေကာင္းျခင္း၊ မေကာင္းျခင္းက ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးနဲ႔ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈမွာ ဘယ္လိုျဖစ္လာႏုိင္ သလဲေပါ့။
ေျဖ။ ။ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြအားေကာင္းလာမႈကို ႀကိဳဆိုရမယ္၊ အဲ့လိုႀကိဳဆိုမွပဲ စစ္မွန္တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုဦးတည္ၿပီးေတာ့မွ တိုင္းရင္းသားေတြကိုကိုယ္စားျပဳတဲ့ႏုိင္ငံတစ္ခုျဖစ္လာႏုိင္မယ္။ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြအားမေကာင္းရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈမွာ အားနည္းတဲ့အရာေတြျဖစ္ေနမွာပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဒီတုိင္းရင္းသားေတြလက္နက္ကိုင္တယ္ဆိုတာက ကၽြန္ေတာ္ကမြန္မဟုတ္ ေပမယ့္ မြန္ျပည္နယ္မွာေနတဲ့အခါက်ေတာ့ တခ်ဳိ႕ေသာခံစားခ်က္ေတြရွိတာေပါ့။ စီးပြားေရးအေနနဲ႔ ဥပမာေျပာရရင္ ရန္ကုန္မွာ ဓာတ္ဆီ (၄၃၀က်ပ္) ေပးရတဲ့အခ်ိန္မွာ မြန္ျပည္နယ္မွာက ဓာတ္ဆီ (၅၃၀)က်ပ္ျဖစ္တယ္။ ဒါကိုစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ တစ္ႏုိင္ငံလံုးဘယ္မွာပဲဝယ္ဝယ္ (၅၀၀) သတ္မွတ္မယ္။ ရန္ကုန္မွာဝယ္လည္း (၅၀၀)၊ နယ္မွာဝယ္လည္း (၅၀၀)၊ ေတာထဲမွာ ဝယ္လည္း (၅၀၀) ဒါဆိုပိုမမွ်တဘူးလား။
စာရြက္ထဲမွာပဲအခြင့္အေရးတန္းတူရွိတယ္၊ ေလထဲပါးစပ္ေျပာကပဲအခြင့္အေရးတန္းတူကိုေျပာေနရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္လာမွာမဟုတ္ဘူး။ အဲ့အတြက္ေၾကာင့္တိုင္းရင္းသားေတြကို တကယ္ရင္ထဲကႀကိဳဆိုတဲ့အရာျဖစ္ရမယ္။
၂၀၂၀ေရြးေကာက္ပြဲကို တုိင္းရင္းသားေတြစိတ္ဝင္စားေစခ်င္ပါတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မျပည့္ဝတဲ့အခါက်ေတာ့လူထုေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းကိုေရရွည္သြားမယ့္ခရီးမွာ က်ဆံုးၿပီးေတာ့မွ လိုခ်င္တဲ့ပန္းတုိင္မေရာက္ပဲျဖစ္သြားမွာစိုးလို႔ ဆက္သြားၾကပါ၊ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကပါ။ ကိုယ့္ရဲ႕ယံုၾကည္မႈကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကပါလို႔တိုက္တြန္းခ်င္တယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔စိတ္ရွည္ၿပီးေတာ့သြားၾကပါ၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကပါလို႔တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။
Mon State Community association Director ခိုင်ခိုင်လဲ့မြင့်
Mon State Community association Director ခိုင်ခိုင်လဲ့မြင့်
Unicode
မေး။ ။ ပထမဆုံးမေးချင်တာက ဆရာမရဲ့အမည်၊ လက်ရှိလုပ်နေတဲ့အဖွဲ့အစည်းနဲ့၊ ရာထူး အရင်ပြောပြပေးပါ။
ဖြေ။ ။ ကျမနာမည်က ခိုင်ခိုင်လဲ့မြင့်ပါ။ Mon State Community association မှာ Director အနေနဲ့တာဝန်ယူထားပါတယ်။
မေး။ ။ ၂၀၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေက ရလာဒ်မကောင်းခဲ့ဘူးပေါ့။ အဲ့အပေါ်မှာ ဆရာမအနေနဲ့ ဘယ်လိုမြင်မိလဲ။
ဖြေ။ ။ ကျမတို့ပြည်နယ်နဲ့အရင်ယှဉ်ပြီးပြောပြချင်တယ်။ ကျမတို့ပြည်နယ်မှာက တိုင်းရင်းသားတွေက ပထမဆုံးပါတီစုံဖွင့်ချလိုက်တာ ဆိုတော့ အလေ့အကျင့်လည်းမရှိခဲ့ဘူး။ အဆင်သင့်လည်းမရှိပဲ ဝင်ပြိုင်ကြတယ်။ နောက်ပိုဆိုးတာက လူမျိုးတစ်မျိုးတည်းမှာ ပါတီက (၃)မျိုးလောက် ကွဲနေကြတယ်။ အချင်းချင်းလည်း လေ့ကျင့်ပြင်ဆင်ထားတာမရှိတော့ ပြည်သူအပေါ်လည်း ပါဝင်လာအောင်၊ စိတ်ဝင်စားလာအောင် မဲဆွယ်စည်းရုံးနိုင်တာလည်းမရှိဘူး။ အဲဒါတွေကြောင့်တိုင်းရင်းသားပါတီတွေ မဲနည်းခဲ့တာပေါ့။
မေး။ ။ လက်ရှိအစိုးရရဲ့အားနည်းချက်တွေကဘာတွေဖြစ်မလဲ၊ နောက်လက်ရှိအစိုးရအနေနဲ့ဘာတွေလုပ်ခဲ့သင့်တယ်၊ ဘာတွေမလုပ် ခဲ့သင့်ဘူးပေါ့၊ အဲ့အပေါ် သုံးသပ်ပေးပါအုံး။
ဖြေ။ ။ လက်ရှိအစိုးရက အရင်ထက်စာရင် နည်းနည်းဒီမိုကရေစီကျလာတယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့်သူ့အားနည်းချက်က ဗဟိုပဲ၊ ဗဟိုချုပ်ကိုင် မှုနဲ့ပဲသွားနေတာ ဒီမိုကရေစီသိပ်မဆန်ဘူးပေါ့။ မြေပြင်နဲ့ကိုက်ညီတဲ့ဟာတွေကို မဆုံးဖြတ်နိုင်ဘူး၊ မတွေးတောနိုင်ဘူး၊ မစဉ်းစားနိုင်ဘူး။ လက်တွေ့ကျကျမလုပ်နိုင်ဘူးပေါ့။ အဲ့ဒါတွေက သူတို့ရဲ့အားနည်းချက်တွေဖြစ်သွားတယ်။
မေး။ ။ နောက်ထပ်မေးချင်တာက ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရလာဒ်က ဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင်လဲ၊ ဆရာမတို့ CSO အဖွဲ့အစည်းအနေနဲ့ဆို ဘယ်လိုဖြစ်စေချင်လဲ။ ဥပမာ NLD ကပဲအပြတ်အသတ်အနိုင်ရသွားတာမျိုးမြင်စေချင်လား ဒါမှမဟုတ် ဒါမှမဟုတ် NLD နဲ့ တိုင်းရင်းသား ပါတီတွေပူးပေါင်းပြီး ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖြစ်လာတာ မြင်ချင်သလား။ အဲ့လိုမျိုးတွေရော ဖြစ်လာနိုင်သလားပေါ့။ ဆရာမရဲ့အမြင် သုံးသပ်ပေးပါအုံး။
ဖြေ။ ။ ကျမအနေနဲ့ဆိုရင် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီဖြစ်လာဖို့မျှော်လင့်တာပေါ့၊ အဲ့ဒါမှပဲ Check and Balance လည်းရှိလာမယ်။ ပြည်နယ်ဆို ရင် သူ့ပြည်နယ်နဲ့သူအလိုက်ပေ့ါ။ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေကလည်း သူ့ကိုယ်စားလှယ်နဲ့သူရှိလာမယ်။ နောက်ကိုယ့်ဒေသအကြောင်း အသိဆုံးက ဒေသခံပဲ။ အဲ့ဒါကြောင့် ဒေသခံပါတီတွေကကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ NLD နဲ့ပေါင်းပြီးဆောင်ရွက်သွားမယ်ဆိုရင် ဒီမိုကရေစီ ပိုပြီးပီပြင်လာမယ်လို့ ကျမမြင်မိပါတယ်။
မေး။ ။ တကယ်လို့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရပေါ်လာမယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားပါတီတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍပိုပြီး မြင့်လာမယ်လို့ ထင်သလား။ ဘာကြောင့်လဲပေါ့။
ဖြေ။ ။ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရဆိုရင် တစ်ပါတီတည်းမဟုတ်တော့ဘူးလေ၊ ပါတီစုံဆိုတော့ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့အခန်းကဏ္ဍကလည်း မြင့်မားလာမယ်။ ဒီပြည်နယ်ကနေလည်း တိုင်းရင်းသားပါတီတွေက တက်သွားမယ်၊ တခြားပြည်နယ်တွေကလည်း တက်သွားမယ်ဆို တော့ အစုံဖြစ်သွားမယ်။ နဂိုကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံက စုံလင်ကွဲပြားတာတွေရောယှက်ပြီးနေနေကြတာဆိုတော့ အစိုးရမှာလည်း အဲလိုတိုင်းရင်းသားပါတီတွေပါဝင်ခွင့်ရရင် ပိုပြီးတော့ကောင်းလာမယ်လို့ ကျမမျှော်လင့်ပါတယ်။
မေး။ ။ ၂၀၂၀ မှာ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့လိုက်ပြီဆိုပါတော့နော်။ အရင်ကတည်းက NLD နဲ့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေနဲ့က အပေးအယူ မတည့်တာတွေ ကျွန်တော်တို့ ကြုံခဲ့ကြပြီးပြီပေါ့နော်။ အဲ့လိုအခြေအနေရှိတော့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေက တခြားပြည်မပါတီ ဒါမှမဟုတ် တပ်မတော်နဲ့ပေါင်းပြီး ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရဖြစ်လာနိုင်လား။ ဒါမှမဟုတ်ရင် NLD ကအခုတပ်မတော်နဲ့အများကြီးပေါင်းတယ်လို့ပြောနေကြ တာတွေရှိတယ်။ ၂၁ ပင်လုံမှာလည်း တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့၊ NLDနဲ့၊ တပ်မတော်နဲ့ သဘောထားကွဲလွဲထားတာတွေလည်းရှိတော့ ၂၀၂၀ အလွန်မှာ ဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင်လဲ။
ဖြေ။ ။ အခုမေးသလိုမျိုးဖြစ်လာရင်စိုးရိမ်စိတ်ဖြစ်မိတယ်ပေါ့။ ကျမကတော့အဲလိုမျိုးမဖြစ်စေချင်ဘူး။ ဒီမိုကရေစီရဲ့ဘက်တော်သားနဲ့ တကယ့်ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ သင့်တင့်မျှတစေချင်တယ်ပေါ့နော်။ နောက်ဒီမိုကရေစီရဲ့ အဂါ်ရပ်မှာကိုက အာဏာရှင်စနစ်၊ အာဏာရှင်ဆန်တဲ့အုပ်ချုပ်ရေးက အဆင်မပြေဘူး။ တပ်မတော်နဲ့ဒီမိုကရေစီစနစ်ကတော့ သဟဇာတ မဖြစ်ဘူးပေါ့နော်။ တော်တော်ကြီးကိုလွဲနေတော့ အဲ့ဒီဖက်ကိုတော့ သွားမပေါင်းစေချင်ဘူး။ နောက်အရင်ကရှိခဲ့တဲ့အာဏာရှင်စနစ်ကို လုပ်ခဲ့တဲ့ပါတီတွေနဲ့လည်း မပူးပေါင်းစေချင်ဘူး။ ကျမအနေနဲ့ဆိုတိုင်းရင်းသားပါတီတွေ ဒီမိုကရေစီဘက်တော်သားတွေနဲ့ပဲ ပူးပေါင်းစေချင်တယ်။ Chcek and Balance လည်းဖြစ်စေချင်သလို အပေးအယူလည်းမျှစေချင်တယ်။ လျှော့သင့်တာကိုလည်း လျှော့ပေးစေချင်တယ်။
မေး။ ။ အခုပေါ့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေက မဟာမိတ်တွေဖွဲ့ကြတယ်။ နှစ်ဖွဲ့၊ သုံးဖွဲ့ပေါ့နော်။ ပူးပေါင်းလိုက်တာတွေရှိတယ်။ တချို့လည်း ပြန်ကွဲကြတာတွေရှိတယ်ပေါ့နော်။ ဘာကြောင့်လဲလိုထင်မိလဲ။
ဖြေ။ ။ ကျမတို့ပြည်နယ်မှာ ပူးပေါင်းလိုက်ကြတယ်။ အရင်ကမပူးပေါင်းဖြစ်တော့ မဲတွေကွဲကြတယ်။ အရင်ကဖြစ်ခဲ့တာတွေကို သင်ခန်းစာယူပြီးပူးပေါင်းကြတယ်ပေါ့နော်။ ကျမတို့မျက်စိရှေ့မှာပဲ သူတို့အတော်လေးညှိနှိုင်းရတယ်။ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ရွေးကောက်ပွဲဝင် နိုင်အောင်အတော်လေးကြိုးစားကြတယ်။ အဲဒါတော့ကျမတို့ပြည်နယ်မှာပေါ့နော်။ တခြားနေရာမှာတော့ ကွဲသွားကြတာတွေရှိတယ်။ ကွဲသွားတာတွေ မဖြစ်သင့်ဘူးလို့ ကျမတော့မြင်တယ်။ ကွဲကြလို့ရှိရင် အခြေအနေကကောင်းလာနိုင်မှာမဟုတ်ဘူး။ အရင်ကဖြစ်ခဲ့တာ တွေကိုသင်ခန်းစာယူသင့်တယ်။ တကယ်ဆို ဘုံသဘောတူညီမှုထားပြီးညီညီညွတ်ညွတ်နဲ့ပေါ့၊ ကိုယ့်တို်င်းရင်းသားအချင်းချင်းတောင် မညီညွတ်ဘူးဆိုရင် တခြားညွှန်ပေါင်းဖွဲ့ဖို့ ဘယ်လိုလုပ်ဖွဲ့နိုင်တော့မှာလဲ။
မေး။ ။ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေအားကောင်းခြင်း မကောင်းခြင်းက လက်ရှိပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုအခြေအနေရယ်၊ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းမှုဖြစ်စဉ်မှာ အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိလားပေါ့။
ဖြေ။ ။ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေအားကောင်းသင့်တယ်။ ကျမလည်းဒီငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်မှာ ထဲထဲဝင်ဝင်လုပ်နေတာဆိုတော့ အရင်ကကျမကြားခဲ့တာပေါ့။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေက နိုင်ငံရေးအသွင်ပြောင်းတော့မယ်ဆိုရင် ပါတီထူထောင် ပါ၊ ပါတီဖက်ကနေဝင်ပါဆိုပြီးပြောခဲ့တာတွေရှိတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့်လည်းအားကောင်းသင့်တယ်လို့ထင်တယ်။ အားကောင်းမှလည်း ကျမတို့ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းနိုင်မှာလို့မြင်တယ်။ သူ့ဒေသ၊ သူ့လူမျိုးနဲ့ပတ်သက်တာ သူတို့ကပဲ ပိုပြီးသိနိုင်၊ ပိုပြီး ဆောင်ရွက်နိုင်မှာဖြစ်တယ်။ သူတို့အားမကောင်းဘူးဆိုလို့ရှိရင် ဒီနိုင်ငံမှာ ပါတီကြီးက နှစ်ခုပဲရှိတယ်။ ဒီပါတီနှစ်ခုပဲတလှည့်စီသွားနေမယ် ဆိုရင်တော့ စစ်မှန်တဲ့ဒီမိုကရေစီကတော့ ရောက်လာမှာမဟုတ်သေးဘူးပေါ့။
မေး။ ။ နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ဆရာမတို့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းအနေနဲ့ပေါ့။ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲကို ဘယ်လိုမြင်မိလဲ။
ဖြေ။ ။ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲက အကောင်းဖက်ကပြောမယ်ဆိုရင် အရင်ကထက်ပါတီတွေပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်မှုက ပိုများလာတယ်။ အရင်ကဆိုကိုယ်စားလှယ်လောင်းဆိုလို့ရှိရင် ကျမတို့ဒီအတိုင်းမျက်စိမှိတ်ပြီး ဒီမိုကရေစီဖြစ်ရင်ပြီးရောဆိုပြီး မဲပေးခဲ့ကြတယ်။ အခုဆိုအဲ့လိုမဟုတ်တော့ဘူး။ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေဆိုရင် တကယ့်ကိုပြည်သူ့ကြားမှာရှိနေတဲ့ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေထွက် လာတယ်။ နောက်စိုးရိမ်တာက စိန်ခေါ်မှုတွေများမယ်။ ကိုဗစ်နဲ့လည်းလာကြုံနေတယ်။ မိုးရာသီလည်းဖြစ်တော့ သဘာဝဘေးတွေလည်း ဘယ်လိုလာမလဲမသိဘူး။ လက်ရှိပြည်သူအတော်များများက ပြည်သူတွေအတွက် စားဝတ်နေရေးဆိုတာ အဓိကပဲ။ နဂိုကတည်းက နိုင်ငံရေးဆိုတာလည်း စိတ်ဝင်စားတာမဟုတ်ဘူး။ သဘာဝဘေးပါထပ်ကြုံမယ်ဆိုရင်တော့ နိုင်ငံရေးဘက်မှာ စိတ်ပါဝင်စားမှု လျော့နည်း သွားမှာ၊ အားနည်းသွားမှာကိုတော့ စိုးရိမ်မိတယ်။
Zawgyi
ေမး။ ။ ပထမဆံုးေမးခ်င္တာက ဆရာမရဲ႕အမည္၊ လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔၊ ရာထူး အရင္ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ က်မနာမည္က ခိုင္ခိုင္လဲ့ျမင့္ပါ။ Mon State Community association မွာ Director အေနနဲ႔တာဝန္ယူထားပါတယ္။
ေမး။ ။ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက ရလာဒ္မေကာင္းခဲ့ဘူးေပါ့။ အဲ့အေပၚမွာ ဆရာမအေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္မိလဲ။
ေျဖ။ ။ က်မတို႔ျပည္နယ္နဲ႔အရင္ယွဥ္ၿပီးေျပာျပခ်င္တယ္။ က်မတို႔ျပည္နယ္မွာက တိုင္းရင္းသားေတြက ပထမဆံုးပါတီစံုဖြင့္ခ်လိုက္တာ ဆိုေတာ့ အေလ့အက်င့္လည္းမရွိခဲ့ဘူး။ အဆင္သင့္လည္းမရွိပဲ ဝင္ၿပိဳင္ၾကတယ္။ ေနာက္ပိုဆိုးတာက လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းမွာ ပါတီက (၃)မ်ိဳးေလာက္ ကြဲေနၾကတယ္။ အခ်င္းခ်င္းလည္း ေလ့က်င့္ျပင္ဆင္ထားတာမရွိေတာ့ ျပည္သူအေပၚလည္း ပါဝင္လာေအာင္၊ စိတ္ဝင္စားလာေအာင္ မဲဆြယ္စည္းရံုးႏိုင္တာလည္းမရွိဘူး။ အဲဒါေတြေၾကာင့္တို္င္းရင္းသားပါတီေတြ မဲနည္းခဲ့တာေပါ့။
ေမး။ ။ လက္ရွိအစိုးရရဲ႕အားနည္းခ်က္ေတြကဘာေတြျဖစ္မလဲ၊ ေနာက္လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔ဘာေတြလုပ္ခဲ့သင့္တယ္၊ ဘာေတြမလုပ္ ခဲ့သင့္ဘူးေပါ့၊ အဲ့အေပၚ သံုးသပ္ေပးပါအံုး။
ေျဖ။ ။ လက္ရွိအစိုးရက အရင္ထက္စာရင္ နည္းနည္းဒီမိုကေရစီက်လာတယ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္သူ႔အားနည္းခ်က္က ဗဟိုပဲ၊ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္ မႈနဲ႔ပဲသြားေနတာ ဒီမိုကေရစီသိပ္မဆန္ဘူးေပါ့။ ေျမျပင္နဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ဟာေတြကို မဆံုးျဖတ္ႏိုင္ဘူး၊ မေတြးေတာႏုိင္ဘူး၊ မစဥ္းစားႏုိင္ဘူး။ လက္ေတြ႕က်က်မလုပ္ႏိုင္ဘူးေပါ့။ အဲ့ဒါေတြက သူတို႔ရဲ႕အားနည္းခ်က္ေတြျဖစ္သြားတယ္။
ေမး။ ။ ေနာက္ထပ္ေမးခ်င္တာက ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္က ဘယ္လုိျဖစ္လာႏုိင္လဲ၊ ဆရာမတို႔ CSO အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႔ဆို ဘယ္လိုျဖစ္ေစခ်င္လဲ။ ဥပမာ NLD ကပဲအျပတ္အသတ္အႏုိင္ရသြားတာမ်ိဳးျမင္ေစခ်င္လား ဒါမွမဟုတ္ ဒါမွမဟုတ္ NLD နဲ႔ တုိင္းရင္းသား ပါတီေတြပူးေပါင္းၿပီး ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရျဖစ္လာတာ ျမင္ခ်င္သလား။ အဲ့လိုမ်ိဳးေတြေရာ ျဖစ္လာႏိုင္သလားေပါ့။ ဆရာမရဲ႕အျမင္ သံုးသပ္ေပးပါအံုး။
ေျဖ။ ။ က်မအေနနဲ႔ဆိုရင္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီျဖစ္လာဖို႔ေမွ်ာ္လင့္တာေပါ့၊ အဲ့ဒါမွပဲ Check and Balance လည္းရွိလာမယ္။ ျပည္နယ္ဆို ရင္ သူ႔ျပည္နယ္နဲ႔သူအလိုက္ေပ့ါ။ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြကလည္း သူ႔ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔သူရွိလာမယ္။ ေနာက္ကိုယ့္ေဒသအေၾကာင္း အသိဆံုးက ေဒသခံပဲ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ေဒသခံပါတီေတြကကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ NLD နဲ႔ေပါင္းၿပီးေဆာင္ရြက္သြားမယ္ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီ ပိုၿပီးပီျပင္လာမယ္လို႔ က်မျမင္မိပါတယ္။
ေမး။ ။ တကယ္လို႔ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရေပၚလာမယ္ဆိုရင္ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြရဲ႕အခန္းက႑ပိုၿပီး ျမင့္လာမယ္လို႔ ထင္သလား။ ဘာေၾကာင့္လဲေပါ့။
ေျဖ။ ။ ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရဆိုရင္ တစ္ပါတီတည္းမဟုတ္ေတာ့ဘူးေလ၊ ပါတီစံုဆိုေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕အခန္းက႑ကလည္း ျမင့္မားလာမယ္။ ဒီျပည္နယ္ကေနလည္း တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက တက္သြားမယ္၊ တျခားျပည္နယ္ေတြကလည္း တက္သြားမယ္ဆို ေတာ့ အစံုျဖစ္သြားမယ္။ နဂိုကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံက စံုလင္ကြဲျပားတာေတြေရာယွက္ၿပီးေနေနၾကတာဆိုေတာ့ အစိုးရမွာလည္း အဲလိုတုိင္းရင္းသားပါတီေတြပါဝင္ခြင့္ရရင္ ပိုၿပီးေတာ့ေကာင္းလာမယ္လို႔ က်မေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ၂၀၂၀ မွာ ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရဖြဲ႕လိုက္ၿပီဆိုပါေတာ့ေနာ္။ အရင္ကတည္းက NLD နဲ႔ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြနဲ႔က အေပးအယူ မတည့္တာေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႀကံဳခဲ့ၾကၿပီးၿပီေပါ့ေနာ္။ အဲ့လိုအေျခအေနရွိေတာ့ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြက တျခားျပည္မပါတီ ဒါမွမဟုတ္ တပ္မေတာ္နဲ႔ေပါင္းၿပီး ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရျဖစ္လာႏုိင္လား။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ NLD ကအခုတပ္မေတာ္နဲ႔အမ်ားႀကီးေပါင္းတယ္လို႔ေျပာေနၾက တာေတြရွိတယ္။ ၂၁ ပင္လံုမွာလည္း တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔၊ NLDနဲ႔၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ သေဘာထားကြဲလြဲထားတာေတြလည္းရွိေတာ့ ၂၀၂၀ အလြန္မွာ ဘယ္လိုျဖစ္လာႏုိင္လဲ။
ေျဖ။ ။ အခုေမးသလိုမ်ိဳးျဖစ္လာရင္စိုးရိမ္စိတ္ျဖစ္မိတယ္ေပါ့။ က်မကေတာ့အဲလိုမ်ိဳးမျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ဘက္ေတာ္သားနဲ႔ တကယ့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ သင့္တင့္မွ်တေစခ်င္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အဂါ္ရပ္မွာကိုက အာဏာရွင္စနစ္၊ အာဏာရွင္ဆန္တဲ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက အဆင္မေျပဘူး။ တပ္မေတာ္နဲ႔ဒီမိုကေရစီစနစ္ကေတာ့ သဟဇာတ မျဖစ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကိုလြဲေနေတာ့ အဲ့ဒီဖက္ကိုေတာ့ သြားမေပါင္းေစခ်င္ဘူး။ ေနာက္အရင္ကရွိခဲ့တဲ့အာဏာရွင္စနစ္ကို လုပ္ခဲ့တဲ့ပါတီေတြနဲ႔လည္း မပူးေပါင္းေစခ်င္ဘူး။ က်မအေနနဲ႔ဆိုတိုင္းရင္းသားပါတီေတြ ဒီမိုကေရစီဘက္ေတာ္သားေတြနဲ႔ပဲ ပူးေပါင္းေစခ်င္တယ္။ Chcek and Balance လည္းျဖစ္ေစခ်င္သလို အေပးအယူလည္းမွ်ေစခ်င္တယ္။ ေလွ်ာ့သင့္တာကိုလည္း ေလွ်ာ့ေပးေစခ်င္တယ္။
ေမး။ ။ အခုေပါ့ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြက မဟာမိတ္ေတြဖြဲ႕ၾကတယ္။ ႏွစ္ဖြဲ႕၊ သံုးဖြဲ႕ေပါ့ေနာ္။ ပူးေပါင္းလိုက္တာေတြရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕လည္း ျပန္ကြဲၾကတာေတြရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဘာေၾကာင့္လဲလိုထင္မိလဲ။
ေျဖ။ ။ က်မတို႔ျပည္နယ္မွာ ပူးေပါင္းလိုက္ၾကတယ္။ အရင္ကမပူးေပါင္းျဖစ္ေတာ့ မဲေတြကဲြၾကတယ္။ အရင္ကျဖစ္ခဲ့တာေတြကို သင္ခန္းစာယူၿပီးပူးေပါင္းၾကတယ္ေပါ့ေနာ္။ က်မတို႔မ်က္စိေရွ႕မွာပဲ သူတို႔အေတာ္ေလးညွိႏႈိင္းရတယ္။ ညွိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ေရြးေကာက္ပဲြဝင္ ႏုိင္ေအာင္အေတာ္ေလးႀကိဳးစားၾကတယ္။ အဲဒါေတာ့က်မတို႔ျပည္နယ္မွာေပါ့ေနာ္။ တျခားေနရာမွာေတာ့ ကြဲသြားၾကတာေတြရွိတယ္။ ကြဲသြားတာေတြ မျဖစ္သင့္ဘူးလို႔ က်မေတာ့ျမင္တယ္။ ကြဲၾကလို႔ရွိရင္ အေျခအေနကေကာင္းလာႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ အရင္ကျဖစ္ခဲ့တာ ေတြကိုသင္ခန္းစာယူသင့္တယ္။ တကယ္ဆို ဘံုသေဘာတူညီမႈထားၿပီးညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ေပါ့၊ ကိုယ့္တုိ္္င္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္းေတာင္ မညီညြတ္ဘူးဆိုရင္ တျခားညႊန္ေပါင္းဖြဲ႕ဖို႔ ဘယ္လိုလုပ္ဖြဲ႕ႏုိင္ေတာ့မွာလဲ။
ေမး။ ။ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြအားေကာင္းျခင္း မေကာင္းျခင္းက လက္ရွိျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈအေျခအေနရယ္၊ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမႈျဖစ္စဥ္မွာ အကိ်ဳးသက္ေရာက္မႈရွိလားေပါ့။
ေျဖ။ ။ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြအားေကာင္းသင့္တယ္။ က်မလည္းဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ ထဲထဲဝင္ဝင္လုပ္ေနတာဆိုေတာ့ အရင္ကက်မၾကားခဲ့တာေပါ့။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြက ႏိုင္ငံေရးအသြင္ေျပာင္းေတာ့မယ္ဆိုရင္ ပါတီထူေထာင္ ပါ၊ ပါတီဖက္ကေနဝင္ပါဆိုၿပီးေျပာခဲ့တာေတြရွိတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္လည္းအားေကာင္းသင့္တယ္လုိ႔ထင္တယ္။ အားေကာင္းမွလည္း က်မတို႔ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိန္းႏုိင္မွာလို႔ျမင္တယ္။ သူ႔ေဒသ၊ သူ႔လူမ်ိဳးနဲ႔ပတ္သက္တာ သူတို႔ကပဲ ပိုၿပီးသိႏုိင္၊ ပိုၿပီး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာျဖစ္တယ္။ သူတို႔အားမေကာင္းဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီီႏုိင္ငံမွာ ပါတီႀကီးက ႏွစ္ခုပဲရွိတယ္။ ဒီပါတီႏွစ္ခုပဲတလွည့္စီသြားေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ဒီမိုကေရစီကေတာ့ ေရာက္လာမွာမဟုတ္ေသးဘူးေပါ့။
ေမး။ ။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ဆရာမတို႔ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႔ေပါ့။ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဘယ္လုိျမင္မိလဲ။
ေျဖ။ ။ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲက အေကာင္းဖက္ကေျပာမယ္ဆိုရင္ အရင္ကထက္ပါတီေတြပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈက ပိုမ်ားလာတယ္။ အရင္ကဆိုကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ဒီအတိုင္းမ်က္စိမွိတ္ၿပီး ဒီမိုကေရစီျဖစ္ရင္ၿပီးေရာဆုိၿပီး မဲေပးခဲ့ၾကတယ္။ အခုဆိုအဲ့လိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြဆိုရင္ တကယ့္ကိုျပည္သူ႔ၾကားမွာရွိေနတဲ့ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြထြက္ လာတယ္။ ေနာက္စိုးရိမ္တာက စိန္ေခၚမႈေတြမ်ားမယ္။ ကိုဗစ္နဲ႔လည္းလာႀကံဳေနတယ္။ မိုးရာသီလည္းျဖစ္ေတာ့ သဘာဝေဘးေတြလည္း ဘယ္လိုလာမလဲမသိဘူး။ လက္ရွိျပည္သူအေတာ္မ်ားမ်ားက ျပည္သူေတြအတြက္ စားဝတ္ေနေရးဆိုတာ အဓိကပဲ။ နဂိုကတည္းက ႏိုင္ငံေရးဆုိတာလည္း စိတ္ဝင္စားတာမဟုတ္ဘူး။ သဘာဝေဘးပါထပ္ႀကံဳမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံေရးဘက္မွာ စိတ္ပါဝင္စားမႈ ေလ်ာ့နည္း သြားမွာ၊ အားနည္းသြားမွာကိုေတာ့ စိုးရိမ္မိတယ္။
ရှမ်းပြည်က တိုင်းရင်းတပ်ချင်း တိုက်ပွဲနဲ့ UWSA ၀ အခန်းကဏ္ဍ
Zawgyi
ဆရာစိုင္းထြန္းေအာင္လြင္ရဲ႕၂၀၁၉ ဇန္နဝါရီလက သွ်မ္းဘာသာနဲ႔ ထုတ္ေဝတဲ့ သွ်န္ပိုင္း The Hsen Pai Journal မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပလိုက္ရပါတယ္။
စိုင္းထြန္းေအာင္လြင္
ယခုလတ္တေလာ ျဖစ္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားတပ္ေတြအၾကား တိုက္ပြဲေတြနဲ႔ ဆက္စပ္လို႔ ျပန္လည္ေလ့လာႏိုင္ရန္အတြက္သာ ျဖစ္ၿပီး မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္း မည္သည့္ ပုဂၢိဳလ္ကိုမွ် ထိခိုက္ေစလိုျခင္းမရွိေၾကာင္းလည္း ဦးစြာပထမ ေျပာလိုပါတယ္။
ရွမ္းျပည္က Inter-Ethnics Conflicts ေတြကို ၾကည့္ရင္ UWSA ၀ တပ္ဖြဲ႕အေနနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ၁၀ ႏွစ္အတြင္း အဲလို အေရးေတြမွာ တိုက္႐ိုက္ပါဝင္တာ မရွိေပမယ့္
( မွတ္ခ်က္ ။။ ။ မိုင္းလားနယ္ထဲ ဝင္ေရာက္စီးနင္းတာရွိ)
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္းမွာေတ့ာ သူကိုယ္တိုင္ တက္တက္ႂကြႂကြပါဝင္ခဲ့ဖူးတဲ့ အဖြဲ႕ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္သမိုင္းအရ ၾကည့္ရင္ေတာ့ ရွမ္းျပည္မွာ Inter-ethnics Conflicts ေတြ ၊ အစိုးရကို ပုန္ကုန္တဲ့ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြအခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ၾကတာ ယခုေခတ္မွာမဟုတ္ဘဲ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ အေလ့အထလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ရက္ေတြမွာ ေနာက္ပိုင္း တိုင္းရင္းသား တပ္ဖြဲ႕ေတြအနက္ Inter-ethnics conflicts အမ်ားဆုံး ျဖစ္တဲ့အဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ RCSS ရွမ္းျပည္ထူေထာင္ေရး ေကာင္စီ နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ယခင္က ေဖာ္ျပခံခဲ့ရတဲ့ ေဆာင္းပါး၊ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ မဟုတ္ေကာင္းမႈ နဲ႔ အျမင္က်ဥ္း လူမ်ိဳးငယ္ အုပ္စုဖြဲ႕ အၾကပ္ကိုင္မႈ ျပသနာမ်ား နဲ႔ အပစ္ရပ္စဲေရးအတြက္ ဘယ္လို ေျဖရွင္းေလ့ရွိတယ္ဆိုတဲ့ သမိုင္းေတြကို အခန္းဆက္အေနနဲ႔ ေဖာ္ျပဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
____&____&_______&______&
ဟိုလိုဒီလို ဝ UWSA နဲ႔ သမာသမတ္ ေမးခြန္း
စိုင္းထြန္းေအာင္လြင္
ဒီရက္ပိုင္း တိုက္ပြဲ ပဋိပကၡ သတင္းေတြထဲမွာ ရခိုင္က ေအေအ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္နဲ႔ အစိုးရ စစ္တပ္အၾကား ၂ လ ၾကာ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ကေန နယ္ျခာေစာင့္ရဲစခန္းေတြကို တန္ျပန္တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြကေတာ့ ထိပ္တန္းသတင္းအျဖစ္ ရွိေနတာပါ။
တပ္မေတာ္ရဲ႕ အပစ္ရပ္ေလးလ အပစ္ရပ္နယ္ေျမ သတ္မွတ္မႈနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈ နယ္ေျမမွာ မပါဝင္တဲ့ ရခိုင္မွာ လြတ္လပ္ေရးေန႔ တိုက္ခိုက္မႈ ေနာက္ပိုင္း တိုက္ပြဲျပင္းထန္လာမဲ့ အလားအလာ ရွိေနခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေလးလ ယာယီ အပစ္ရပ္ နယ္ေျမထဲ အက်ဳံးဝင္တဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္မွာေတာ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အ ခ်င္းခ်င္း တိုက္ပြဲေတြ ဆက္ရွိေနခဲ့တာပါ။ ရွမ္းတပ္ဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕အၾကား တိုက္ပြဲေတြ ၊ တီအန္အယ္လ္ေအ အာစီ အက္စ္အက္စ္ အၾကား ဆက္ရွိေနတဲ့ တင္းမာမႈနဲ႔အတူ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း မိုင္းပန္ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာေတာ့ အန္စီေအ အပစ္ရပ္အဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ ပအိုဝ္း PNLO နဲ႔ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေတာင္ပိုင္း RCSS တို႔အၾကား တင္းမာမႈ ဆက္ရွိေနတဲ့ အေျခအေန ဆိုၿပီး ျမင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
မိုင္းပန္ၿမိဳ႕နယ္ အေနာက္ေတာင္ဘက္ ပန္ပိ ေဒသက ေဒသခံ ပအိုဝ္းေတြဟာ ေနရပ္စြန႔္ခြာၿပီး သံလြင္ ျမစ္ကိုျဖတ္ေက်ာ္လို႔ ၀ ေတာင္ပိုင္း ၁၇၁ စစ္ေဒသ ထိန္းခ်ဳုပ္ရာ နယ္ေျမထဲ ဝင္ေရာက္ခိုလုံတဲ့အတြက္ ၀ တပ္ဖြဲ႕က ကူညီေပးေနရတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြလည္း ၀ တပ္ဖြဲ႕ဘက္က ေျပာၾကားမႈ အေပၚၚ မူတည္ၿပီး သတင္းမီဒီယာေတြက ေရးသားၾကတာေတြ႕ရပါတယ္။
မိုင္းပန္နယ္ထဲက ပအိုဝ္း အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ပီအန္အယ္လ္အိုနဲ႔ အာစီအက္စ္အက္စ္ နယ္ေျမ အျငင္းပြားမႈဟာ ညႇိႏႈိင္း ေျဖရွင္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးတဲ့ ျပသနာ ျဖစ္ေနသလို ပီအန္အယ္လ္အိုက စစ္တပ္နဲ႔ ေပါင္းၿပီး အာစီအက္စ္အက္စ္ကို တိုက္တယ္ ၊ အာစီအက္စ္အက္စ္ကလည္း ေဒသခံ ပအိုဝ္းေတြကို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖာက္မႈေတြ လုပ္လို႔ ပအိုဝ္းတိုင္းရင္းသားေတြရဲံ့ ဖိတ္ေခၚခ်က္အရ မိုင္းပန္နယ္ထဲ ပီအန္အယ္လ္အိုက လာတာျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး အျပန္အလွန္ စြပ္စြဲမႈေတြ ရွိေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ၀ အေၾကာင္း ဆက္ပါဦးမယ္။
၀ က ထြက္ေျပးလာသူေတြကို ကူညိယုံတင္မကဘဲ အာစီအက္စ္အက္စ္ နဲ႔ ပအိုဝ္းအၾကား အဲဒီအေရးကိစၥကို စစ္တပ္နဲ႔ အစိုးရက ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္းေပးဖို႔ အေၾကာင္းၾကားစာ ေပးပို႔ထားတယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သာမန္ကာ လွ်ံကာ ၾကည့္ရင္ေတာ့ အစိုးရ တပ္တို႔က ဝင္ထိန္းေက်ာင္းေပးတာ သဘာဝ က်ေပမယ့္ ၀ လို အန္စီေအ မထိုးေသးဘဲ အာစီအက္စ္အက္စ္ နဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ အဖြဲ႕က ဒီလို လုပ္လာတာကေတာ့ ၀ တပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ အေၾကာင္းၾကားမႈဟာ ႐ိုးမွ ႐ိုးသားရဲ႕လားဆိုတာ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာေစပါတယ္။
အခု စစ္တပ္ရဲ႕ ေလးလ အပစ္ရပ္ ေၾကညာမႈနဲ႔တဖြဲ႕ခ်င္းအလိုက္ ဦးတည္ေဆြးေႏြးရမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြ ယာယီ တဘက္သတ္ အပစ္ရပ္စဲစဥ္ ကန႔္သတ္ထားခ်က္ေတြနဲ႔ ရွမ္းျပည္ထဲမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာာ မေၾကလည္မႈေတြ ျဖစ္ေနခဲ့တဲ့တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြအၾကား သမိုင္ေနာက္ခံ အခ်က္အလက္ေတြကို ၾကည့္ရင္ ၀ ရဲ႕ ဒီလို ၾကားဝင္ၿပီး စစ္တပ္ အစိုးရတို႔ကို ဖိတ္ေခၚမႈဟာ သမား႐ိုးက် မဟုတ္ဘူး ဆိုတာ ေပၚလြင္လာပါေစလိမ့္မယ္။
(က) UWSA – RCSS ဆက္ဆံေရးနဲ႔ ထိုင္းနယ္စပ္က အျငင္းပြားနယ္ေျမေတြအေၾကာင္း
စစ္အစိုးရလက္ထက္က ထိုင္းနယ္စပ္က ရွမ္းလက္နက္ကိုင္တပ္ေတြရဲ႕ နယ္ေျမေတြကို စစ္တပ္ ရဲ႕ အေထာက္အပံ့ေတြနဲ႔အတူ ၀ တပ္ဖြဲ႕ဟာ လာေရာက္တိုက္ခိုက္တာေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ဘက္ တပ္ေတြအၾကား ၂၀၀၆ ခုနစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုက္ပြဲမျဖစ္ေတာ့ပါ။ ၀ ေတာင္ပိုင္း ၁၇၁ စစ္ေဒသဆိုၿပီး ထိုင္းနယ္စပ္တေလွ်ာက္ တာခ်ီလိတ္ေအာက္ဘက္ကေန မိုင္းတုံ မိုင္းဆတ္ မိုင္းပန္ နယ္စပ္အထိ ၀ တပ္ေတြ စခန္းခ်ႏိုင္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း အာစီအက္စ္အက္စ္ကလည္း ယေန႔အခ်ိန္အထိ မိုင္းတုံ ၊ မိုင္းဆတ္လို ေဒသေတြမွ ၀ က ေတာင္ၾကား တခု တပ္စြဲထားရင္ ေနာက္ေတာင္ေပၚ ပိုစ့္တေနရာဆိုရင္ အာစီအက္စ္အက္စ္ တပ္က စခန္းခ်လိုက္ အေနအထားမ်ိဳးက ထိုးစစ္ေတြျပင္းခဲ့တဲ့ ၂၀၀၁ ခုနစ္ေလာက္ကေန ယေန႔အခ်ိန္အထိ တပ္ေနရာေတြ မေျပာင္းမလဲဘဲ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ အာစီအက္စ္အက္စ္ကို ယာယီ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး နယ္ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးဖို႔ သေဘာတူထားတဲ့ မုန္းေထာ့ မုန္းထား နယ္ေျမဟာ ဆိုရင္ လင္းေခးနဲ႔ မိုင္းတုံၿမိဳ႕နယ္ နယ္စပ္အတြင္းမွာ က်ေရာက္ေနၿပီး အနီးအနားမွာ ၀ တပ္ေတြလည္း ရွိေနတာပါ။
အန္စီေအ အပစ္ရပ္ထားတဲ့ အာစီအက္စ္အက္စ္ အေနနဲ႔ ဆက္ဆံေရး႐ုံးကို တာခ်ီလိတ္လို ေနရာမွာ ဖြင့္လွစ္ထားႏိုင္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ပီအန္အယ္လ္အို ပအိုဝ္းအဖြဲ႕အေနနဲ႔ကေတာ့ ေမာက္မယ္ ကဒူးႀကီး ေဒသမွာ အေျခခ်ခြင့္ရထားတဲ့ အဖြဲ႕ပါ
(ခ) တပ္နဲ႔ ဘာေတြ ေဆြးေႏြးၾကမလဲ
အခု ေလးလ အပစ္ရပ္အေၾကာင္း ျပန္ဆက္ပါမယ္။ ေလးလ အပစ္ရပ္ကိစၥမွာာ စစ္တပ္ဘက္က တပ္မေတာ္ အဆင္ျမင့္အရာရွိေတြပါတဲ့ ေဆြးေႏြးေရး အဖြဲ႕ေတြကို ဖြဲ႕ထားပါတယ္။ အန္စီေအ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာာ အပစ္ရပ္စဲေရး လုပ္ထားတဲ့ အဖြဲ႕ေတြဘက္က ၾကည့္ရင္ အပစ္ရပ္ခိုင္မာေရးမွာ ႏွစ္ဘက္တပ္ေတြ ေနရာခ်ထားေရးတို႔ နယ္ေျမသတ္မွတ္ေရးတို႔က အေရးပါတဲ့ ကိစၥပါ။။ ဥပမာအားျဖင့္ အပစ္ရပ္တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အစိုးရ တပ္တို႔ပါတဲ့ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မတီ ေဂ်အမ္စီ အဖြဲ႕ အလုပ္မျဖစ္သေလာက္ျဖစ္ေနၿပီး အာစီအက္စ္အက္စ္ ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ထူေထင္ေရးေကာင္စီဟာ အဲဒီအဖြဲ႕ရဲ႕ အစည္းအေဝးေတြကေန ႏႈတ္ထြက္ထားတာဟာ နယ္ေျမသတ္မွတ္ေရး တပ္ေနရာခ်ထားေရး ကိစၥေတြ မေျပလည္မႈနဲ႔ တိုက္႐ိုက္သက္ဆိုင္တဲ့ ကိစၥလည္း ျဖစ္ပါတယ္
တကယ္လို႔ နယ္ေျမသတ္မွတ္ေရးစဥ္းစားၿပီဆိုရင္ တပ္ဖြဲ႕ေတြ ေရာက္တဲ့ ေနရာကေန စတင္စဥ္းစားတာမ်ိဳးက ႏိုင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ လုပ္ေလ့လုပ္ထ ရွိတဲ့ ကိစၥလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ အဲလို ကိစၥမ်ိဳးသာ ျဖစ္လာရင္လည္း လြယ္တိုင္းလွ်န္း ဌာနခ်ဳပ္ရွိတဲ့ မိုင္းပန္နယ္ထဲ ေရာက္လာတဲ့ ပအိုဝ္း တပ္ေတြ ကိစၥကလည္း အျငင္းပြားစရာအျဖစ္ဆက္ရွိေနမွာပါ။
လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္သြားေနတဲ့ စည္းမ်ဥ္းအရေတာ့ အန္စီေအ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ အပစ္ရပ္ၿပီးမွသာ အပစ္ရပ္ခိုင္မာေရးအတြက္ ေဂ်အမ္စီ ေဆြးေႏြးမႈေတြ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
(ခ) ၀ ၁၇၁ စစ္ေဒသ အေနအထား
တကယ္ေတာ့ ထိုင္းနယ္စပ္မွာ ၀ တပ္ေတြ ရွိေနတာ ထိုင္းႏိုင္ငံက လုံးဝ မႏွစ္ၿမိဳ႕ပါ။ ထိုင္းေျမာက္ပိုင္းဘက္ကို ဝင္တဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးေတြ ဖမ္းမိတဲ့ အႀကိမ္ေရေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ၀ ေဒသက ထုတ္တယ္လို႔ ထိုင္းရဲေတြက ထုတ္ျပန္ေလ့ရွိတာ ျမန္မာ အစိုးရ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဌာနက ႏွစ္ကူး သဝဏ္လႊာမွာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခံရတဲ့ ၀ အဖြဲ႕နဲ႔ ပတ္သက္သူ တဦးဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံက ဆုေၾကးထုတ္ျပန္ျခင္း ခံရတဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သံသယရွိသူတဦး ျဖစ္ေနတာ စတာေတြက ထင္သာျမင္သာရွိတဲ့ ကိစၥေတြပါ။ အဲဒီသူဟာ ၀ ၁၇၁ အဖြဲ႕ရဲ႕ RCSS အေပၚ ျပဳလုပ္တဲ့ စစ္အစိုးရေခတ္က ထိုးစစ္ေတြမွာ အဓိက တာဝန္ရွိသူ ဦးေဆာင္ခဲ့သူ အျဖစ္ အကဲျဖတ္ျခင္းခံရသူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဆယ္စုႏွစ္တစုနီးပါးၾကာျမင့္တဲ့ ၀ နဲ႔ အာစီအက္စ္အက္စ္ အၾကားတိုက္ပြဲေတြကို ယူနန္ အစိုးရရဲ႕ ၾကားဝင္မႈနဲ႔အတူ အပစ္ရပ္စဲထားခဲ့တာပါ။ ပန္ဆန္းမွာ အာစီအက္စ္အက္စ္ ရဲ႕ ဆက္ဆံေရး႐ုံး ဖြင့္လွစ္ထားႏိုင္တာ ရွိေပမယ့္ႏွစ္ဖြဲ႕အၾကား နယ္ေျမသတ္မွတ္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြကိုေတာ့ တိတိပပ လုပ္ႏိုင္တာ မရွိပါ။
စာေရးသူ သတင္းသြားယူခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ ပန္ဆန္း အစည္းအေဝးမွာဆိုရင္ ၀ တပ္ဖြဲ႕အေနနဲ႔ က်န္တဲ့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ဖက္ဒရယ္အေရး ေတာင္းဆိုမႈကို ကူညီမယ္ ၀ ျပည္နယ္သတ္မွတ္ေရး က်န္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ေတြက ေထာက္ခံၾကဖို႔ ၀ ေခါင္းေဆာင္ ေပါက္ယိုခ်န္းက တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ေကအန္ယူလို အဖြဲ႕အျပင္ အာစီအက္စ္အက္စ္ လို အန္စီေအ ထိုးမဲ့ အဖြဲ႕ေတြပါ တက္တဲ့အစည္းအေဝးဟာ အကုန္လုံး အျပန္အလွန္ ဘုံသေဘာထားစုစည္းတာထက္ ၀ တပ္ဖြဲ႕က ငါဒါလုပ္ခ်င္ ေထာက္ခံၾကမလား ဒီစာတမ္း အတည္ျပဳခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးထက္ မပိုခဲ့ပါဘူး။
၀ ျပည္နယ္ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရွမ္းႏွစ္ဖြဲ႕စလုံးက သူတို႔ အေနနဲ႔ အဆုံးအျဖတ္မေပးႏိုင္ဘဲ ျပည္သူကသာ ဆုံၚျဖတ္ရမယ့္ ကိစၥလို႔ သေဘာထားမွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ၾကတာပါ။။
၀ ေျမာက္ပိုင္း ပန္ဆန္း ေဒသနဲ႔ ထိုင္းျမန္မာ နယ္စပ္က ၀ တပ္ေတြ ရွိတဲ့ နယ္ေျမအၾကား က်ိဳင္းတုံလြင္ျပင္က ျခားထားသလို ၂၀၁၀ နယ္ျခားေစာင့္ျပည္သူ႔စစ္ကူးေျပာင္းေရး ကာလတုန္းကေတာ့ ေတာင္ပိုင္း ၀ တပ္ေတြ ျပန္ဆုတ္ဖို႔ စစ္တပ္က ၫႊန္ၾကားခဲ့ဖူးပါတယ္။ ခ်ဳုပ္ၾကည့္ရင္ေတာ့ ၁၇၁ အေျခစိုက္ေဒသဟာ ထိုင္းမႀကိဳက္ ေဒသခံ လားဟူေတြ သိပ္ သေဘာမက်တဲ့ ေဒသလည္းျဖစ္ေနသလို ေသာင္တင္ေရမက် နယ္ေျမ တခုလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
(ဂ) တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း တိုက္ပြဲနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပြဲစားဆိုေပမယ့္
ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အာစီအက္စ္အက္စ္ နဲ႔ တီအန္အယ္လ္ေအ တအန္းပေလာင္အၾကား တိုက္ပြဲေျဖရွင္းႏိုင္ေရး ကိစၥေတြမွာေတာ့ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ တပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ အာစီအက္စ္အက္စ္ အဖြဲ႕ ေတာင္ပိုင္းျပန္ေရးကိုပဲ အၿမဲေတာင္းဆိုေလ့ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အာစီအက္စ္အက္စ္ နဲ႔ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ အဖြဲ႕ေတြျဖစ္တဲ့ တီအန္အယ္လ္ေအ နဲ႔ ဝမ္ဟိုင္း တပ္ဖြဲ႕တို႔ဟာ အဲလို ေတာင္းဆိုေလ့ ရွိတာပါ။ အာစီအက္စ္အက္စ္ နဲ႔ တီအန္အယ္လ္ေအ တိုက္ပြဲစျဖစ္စ ကာလ ၂၀၁၆ ခုနစ္တုန္းက ယူအန္အက္ဖ္စီ တပ္ေပါငင္းစုက ၾကားဝင္ေျဖရွင္းမႈ မေအာင္ျမင္တဲ့ေနာက္ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ေတြ စုေပါင္းထုတ္ျပန္ခ်ကၤ္ တရပ္မွာ ၀ တပ္ဖြဲ႕နာမည္ ပါဝင္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီေၾကညာခ်က္အရဆိုရင္ RCSS နဲ႔ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ အဖြဲ႕ဝင္ TNLA အၾကား ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡ ရပ္ဆိုင္းေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ တိုက္တြန္းထားသလို တကယ္လို႔ တဘက္က ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေအာင္ ဆက္ေဆာင္႐ြက္ေနမယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ေတြပူးေပါင္း တားဆီးသြားမယ္လို႔ TNLA ၊ UWSA ၀ အပါအဝင္ ေျမာက္ပိုင္း ၇ ဖြဲ႕စုေပါင္း ထုတ္ျပန္တဲ့ ၂၀၁၆ ခုနစ္ မတ္လ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ပူးေပါင္းတားဆီးမယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥက ဘယ္လို တားဆီးမလဲ ဆိုတာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္စရာ ျဖစ္ေနသလို
ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ၀ တပ္ဖြဲ႕အေနနဲ႔ အဲလို စတိတ္မန႔္ေတြမွာ ပါဝင္တာ မရွိေပမယ့္ ၾကားဝင္ေျဖရွင္းေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္းတာမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္။
၀ တပ္ဖြဲ႕တာဝန္ရွိသူတဦးကေတာ့ အာစီအက္စ္အက္စ္ ေတာင္ပိုင္းျပန္မဆုတ္ေလ ေျမာက္ပိုင္းမွာ တိုက္ပြဲျပန္ျဖစ္ေလေလ ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳး စာေရးသူကို ေျပာဖူးပါတယ္။
အခုေနာက္ပိုင္းခပ္စိပ္စိပ္ ဆက္ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ ေျမာက္ပိုင္း FPNCC အဖြဲ႕ဝင္ေတြနဲ႔ RCSS အၾကား တိုက္ခိုက္မႈေတြဟာ ၂၀၁၆ မတ္လ ပန္ဆန္း ေဆြးေႏြးပြဲကေန ထုတ္ျပန္တဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္နဲ႔ ဘယ္လို ဆက္စပ္မလဲ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ရပ္လားဆိုတာ စဥ္းစားစရာရွိေနပါတယ္။
အာစီအက္စ္အက္စ္က အန္စီေအ အေၾကာင္းျပ နယ္တိုးခ်ဲ႕တာ အျပစ္ဆိုစရာ ရွိေပမယ့္ ဒီလိုကိစၥမ်ိဳးက စစ္အစိုးရလက္ထက္က UWSA ၀ လည္း လုပ္ဖူးတာပါ။
ဒါ့ အျပင္ ပဋိပကၡျဖစ္တဲ့ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ၀ တပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ဖြယ္ရွိတဲ့ စီမံကိန္း တခ်ိ႕ရွိသလားဆိုတာလည္း စဥ္းစားစရာကိစၥပါ။ ဥပမာအားျဖင့္ ၂၀၁၄ ခုနစ္က အစိုးရနဲ႔ ၀ တပ္ဖြဲ႕ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ သီေပါနယ္က ၀ နဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းနားမွာာ အာစီအက္စ္အက္စ္ အဖြဲ႕က လာေႏွာင့္ယွက္တာ ရွိတယ္ဆိုၿပီး အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ စစ္တပ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဆီကို ၀ တပ္ဖြဲ႕က တိုင္တန္းခဲ့ဖူးပါတယ္။
ရွမ္းေျမာက္က တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အခ်င္းခ်င္း တိုက္ပြဲေတြဟာ တ႐ုတ္ ျမန္မာ ရထားလမ္း စီမံကိန္း လမ္းေၾကာ ေပၚက အာစီအက္စ္အက္စ္ ရဲ႕ နယ္ေျမတိုးခ်ဲ႕မႈေကာင့္လို႔ ေယ်ဘူယ် ဆိုေကာင္း ဆိုႏိုင္ေပမယ့္ ရွမ္းေျမာက္မွာ အာစီအက္စစ္အက္စ္ လာတာကို ၀ အေနနဲ႔ မႀကိဳက္ဘူးဆိုရင္ ရွမ္းေတာင္ပိုင္းက အာစီအက္စ္အက္စ္ နဲ႔ ပီအန္အယ္လ္အို အၾကား နယ္ေျမကိစၥေတြမွာလည္း ၀ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအရ အျမတ္ထုတ္တာ စစ္တပ္ နဲ႔ အစိုးရကို လက္တို႔တာမ်ိဳး မလုပ္သင့္တာဟာ လူ႔စည္းဘီလူးစည္းအရ ထားရမယ့္ ကိစၥပါပဲ။
လူသားခ်င္းစာနာမႈ ေပးရတယ္ စစ္ေဘးေရွာင္ေတြကို အကူအညီေပးတာေတြဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ကိစၥေတြျဖစ္သလို တကယ္တမ္း ေျပၿငိမ္းေစလိုရင္ ၾကားဝင္ ညႇိႏႈိင္းေပးတာမ်ိဳးဟာ စစ္တပ္နဲ႔ အစိုးရကို သြားဖိတ္တာထက္ ပိုသင့္ေလ်ာ္ႏိုင္ပါတယ္။ ငါလည္း ဒီနယ္ေျမကို စစ္အုပ္စု အာဏာရွင္ အုပ္စုနဲ႔ ေပါင္းရခဲ့တာ အေရးအၾကာင္းဆိုရင္ စစ္တပ္ကို မ်က္စပစ္ျပမယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥက တဖို႔တည္းအတြက္ ဟုတ္သေယာင္ရွိေပမယ့္ စစ္တပ္နဲ႔ တိုက္ေနရဆဲ ျဖစ္တဲ့ FPNCC အဖြဲ႕ဝင္ က်န္တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕ေတြအဖို႔ UWSA ၀ ရဲ႕ မိုင္းပန္ အေရး စစ္တပ္နဲ႔ အစိုးရကို ဝင္ေရာာက္ေျဖရွင္းေပးေရး တင္ျပခ်က္ဟာ သမာသမတ္က်မႈအတြက္ေကာ က်င့္ဝတ္အရပါ ေမးေငါ့စရာ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။
အခုေတာင္ ဖြဲ႕စည္းၿပီး မယ္မယ္ ရရ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္မႈေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑ ဟုတ္တိပတ္တိ မေပးႏိုင္မႈေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္ uwsa ၀ ဦးေဆာင္တဲ့ FPNCC ကို ၀ တပ္ဖြဲ႕က ဆက္ဦးေဆာင္မလား မေဆာင္မလား ဆိုတာ အဖြဲ႕ဝင္တခ်ိဳ႕က ၀ တပ္ဖြဲ႕ဆီ လွမ္းေမးျမန္းတဲ့ ကိစၥေတြ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ တီအန္အယ္လ္ေအ နဲ႔ ေကအိုင္ေအ က လူ႔သစ္စု အခြန္ေကာက္တာကို မႀကိဳက္လို႔ ရွမ္းေျမာက္ နမ့္ခမ္းကို ေဒသခံ ရွမ္းေတြရဲ႕ ဖိတ္ေခၚမႈေၾကာင့္ဆိုၿပီး အာစီအက္စ္အက္စ္ ရွမ္းေျမာက္ကို လာတဲ့ ကိစၥနဲ႔ အာစီအက္စ္အက္စ္ ဌာနခ်ဳပ္ လြယ္တိုင္းလွ်ံရွိတဲ့ မိုင္းပန္ၿမိဳ႕နယ္ထဲကို ပအိုဝ္းေတြ ေခၚလို႔ ဆိုၿပီး ပီအန္အယ္လ္အို ပအိုဝ္းတပ္ေတြ ေရာက္လာတဲ့ ကိစၥေတြဟာ ျဖစ္ပုံျဖစ္ရပ္ျခင္း မကြာလွတဲ့ ကိစၥလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ဒါကလည္း အာစီ ေျမာက္ပိုင္းတက္တာ စစ္တပ္ ပေရာဂ မကင္းႏိူ္ဘူးလို႔ ေျမာက္ပိုင္းတပ္ဖြဲ႕ေတြက စြပ္စြဲဖူးတာနဲ႔ မိုင္းပန္နယ္ထဲ ပအိုဝ္းတပ္ေတြ ေရာက္လာတဲ့ ကိစၥအေပၚ စစ္တပ္ ပေရာဂ ကင္းရဲ႕လားဆိုၿပီး ရွမ္းေတြဘက္က သံသယ ပြားေနတာေတြက ကြာျခားမႈ မရွိလွတဲ့ ကိစၥအျဖစ္ ေယ်ဘူယ် ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုင္ပါတယ္။
ေနာက္တခ်က္က ၀ ေတာင္ပိုင္းတပ္နဲ႔ အာစီအက္စ္အက္စ္ တို႔ ေတ့ဆိုင္ထားတဲ့ ေနရာေတြမွာ တအန္းပေလာင္ လူမ်ိဳးစုေတြမ်ားတဲ့ UWSA တပ္ေတြရွိလာတယ္ဆိုၿပီး အတည္ျပဳခ်က္ မရေသးတဲ့ ေျပာဆိုခ်က္ေတြ ထြက္လာတာကလည္း သို႔ေလာသို႔ေလာျဖစ္စရာပါ။
( ဃ) ရွမ္းျပည္ထဲက လက္နက္ကိုင္ခ်င္း ပဋိပကၡက လူမ်ိဳးေရး ေသြးကြဲမႈ ျဖစ္မလာေစေရး
အာစီအက္စ္အက္စ္ အင္အားႀကီးလာမွာကို ၀ အေနနဲ႔ သတိႀကီးႀကီးထားသင့္တာမွန္ေပမယ့္ အတိတ္ကတပ္ဖြဲ႕ခ်င္း တိုက္ခိုက္မႈေၾကာာင့္ လူမ်ိဳးတမ်ိဳနဲ႔ တမ်ိဳးအၾကား ယခုအထိ အႀကိတ္အခဲေတြ က်န္ရစ္ေနတာက ေရရွည္အတြက္ မေကာင္းလွတဲ့ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ျပည္ေထာင္စု အေရးနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ အေရး ေျဖရွင္းရာမွာ ရွမ္းျပည္အေရးေျဖရွင္းႏိုင္ရင္ စံျပဳစရာ မိုဒယ္တခုျဖစ္လာႏိုင္တာပါ။ အဲဒီလို ျဖစ္ဖို႔ဆိုရင္ စစ္ဘုရင္အခ်င္းခ်င္း တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ေတြအခ်င္းခ်င္း ပဋိဉာဥ္ တခုရွိဖို႔လိုသလို ရွမ္းျပည္အတြင္း တိုင္းရင္းသားေတြအၾကား ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရးအတြက္ ဦးတည္တဲ့ လုပ္ေဆာာင္ခ်က္ေတြလည္း ရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ပဋိပကၡဆိုတာ မီးေမႊးဖို႔က လြယ္ၿပီး ျပန္ၿငိမ္းရခက္တတ္တာ ဓမၼတာေပမို႔ ယူဂိုဆလပ္ ၿပိဳကြဲခါနီး ေဘာ့စနီးယားနဲ႔ တူတယ္ဆိုတဲ့ ရွမ္းျပည္ရဲ႕ အေျခအေနကို သတိမူၾကဖို႔က အားလုံးမွာ တာဝန္ရွိပါတယ္။
Unicode
ဆရာစိုင်းထွန်းအောင်လွင်ရဲ့၂၀၁၉ ဇန်နဝါရီလက သျှမ်းဘာသာနဲ့ ထုတ်ဝေတဲ့ သျှန်ပိုင်း The Hsen Pai Journal မှာ ဖော်ပြခဲ့တဲ့ ဆောင်းပါးကို ပြန်လည်ဖော်ပြလိုက်ရပါတယ်။
စိုင်းထွန်းအောင်လွင်
ယခုလတ်တလော ဖြစ်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသားတပ်တွေအကြား တိုက်ပွဲတွေနဲ့ ဆက်စပ်လို့ ပြန်လည်လေ့လာနိုင်ရန်အတွက်သာ ဖြစ်ပြီး မည်သည့်အဖွဲ့အစည်း မည်သည့် ပုဂ္ဂိုလ်ကိုမျှ ထိခိုက်စေလိုခြင်းမရှိကြောင်းလည်း ဦးစွာပထမ ပြောလိုပါတယ်။
ရှမ်းပြည်က Inter-Ethnics Conflicts တွေကို ကြည့်ရင် UWSA ၀ တပ်ဖွဲ့အနေနဲ့ နောက်ပိုင်း ၁၀ နှစ်အတွင်း အဲလို အရေးတွေမှာ တိုက်ရိုက်ပါဝင်တာ မရှိပေမယ့်
( မှတ်ချက် ။။ ။ မိုင်းလားနယ်ထဲ ဝင်ရောက်စီးနင်းတာရှိ)
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၂၀ အတွင်းမှာတေ့ာ သူကိုယ်တိုင် တက်တက်ကြွကြွပါဝင်ခဲ့ဖူးတဲ့ အဖွဲ့ဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်တွင်းစစ်သမိုင်းအရ ကြည့်ရင်တော့ ရှမ်းပြည်မှာ Inter-ethnics Conflicts တွေ ၊ အစိုးရကို ပုန်ကုန်တဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေအချင်းချင်း တိုက်ခိုက်ကြတာ ယခုခေတ်မှာမဟုတ်ဘဲ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်များစွာကတည်းက ရှိခဲ့တဲ့ အလေ့အထလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ရက်တွေမှာ နောက်ပိုင်း တိုင်းရင်းသား တပ်ဖွဲ့တွေအနက် Inter-ethnics conflicts အများဆုံး ဖြစ်တဲ့အဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ RCSS ရှမ်းပြည်ထူထောင်ရေး ကောင်စီ နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ယခင်က ဖော်ပြခံခဲ့ရတဲ့ ဆောင်းပါး၊ လူမျိုးကြီးဝါဒ မဟုတ်ကောင်းမှု နဲ့ အမြင်ကျဉ်း လူမျိုးငယ် အုပ်စုဖွဲ့ အကြပ်ကိုင်မှု ပြသနာများ နဲ့ အပစ်ရပ်စဲရေးအတွက် ဘယ်လို ဖြေရှင်းလေ့ရှိတယ်ဆိုတဲ့ သမိုင်းတွေကို အခန်းဆက်အနေနဲ့ ဖော်ပြဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
____&____&_______&______&
ဟိုလိုဒီလို ဝ UWSA နဲ့ သမာသမတ် မေးခွန်း
စိုင်းထွန်းအောင်လွင်
ဒီရက်ပိုင်း တိုက်ပွဲ ပဋိပက္ခ သတင်းတွေထဲမှာ ရခိုင်က အေအေ ရက္ခိုင့်တပ်မတော်နဲ့ အစိုးရ စစ်တပ်အကြား ၂ လ ကြာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ခဲ့ပြီးနောက် ရက္ခိုင့်တပ်မတော်ကနေ နယ်ခြာစောင့်ရဲစခန်းတွေကို တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေကတော့ ထိပ်တန်းသတင်းအဖြစ် ရှိနေတာပါ။
တပ်မတော်ရဲ့ အပစ်ရပ်လေးလ အပစ်ရပ်နယ်မြေ သတ်မှတ်မှုနဲ့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှု နယ်မြေမှာ မပါဝင်တဲ့ ရခိုင်မှာ လွတ်လပ်ရေးနေ့ တိုက်ခိုက်မှု နောက်ပိုင်း တိုက်ပွဲပြင်းထန်လာမဲ့ အလားအလာ ရှိနေခဲ့တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
လေးလ ယာယီ အပစ်ရပ် နယ်မြေထဲ အကျုံးဝင်တဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်ဘက်မှာတော့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အ ချင်းချင်း တိုက်ပွဲတွေ ဆက်ရှိနေခဲ့တာပါ။ ရှမ်းတပ်ဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့အကြား တိုက်ပွဲတွေ ၊ တီအန်အယ်လ်အေ အာစီ အက်စ်အက်စ် အကြား ဆက်ရှိနေတဲ့ တင်းမာမှုနဲ့အတူ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း မိုင်းပန်မြို့နယ်ထဲမှာတော့ အန်စီအေ အပစ်ရပ်အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ ပအိုဝ်း PNLO နဲ့ ရှမ်းပြည်တပ်မတော် တောင်ပိုင်း RCSS တို့အကြား တင်းမာမှု ဆက်ရှိနေတဲ့ အခြေအနေ ဆိုပြီး မြင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
မိုင်းပန်မြို့နယ် အနောက်တောင်ဘက် ပန်ပိ ဒေသက ဒေသခံ ပအိုဝ်းတွေဟာ နေရပ်စွန့်ခွာပြီး သံလွင် မြစ်ကိုဖြတ်ကျော်လို့ ၀ တောင်ပိုင်း ၁၇၁ စစ်ဒေသ ထိန်းချုုပ်ရာ နယ်မြေထဲ ဝင်ရောက်ခိုလုံတဲ့အတွက် ၀ တပ်ဖွဲ့က ကူညီပေးနေရတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေလည်း ၀ တပ်ဖွဲ့ဘက်က ပြောကြားမှု အပေါ်ါ် မူတည်ပြီး သတင်းမီဒီယာတွေက ရေးသားကြတာတွေ့ရပါတယ်။
မိုင်းပန်နယ်ထဲက ပအိုဝ်း အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့ချုပ် ပီအန်အယ်လ်အိုနဲ့ အာစီအက်စ်အက်စ် နယ်မြေ အငြင်းပွားမှုဟာ ညှိနှိုင်း ဖြေရှင်နိုင်ခြင်း မရှိသေးတဲ့ ပြသနာ ဖြစ်နေသလို ပီအန်အယ်လ်အိုက စစ်တပ်နဲ့ ပေါင်းပြီး အာစီအက်စ်အက်စ်ကို တိုက်တယ် ၊ အာစီအက်စ်အက်စ်ကလည်း ဒေသခံ ပအိုဝ်းတွေကို လူ့အခွင့်အရေးချိုး ဖောက်မှုတွေ လုပ်လို့ ပအိုဝ်းတိုင်းရင်းသားတွေရဲံ့ ဖိတ်ခေါ်ချက်အရ မိုင်းပန်နယ်ထဲ ပီအန်အယ်လ်အိုက လာတာဖြစ်တယ်ဆိုပြီး အပြန်အလှန် စွပ်စွဲမှုတွေ ရှိနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီကိစ္စနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ၀ အကြောင်း ဆက်ပါဦးမယ်။
၀ က ထွက်ပြေးလာသူတွေကို ကူညိယုံတင်မကဘဲ အာစီအက်စ်အက်စ် နဲ့ ပအိုဝ်းအကြား အဲဒီအရေးကိစ္စကို စစ်တပ်နဲ့ အစိုးရက ဝင်ရောက်ဖြေရှင်းပေးဖို့ အကြောင်းကြားစာ ပေးပို့ထားတယ် ဆိုတဲ့ အကြောင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သာမန်ကာ လျှံကာ ကြည့်ရင်တော့ အစိုးရ တပ်တို့က ဝင်ထိန်းကျောင်းပေးတာ သဘာဝ ကျပေမယ့် ၀ လို အန်စီအေ မထိုးသေးဘဲ အာစီအက်စ်အက်စ် နဲ့ နှစ်ပေါင်းများစွာ တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ အဖွဲ့က ဒီလို လုပ်လာတာကတော့ ၀ တပ်ဖွဲ့ရဲ့ အကြောင်းကြားမှုဟာ ရိုးမှ ရိုးသားရဲ့လားဆိုတာ စဉ်းစားစရာ ဖြစ်လာစေပါတယ်။
အခု စစ်တပ်ရဲ့ လေးလ အပစ်ရပ် ကြေညာမှုနဲ့တဖွဲ့ချင်းအလိုက် ဦးတည်ဆွေးနွေးရမယ့် အကြောင်းအရာတွေ ယာယီ တဘက်သတ် အပစ်ရပ်စဲစဉ် ကန့်သတ်ထားချက်တွေနဲ့ ရှမ်းပြည်ထဲမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာာ မကြေလည်မှုတွေ ဖြစ်နေခဲ့တဲ့တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေအကြား သမိုင်နောက်ခံ အချက်အလက်တွေကို ကြည့်ရင် ၀ ရဲ့ ဒီလို ကြားဝင်ပြီး စစ်တပ် အစိုးရတို့ကို ဖိတ်ခေါ်မှုဟာ သမားရိုးကျ မဟုတ်ဘူး ဆိုတာ ပေါ်လွင်လာပါစေလိမ့်မယ်။
(က) UWSA – RCSS ဆက်ဆံရေးနဲ့ ထိုင်းနယ်စပ်က အငြင်းပွားနယ်မြေတွေအကြောင်း
စစ်အစိုးရလက်ထက်က ထိုင်းနယ်စပ်က ရှမ်းလက်နက်ကိုင်တပ်တွေရဲ့ နယ်မြေတွေကို စစ်တပ် ရဲ့ အထောက်အပံ့တွေနဲ့အတူ ၀ တပ်ဖွဲ့ဟာ လာရောက်တိုက်ခိုက်တာတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ နှစ်ဘက် တပ်တွေအကြား ၂၀၀၆ ခုနစ် နောက်ပိုင်းမှာ တိုက်ပွဲမဖြစ်တော့ပါ။ ၀ တောင်ပိုင်း ၁၇၁ စစ်ဒေသဆိုပြီး ထိုင်းနယ်စပ်တလျှောက် တာချီလိတ်အောက်ဘက်ကနေ မိုင်းတုံ မိုင်းဆတ် မိုင်းပန် နယ်စပ်အထိ ၀ တပ်တွေ စခန်းချနိုင်ခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ့်လည်း အာစီအက်စ်အက်စ်ကလည်း ယနေ့အချိန်အထိ မိုင်းတုံ ၊ မိုင်းဆတ်လို ဒေသတွေမှ ၀ က တောင်ကြား တခု တပ်စွဲထားရင် နောက်တောင်ပေါ် ပိုစ့်တနေရာဆိုရင် အာစီအက်စ်အက်စ် တပ်က စခန်းချလိုက် အနေအထားမျိုးက ထိုးစစ်တွေပြင်းခဲ့တဲ့ ၂၀၀၁ ခုနစ်လောက်ကနေ ယနေ့အချိန်အထိ တပ်နေရာတွေ မပြောင်းမလဲဘဲ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။
ဥပမာအားဖြင့် အာစီအက်စ်အက်စ်ကို ယာယီ ဖွံ့ဖြိုးရေး နယ်မြေအဖြစ် သတ်မှတ်ပေးဖို့ သဘောတူထားတဲ့ မုန်းထော့ မုန်းထား နယ်မြေဟာ ဆိုရင် လင်းခေးနဲ့ မိုင်းတုံမြို့နယ် နယ်စပ်အတွင်းမှာ ကျရောက်နေပြီး အနီးအနားမှာ ၀ တပ်တွေလည်း ရှိနေတာပါ။
အန်စီအေ အပစ်ရပ်ထားတဲ့ အာစီအက်စ်အက်စ် အနေနဲ့ ဆက်ဆံရေးရုံးကို တာချီလိတ်လို နေရာမှာ ဖွင့်လှစ်ထားနိုင်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ပီအန်အယ်လ်အို ပအိုဝ်းအဖွဲ့အနေနဲ့ကတော့ မောက်မယ် ကဒူးကြီး ဒေသမှာ အခြေချခွင့်ရထားတဲ့ အဖွဲ့ပါ
(ခ) တပ်နဲ့ ဘာတွေ ဆွေးနွေးကြမလဲ
အခု လေးလ အပစ်ရပ်အကြောင်း ပြန်ဆက်ပါမယ်။ လေးလ အပစ်ရပ်ကိစ္စမှာာ စစ်တပ်ဘက်က တပ်မတော် အဆင်မြင့်အရာရှိတွေပါတဲ့ ဆွေးနွေးရေး အဖွဲ့တွေကို ဖွဲ့ထားပါတယ်။ အန်စီအေ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာာ အပစ်ရပ်စဲရေး လုပ်ထားတဲ့ အဖွဲ့တွေဘက်က ကြည့်ရင် အပစ်ရပ်ခိုင်မာရေးမှာ နှစ်ဘက်တပ်တွေ နေရာချထားရေးတို့ နယ်မြေသတ်မှတ်ရေးတို့က အရေးပါတဲ့ ကိစ္စပါ။။ ဥပမာအားဖြင့် အပစ်ရပ်တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့တွေနဲ့ အစိုးရ တပ်တို့ပါတဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေး ကော်မတီ ဂျေအမ်စီ အဖွဲ့ အလုပ်မဖြစ်သလောက်ဖြစ်နေပြီး အာစီအက်စ်အက်စ် ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထေင်ရေးကောင်စီဟာ အဲဒီအဖွဲ့ရဲ့ အစည်းအဝေးတွေကနေ နှုတ်ထွက်ထားတာဟာ နယ်မြေသတ်မှတ်ရေး တပ်နေရာချထားရေး ကိစ္စတွေ မပြေလည်မှုနဲ့ တိုက်ရိုက်သက်ဆိုင်တဲ့ ကိစ္စလည်း ဖြစ်ပါတယ်
တကယ်လို့ နယ်မြေသတ်မှတ်ရေးစဉ်းစားပြီဆိုရင် တပ်ဖွဲ့တွေ ရောက်တဲ့ နေရာကနေ စတင်စဉ်းစားတာမျိုးက နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်စဉ်တွေမှာ လုပ်လေ့လုပ်ထ ရှိတဲ့ ကိစ္စလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
တကယ်လို့ အဲလို ကိစ္စမျိုးသာ ဖြစ်လာရင်လည်း လွယ်တိုင်းလျှန်း ဌာနချုပ်ရှိတဲ့ မိုင်းပန်နယ်ထဲ ရောက်လာတဲ့ ပအိုဝ်း တပ်တွေ ကိစ္စကလည်း အငြင်းပွားစရာအဖြစ်ဆက်ရှိနေမှာပါ။
လက်ရှိ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်သွားနေတဲ့ စည်းမျဉ်းအရတော့ အန်စီအေ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အပစ်ရပ်ပြီးမှသာ အပစ်ရပ်ခိုင်မာရေးအတွက် ဂျေအမ်စီ ဆွေးနွေးမှုတွေ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုတွေ လုပ်နိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
(ခ) ၀ ၁၇၁ စစ်ဒေသ အနေအထား
တကယ်တော့ ထိုင်းနယ်စပ်မှာ ၀ တပ်တွေ ရှိနေတာ ထိုင်းနိုင်ငံက လုံးဝ မနှစ်မြို့ပါ။ ထိုင်းမြောက်ပိုင်းဘက်ကို ဝင်တဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေ ဖမ်းမိတဲ့ အကြိမ်ရေတော်တော်များများကို ၀ ဒေသက ထုတ်တယ်လို့ ထိုင်းရဲတွေက ထုတ်ပြန်လေ့ရှိတာ မြန်မာ အစိုးရ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဌာနက နှစ်ကူး သဝဏ်လွှာမှာ ထည့်သွင်းဖော်ပြခံရတဲ့ ၀ အဖွဲ့နဲ့ ပတ်သက်သူ တဦးဟာ ထိုင်းနိုင်ငံက ဆုကြေးထုတ်ပြန်ခြင်း ခံရတဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးနဲ့ ပတ်သက်လို့ သံသယရှိသူတဦး ဖြစ်နေတာ စတာတွေက ထင်သာမြင်သာရှိတဲ့ ကိစ္စတွေပါ။ အဲဒီသူဟာ ၀ ၁၇၁ အဖွဲ့ရဲ့ RCSS အပေါ် ပြုလုပ်တဲ့ စစ်အစိုးရခေတ်က ထိုးစစ်တွေမှာ အဓိက တာဝန်ရှိသူ ဦးဆောင်ခဲ့သူ အဖြစ် အကဲဖြတ်ခြင်းခံရသူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဆယ်စုနှစ်တစုနီးပါးကြာမြင့်တဲ့ ၀ နဲ့ အာစီအက်စ်အက်စ် အကြားတိုက်ပွဲတွေကို ယူနန် အစိုးရရဲ့ ကြားဝင်မှုနဲ့အတူ အပစ်ရပ်စဲထားခဲ့တာပါ။ ပန်ဆန်းမှာ အာစီအက်စ်အက်စ် ရဲ့ ဆက်ဆံရေးရုံး ဖွင့်လှစ်ထားနိုင်တာ ရှိပေမယ့်နှစ်ဖွဲ့အကြား နယ်မြေသတ်မှတ်မှုနဲ့ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးမှုတွေကိုတော့ တိတိပပ လုပ်နိုင်တာ မရှိပါ။
စာရေးသူ သတင်းသွားယူခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ ပန်ဆန်း အစည်းအဝေးမှာဆိုရင် ၀ တပ်ဖွဲ့အနေနဲ့ ကျန်တဲ့ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့တွေရဲ့ ဖက်ဒရယ်အရေး တောင်းဆိုမှုကို ကူညီမယ် ၀ ပြည်နယ်သတ်မှတ်ရေး ကျန်တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့တွေက ထောက်ခံကြဖို့ ၀ ခေါင်းဆောင် ပေါက်ယိုချန်းက တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
ကေအန်ယူလို အဖွဲ့အပြင် အာစီအက်စ်အက်စ် လို အန်စီအေ ထိုးမဲ့ အဖွဲ့တွေပါ တက်တဲ့အစည်းအဝေးဟာ အကုန်လုံး အပြန်အလှန် ဘုံသဘောထားစုစည်းတာထက် ၀ တပ်ဖွဲ့က ငါဒါလုပ်ချင် ထောက်ခံကြမလား ဒီစာတမ်း အတည်ပြုချင်တယ်ဆိုတဲ့ အခြေအနေမျိုးထက် မပိုခဲ့ပါဘူး။
၀ ပြည်နယ် အရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ရှမ်းနှစ်ဖွဲ့စလုံးက သူတို့ အနေနဲ့ အဆုံးအဖြတ်မပေးနိုင်ဘဲ ပြည်သူကသာ ဆုံါ်ဖြတ်ရမယ့် ကိစ္စလို့ သဘောထားမှတ်ချက်ပေးခဲ့ကြတာပါ။။
၀ မြောက်ပိုင်း ပန်ဆန်း ဒေသနဲ့ ထိုင်းမြန်မာ နယ်စပ်က ၀ တပ်တွေ ရှိတဲ့ နယ်မြေအကြား ကျိုင်းတုံလွင်ပြင်က ခြားထားသလို ၂၀၁၀ နယ်ခြားစောင့်ပြည်သူ့စစ်ကူးပြောင်းရေး ကာလတုန်းကတော့ တောင်ပိုင်း ၀ တပ်တွေ ပြန်ဆုတ်ဖို့ စစ်တပ်က ညွှန်ကြားခဲ့ဖူးပါတယ်။ ချုုပ်ကြည့်ရင်တော့ ၁၇၁ အခြေစိုက်ဒေသဟာ ထိုင်းမကြိုက် ဒေသခံ လားဟူတွေ သိပ် သဘောမကျတဲ့ ဒေသလည်းဖြစ်နေသလို သောင်တင်ရေမကျ နယ်မြေ တခုလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။
(ဂ) တိုင်းရင်းသား အချင်းချင်း တိုက်ပွဲနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ပွဲစားဆိုပေမယ့်
ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းမှာ ဖြစ်နေတဲ့ အာစီအက်စ်အက်စ် နဲ့ တီအန်အယ်လ်အေ တအန်းပလောင်အကြား တိုက်ပွဲဖြေရှင်းနိုင်ရေး ကိစ္စတွေမှာတော့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် တပ်ဖွဲ့တွေဟာ အာစီအက်စ်အက်စ် အဖွဲ့ တောင်ပိုင်းပြန်ရေးကိုပဲ အမြဲတောင်းဆိုလေ့ရှိပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အာစီအက်စ်အက်စ် နဲ့ ပဋိပက္ခဖြစ်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေဖြစ်တဲ့ တီအန်အယ်လ်အေ နဲ့ ဝမ်ဟိုင်း တပ်ဖွဲ့တို့ဟာ အဲလို တောင်းဆိုလေ့ ရှိတာပါ။ အာစီအက်စ်အက်စ် နဲ့ တီအန်အယ်လ်အေ တိုက်ပွဲစဖြစ်စ ကာလ ၂၀၁၆ ခုနစ်တုန်းက ယူအန်အက်ဖ်စီ တပ်ပေါငင်းစုက ကြားဝင်ဖြေရှင်းမှု မအောင်မြင်တဲ့နောက် မြောက်ပိုင်းတိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တွေ စုပေါင်းထုတ်ပြန်ချင်္က် တရပ်မှာ ၀ တပ်ဖွဲ့နာမည် ပါဝင်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီကြေညာချက်အရဆိုရင် RCSS နဲ့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် အဖွဲ့ဝင် TNLA အကြား ဖြစ်နေတဲ့ ပဋိပက္ခ ရပ်ဆိုင်းရေးအတွက် ဆွေးနွေးကြဖို့ တိုက်တွန်းထားသလို တကယ်လို့ တဘက်က ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားအောင် ဆက်ဆောင်ရွက်နေမယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တွေပူးပေါင်း တားဆီးသွားမယ်လို့ TNLA ၊ UWSA ၀ အပါအဝင် မြောက်ပိုင်း ၇ ဖွဲ့စုပေါင်း ထုတ်ပြန်တဲ့ ၂၀၁၆ ခုနစ် မတ်လ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ပူးပေါင်းတားဆီးမယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စက ဘယ်လို တားဆီးမလဲ ဆိုတာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်စရာ ဖြစ်နေသလို
နောက်ပိုင်းမှာတော့ ၀ တပ်ဖွဲ့အနေနဲ့ အဲလို စတိတ်မန့်တွေမှာ ပါဝင်တာ မရှိပေမယ့် ကြားဝင်ဖြေရှင်းပေးဖို့ ကမ်းလှမ်းတာမျိုးလည်း ရှိပါတယ်။
၀ တပ်ဖွဲ့တာဝန်ရှိသူတဦးကတော့ အာစီအက်စ်အက်စ် တောင်ပိုင်းပြန်မဆုတ်လေ မြောက်ပိုင်းမှာ တိုက်ပွဲပြန်ဖြစ်လေလေ ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး စာရေးသူကို ပြောဖူးပါတယ်။
အခုနောက်ပိုင်းခပ်စိပ်စိပ် ဆက်ဖြစ်လာခဲ့တဲ့ မြောက်ပိုင်း FPNCC အဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ RCSS အကြား တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ ၂၀၁၆ မတ်လ ပန်ဆန်း ဆွေးနွေးပွဲကနေ ထုတ်ပြန်တဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်နဲ့ ဘယ်လို ဆက်စပ်မလဲ နောက်ဆက်တွဲ ဖြစ်ရပ်လားဆိုတာ စဉ်းစားစရာရှိနေပါတယ်။
အာစီအက်စ်အက်စ်က အန်စီအေ အကြောင်းပြ နယ်တိုးချဲ့တာ အပြစ်ဆိုစရာ ရှိပေမယ့် ဒီလိုကိစ္စမျိုးက စစ်အစိုးရလက်ထက်က UWSA ၀ လည်း လုပ်ဖူးတာပါ။
ဒါ့ အပြင် ပဋိပက္ခဖြစ်တဲ့ မြောက်ပိုင်းမှာ ၀ တပ်ဖွဲ့ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းနဲ့ ဆက်နွယ်ဖွယ်ရှိတဲ့ စီမံကိန်း တချိ့ရှိသလားဆိုတာလည်း စဉ်းစားစရာကိစ္စပါ။ ဥပမာအားဖြင့် ၂၀၁၄ ခုနစ်က အစိုးရနဲ့ ၀ တပ်ဖွဲ့ ဆွေးနွေးပွဲမှာ သီပေါနယ်က ၀ နဲ့ ဆက်နွယ်တဲ့ ရေအားလျှပ်စစ် စီမံကိန်းနားမှာာ အာစီအက်စ်အက်စ် အဖွဲ့က လာနှောင့်ယှက်တာ ရှိတယ်ဆိုပြီး အစိုးရ ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ စစ်တပ် ကိုယ်စားလှယ်တွေဆီကို ၀ တပ်ဖွဲ့က တိုင်တန်းခဲ့ဖူးပါတယ်။
ရှမ်းမြောက်က တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အချင်းချင်း တိုက်ပွဲတွေဟာ တရုတ် မြန်မာ ရထားလမ်း စီမံကိန်း လမ်းကြော ပေါ်က အာစီအက်စ်အက်စ် ရဲ့ နယ်မြေတိုးချဲ့မှုကောင့်လို့ ယျေဘူယျ ဆိုကောင်း ဆိုနိုင်ပေမယ့် ရှမ်းမြောက်မှာ အာစီအက်စစ်အက်စ် လာတာကို ၀ အနေနဲ့ မကြိုက်ဘူးဆိုရင် ရှမ်းတောင်ပိုင်းက အာစီအက်စ်အက်စ် နဲ့ ပီအန်အယ်လ်အို အကြား နယ်မြေကိစ္စတွေမှာလည်း ၀ အနေနဲ့ နိုင်ငံရေးအရ အမြတ်ထုတ်တာ စစ်တပ် နဲ့ အစိုးရကို လက်တို့တာမျိုး မလုပ်သင့်တာဟာ လူ့စည်းဘီလူးစည်းအရ ထားရမယ့် ကိစ္စပါပဲ။
လူသားချင်းစာနာမှု ပေးရတယ် စစ်ဘေးရှောင်တွေကို အကူအညီပေးတာတွေဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ ကိစ္စတွေဖြစ်သလို တကယ်တမ်း ပြေငြိမ်းစေလိုရင် ကြားဝင် ညှိနှိုင်းပေးတာမျိုးဟာ စစ်တပ်နဲ့ အစိုးရကို သွားဖိတ်တာထက် ပိုသင့်လျော်နိုင်ပါတယ်။ ငါလည်း ဒီနယ်မြေကို စစ်အုပ်စု အာဏာရှင် အုပ်စုနဲ့ ပေါင်းရခဲ့တာ အရေးအကြာင်းဆိုရင် စစ်တပ်ကို မျက်စပစ်ပြမယ်ဆိုတဲ့ ကိစ္စက တဖို့တည်းအတွက် ဟုတ်သယောင်ရှိပေမယ့် စစ်တပ်နဲ့ တိုက်နေရဆဲ ဖြစ်တဲ့ FPNCC အဖွဲ့ဝင် ကျန်တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့တွေအဖို့ UWSA ၀ ရဲ့ မိုင်းပန် အရေး စစ်တပ်နဲ့ အစိုးရကို ဝင်ရောာက်ဖြေရှင်းပေးရေး တင်ပြချက်ဟာ သမာသမတ်ကျမှုအတွက်ကော ကျင့်ဝတ်အရပါ မေးငေါ့စရာ ဖြစ်နေပါလိမ့်မယ်။
အခုတောင် ဖွဲ့စည်းပြီး မယ်မယ် ရရ အလုပ်မလုပ်နိုင်မှုကြောင့်သော်လည်းကောင်း ဦးဆောင်မှု အခန်းကဏ္ဍ ဟုတ်တိပတ်တိ မပေးနိုင်မှုကြောင့်သော်လည်းကောင် uwsa ၀ ဦးဆောင်တဲ့ FPNCC ကို ၀ တပ်ဖွဲ့က ဆက်ဦးဆောင်မလား မဆောင်မလား ဆိုတာ အဖွဲ့ဝင်တချို့က ၀ တပ်ဖွဲ့ဆီ လှမ်းမေးမြန်းတဲ့ ကိစ္စတွေ ဖြစ်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါတယ်။
ဥပမာအားဖြင့် တီအန်အယ်လ်အေ နဲ့ ကေအိုင်အေ က လူ့သစ်စု အခွန်ကောက်တာကို မကြိုက်လို့ ရှမ်းမြောက် နမ့်ခမ်းကို ဒေသခံ ရှမ်းတွေရဲ့ ဖိတ်ခေါ်မှုကြောင့်ဆိုပြီး အာစီအက်စ်အက်စ် ရှမ်းမြောက်ကို လာတဲ့ ကိစ္စနဲ့ အာစီအက်စ်အက်စ် ဌာနချုပ် လွယ်တိုင်းလျှံရှိတဲ့ မိုင်းပန်မြို့နယ်ထဲကို ပအိုဝ်းတွေ ခေါ်လို့ ဆိုပြီး ပီအန်အယ်လ်အို ပအိုဝ်းတပ်တွေ ရောက်လာတဲ့ ကိစ္စတွေဟာ ဖြစ်ပုံဖြစ်ရပ်ခြင်း မကွာလှတဲ့ ကိစ္စလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။
ဒါကလည်း အာစီ မြောက်ပိုင်းတက်တာ စစ်တပ် ပရောဂ မကင်းနိူ်ဘူးလို့ မြောက်ပိုင်းတပ်ဖွဲ့တွေက စွပ်စွဲဖူးတာနဲ့ မိုင်းပန်နယ်ထဲ ပအိုဝ်းတပ်တွေ ရောက်လာတဲ့ ကိစ္စအပေါ် စစ်တပ် ပရောဂ ကင်းရဲ့လားဆိုပြီး ရှမ်းတွေဘက်က သံသယ ပွားနေတာတွေက ကွာခြားမှု မရှိလှတဲ့ ကိစ္စအဖြစ် ယျေဘူယျ ကောက်ချက်ချနိုင်ပါတယ်။
နောက်တချက်က ၀ တောင်ပိုင်းတပ်နဲ့ အာစီအက်စ်အက်စ် တို့ တေ့ဆိုင်ထားတဲ့ နေရာတွေမှာ တအန်းပလောင် လူမျိုးစုတွေများတဲ့ UWSA တပ်တွေရှိလာတယ်ဆိုပြီး အတည်ပြုချက် မရသေးတဲ့ ပြောဆိုချက်တွေ ထွက်လာတာကလည်း သို့လောသို့လောဖြစ်စရာပါ။
( ဃ) ရှမ်းပြည်ထဲက လက်နက်ကိုင်ချင်း ပဋိပက္ခက လူမျိုးရေး သွေးကွဲမှု ဖြစ်မလာစေရေး
အာစီအက်စ်အက်စ် အင်အားကြီးလာမှာကို ၀ အနေနဲ့ သတိကြီးကြီးထားသင့်တာမှန်ပေမယ့် အတိတ်ကတပ်ဖွဲ့ချင်း တိုက်ခိုက်မှုကြောာင့် လူမျိုးတမျိုနဲ့ တမျိုးအကြား ယခုအထိ အကြိတ်အခဲတွေ ကျန်ရစ်နေတာက ရေရှည်အတွက် မကောင်းလှတဲ့ ကိစ္စဖြစ်ပါတယ်။
တကယ်တော့ ပြည်ထောင်စု အရေးနဲ့ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခ အရေး ဖြေရှင်းရာမှာ ရှမ်းပြည်အရေးဖြေရှင်းနိုင်ရင် စံပြုစရာ မိုဒယ်တခုဖြစ်လာနိုင်တာပါ။ အဲဒီလို ဖြစ်ဖို့ဆိုရင် စစ်ဘုရင်အချင်းချင်း တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့တွေအချင်းချင်း ပဋိဉာဉ် တခုရှိဖို့လိုသလို ရှမ်းပြည်အတွင်း တိုင်းရင်းသားတွေအကြား သွေးစည်းညီညွတ်ရေးအတွက် ဦးတည်တဲ့ လုပ်ဆောာင်ချက်တွေလည်း ရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ပဋိပက္ခဆိုတာ မီးမွှေးဖို့က လွယ်ပြီး ပြန်ငြိမ်းရခက်တတ်တာ ဓမ္မတာပေမို့ ယူဂိုဆလပ် ပြိုကွဲခါနီး ဘော့စနီးယားနဲ့ တူတယ်ဆိုတဲ့ ရှမ်းပြည်ရဲ့ အခြေအနေကို သတိမူကြဖို့က အားလုံးမှာ တာဝန်ရှိပါတယ်။